Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxix. Capittel.

Iob wenschende in sijnen eersten staet herstelt te werden, verklaert hoe gelucksalich de selve geweest zy door des Heeren gunste, ende segen, vers 1, etc. ende hoe seer hy daer in van allen ge-eert, ende aengesien was, 7. uyt oorsake van sijne vroomicheyt, ende deuchtsaemheyt, 12. hy verhaelt oock hoedanich sijne hope daer in was, 18. mitsgaders sijnen gestadigen opganck in rijckdom, 19. item in eere, ende aensien, 20.

[fol. 243v]

1

¹ ENde Iob ginck voort sijne spreucke op te heffen, ende seyde:

1 Siet bov. 27. op vers 1.

2

² Och of ick ware gelijck inde voorige maenden; gelijck ³ inde dagen, [doe] Godt my bewaerde.

2 Hebr. wie sal my geven te zijn, etc. siet bov. 6. op vers 8.

3 D. in den voorigen tijt mijnes levens. Vergel. boven 14. vers 5. ende siet de aenteeck.

3

Doe hy ⁴ sijne lampe dede schijnen over mijn hooft; [ende] ick ⁵ by sijn licht ⁶ de duysternisse doorwandelde:

4 D. my met sijne gunste, ende segen by bleef. Soo wort dit woort dickwils genomen. Siet bov. 18. op vers 6.

5 Dat is, door sijne genade, ende segen: want licht is hier evenveel, als recht te vooren lampe. Siet bov.18. op vers 5.

6 D. de elende, ende den tegenspoet deses levens door-quam, ende overwan. Duysternisse voor elende, ende tegenheyt. siet Gen. 15. op vers 12.

4

Gelijck als ick was in de dagen mijner ⁷ jonckheyt, doe Godts ⁸ verborgentheyt over mijne tente was:

7 D. mijner meester kracht, ende gelucksalicheyt. Ende verstaet dese niet soo seer ten aensien van sijnen ouderdom, als vanden welstant sijnes levens, die hem te vooren als eene jeucht geweest was. And. in de dagen mijnes herfts, te weten, als ick overvloet, ende weelde gehadt hebbe, gelijck men heeft in den herft, als de vruchten rijpe zijn: ofte, inde dagen mijnes winters, dat is, als ick ruste, ende stilte gehadt hebbe, gelijck de krijschsluyden in de winter plegen te hebben, alsse in eene goede plaetse logeeren.

8 Verstaet de eeuwige voorsichticheyt Godts, waer door hy sorge voor Iob droech, om hem te geleyden, ende te bewaren, mits-gaders sijne vriendelicke bywooninge door de onderwijsinge, ende vertroostinge van sijnen heyligen Geest.

5

Doe de Almachtige noch ⁹ met my was, [ende] mijne ¹⁰ jongers rontom my:

9 Siet Genes. 21. op vers 22.

10 D. knechten, ofte, sonen.

6

Doe ick mijne gangen ¹¹ wiesch in boter: ende de rotzse by my ¹² oly-beken uytgoot:

11 'T is eene overtollige maniere van spreken, beteeckenende grooten overvloet van boter, niet ongelijck de gene, die wy hebben Gen. 49.11, 12. ende die hier inde naeste woorden volgt.

12 Vergel. Deuter. 32.13. ende 33.24. ende bov. 20.17. Hebr. ende de rotze by my met beken van olye uytgegoten wert.

7

Doe ick uytginck nae de ¹³ poorte door de stadt, [doe] ick mijnen ¹⁴ stoel op de ¹⁵ strate liet bereyden.

13 Verst. de plaetse van het gerichte, by ons genaemt de vyerschare, siet Gen. 22. op vers 17. ende bov. 5.4.

14 Richterstoel, uyt den welcken hy als eene hooge Overicheyt kennisse nam van der ondersaten geschillen, ende het recht uytede.

15 Die by de stadts-poorte was, alwaer het volck vergaderde om te pleyten, ende de uytsprake des Richters te verwachten.

8

De jongers sagen my, ende ¹⁶ verstaken sich: ende de stock-oude ¹⁷ resen op, [ende] stonden.

16 Te weten, uyt vreese, ofte schaemte voor my wijckende.

17 T.w. tot dat ick nedergeseten was, in teecken van eerbiedinge. Vergel. Levit. 19.32. 1.Reg. 2.19.

9

De Overste ¹⁸ hielden de woorden in: ende ¹⁹ leyden de hant op haren mont.

18 D. lieten hare propoosten varen, om my te hooren spreken, ofte uyt ontsicht van mijne tegenwoordicheyt.

19 Dat is, swegen stille. Siet Iudic. 18. op vers 19.

10

De stemme der Vorsten verstack haer: ende ²⁰ hare tonge kleefde aen haer gehemelte.

20 Dese maniere van spreken beteeckent stil-swijgentheyt, ofte onvermogentheyt van spreken, siet de selve oock Psal. 137.6. Ezech. 3.26.

11

Als een oore [my] hoorde, so hielt sy my gelucksalich: als [my] een ooge sach, so getuychdese ²¹ van my.

21 T.w. van mijne Godtvruchticheyt, ende vroomicheyt, die haer openbaerde, in alle mijne woorden, ende wercken.

12

^a Want ick bevrijdde den elendigen, die riep: ende den weese, ende die geenen helper en hadde.

a Psal. 72.12. Prov. 21.13.

13

²² De segen des genen, die ²³ verloren ginck, quam op my: ende het herte der weduwe dede ick ²⁴ vrolick singen.

22 D. het goet, het welcke my toe-gewenscht wiert van de gene, die ick uyt sware nooden hielp.

23 D. die in perijckel stont van verloren te moeten gaen, in dien ick hem met raet, ende daet niet geholpen en hadde.

24 D. verblijden over de weldaet, ende den bystant, dien ick haer bewees in hare verdruckinge.

14

^{b 25} Ick bekleedde my met gerechticheyt, ende ²⁶ sy bekleedde my: mijn ²⁷ oordeel was als een mantel, ende vorstelicke hoet.

b Ies. 59.17. Ephes. 6.14, etc. 1.Thes. 5.8.

25 De sin is, gelijck Iob hem vast gehouden heeft aen de gerechticheyt, als aen een kleet datmen niet af en legt, dat oock alsoo de gerechticheyt hem diende tot een cieraet, ende aensien by den menschen. Vergel. ond. 40.5. Psal. 132.9. Iesa. 52.1.

26 T.w. de gerechticheyt.

27 T.w. dat ick uytede tot bescherminge van de verdruckte.

15

²⁸ Den blinden was ick [tot] oogen: ende den kreupelen was ick [tot] voeten.

28 Verst. dat hy de elendige geholpen hadde, niet alleen met woorden van onderwijs, waerschouwinge, raet, ende troost, maer oock met wercken, ende middelen.

16

Ick was den nootdurftigen een vader: ende het geschil [dat] ick niet en wiste, ²⁹ dat ondersocht ick.

29 Hy wil seggen, dat hy niet alleen recht afgehandelt en heeft, dat tot hem, als tot den ordinaren Richter aengebracht wiert, maer oock dat hy neerstelick nagespeurt hadde, dat hem niet aengebracht was, om de verdruckte by tijts te helpen.

17

Ende ick verbrack ³⁰ de back-tanden des verkeerden; ende wierp den roof uyt sijne tanden.

30 D. het gewelt der onrechtveerdige menschen, die de arme, ende swacke sochten te verdrucken. Siet gelijcke maniere van spreken, Psal. 3.8. ende 57.5. ende 58.7. Pro. 30.14. Ioel 1.6.

18

Ende ick seyde; Ick sal in ³¹ mijnen nest ³² den geest geven: ende ick sal de dagen vermenichvuldigen, ³³ als het zant.

31 D. in mijn huys, ende onder de mijne.

32 D. allencxkens, ende sachtkens uyt gaen, ende als van enckelen ouderdom sterven. Vergel. de naestvolgende woorden. 't Hebr. woort schijnt soo genomen te zijn, Genes. 25.8. ende 49.33.

33 Dat is, in groote veelheyt. Siet Genes. 41. op vers 49.

19

Mijn ³⁴ wortel was ³⁵ uytgebreydt aen het water: ende dauw vernachtede op mijnen tack.

34 Dat is, mijn vermogen, ende welvaren nam toe, ende vermeerderde, gelijck de wasdom eens booms, die uyt den gront met water, ende uyt den hemel met dauw wel bevochticht wort. Vergel. bov. 18.16. ende Psal. 1.3.

35 Hebr. geopent.

20

Mijne ³⁶ heerlicheyt ³⁷ was nieuwe by my: ende ³⁸ mijn boge veranderde sich in mijne hant.

36 D. de eere, ende achtinge, die ick onder de menschen hadde uyt oorsake van mijnen grooten welstant.

37 D. bleef niet alleen gelijck te vooren, maer nam oock dagelicks toe.

38 Verst. de macht, ende de middelen, die hy hadde om sijnen staet te onderhouden, ende te beschermen tegens alle schadelick gewelt. Hy verklaert van die, datse veranderden door toeneminge, ende vermeerderinge. Boge voor macht, ende middelen. Genes. 49. vers 24. 1.Sam. 2. vers 4, etc.

21

Sy hoorden my toe, ende wachteden; ende sweegen op mijnen raet.

22

Na mijn woort en ³⁹ spraken sy niet weder: ende ⁴⁰ mijn reden druppede op hen.

39 Hebr. en verdobbelden sy niet. alsoo 1.Sam. 26.8. 2.Sam. 20.10.

40 Siet Deut. 32. op vers 2.

23

Want sy wachteden nae my, gelijck ⁴¹ [nae] den regen: ende sperreden haren mont op, [als] nae den ⁴² spaden regen.

41 Vergel. Psal. 72. op vers 6.

42 Siet Deut. 11. op vers 14.

24

⁴³ Lacchede ick hen toe, sy en ⁴⁴ geloofden't niet: ende ⁴⁵ het licht mijnes aengesichts en deden sy niet nedervallen.

43 Ofte, jockte ick met hen.

44 T.w. dat ick jockte; dat is, sy hadden my in sulcken aensien, ende weerde, datse mijne woorden in jock gesproken, opnamen als in rechten eernst van my voortgebracht.

45 D. mijn blijde gelaet en bedroefden, nochte en beschaemden sy niet, uyt oorsake, dat ick met mijn jocken hen soude mogen schijnen veracht te hebben.

25

⁴⁶ Verkoos ick haren wech, so sat ick ⁴⁷ boven aen, ende woonde ⁴⁸ als een Coninck onder de benden, als een die treurige vertroost.

46 D. indien ick van selfs by hen ginck, om hen te besoecken, ende met goet onderwijs, raet, ofte troost te vermaken, ende stichten.

47 Hebr. het hooft: ofte [aen't] hooft.

48 Hy wil seggen, dat hy niet alleen geducht was, als een Coninck om sijne autoriteyt, maer oock bemint, ende begeert, als een vertrooster der bedroefden, om sijne vriendelickheyt, ende weldadicheyt.