Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xx. Capittel.

Om de voorgaende Prophetie wort Ieremia van den Priester Pashur geslagen, ende gevangen gestelt, vers 1, 2. losgelaten zijnde, verkondicht hy hem, sijnen vrienden, ende den gantschen volcke, Godts schricklicke straffen door den Coninck van Babel, 3. hy klaegt den Heere, sijn lijden, verdriet, ende inwendigen strijt, 7. troost sich in Godts bystant, ende wrake, tot verheugens toe, 11. verhaelt hoe onverduldich hy geweest zy, 14, etc.

1

ALs ¹ Pashur, de ² sone van ³ Immer, de Priester, (dese nu was ⁴ bestelde voorganger in den huyse des HEEREN) Ieremiam hoorde die selve woorden propheterende,

1 Hebr. Paschchur.

2 D. nakomelinck.

3 Op wiens geslacht het sestiende tot in de afdeylinge der Priesteren gevallen was. siet 1.Chro. 24.14.

4 Ofte, een bestelde (of overste) een voorganger. D. (als sommige verklaren) de tweede na den hooge-priester, als Eleazar was by sijns vaders Aarons leven, Num. 4.16. gestelt tot opsicht ende regeringe in Godts huys.

2

Soo ⁵ sloech Pashur den Propheet Ieremia: ende hy stelde hem in de ⁶ gevanckenisse, dewelcke is in de ⁷ bovenste poorte ⁸ Benjamins, die aen den huyse des HEEREN is.

5 Siet 1.Reg. 20. op vers 35.

6 Hebr. eyg. omkeeringe, als streckende tot subversie ofte, omkeeringe van der misdadige welstant. siet wijders 2.Chro. 16. op vers 10. sommige meynen dat dese gevanckenisse alsoo genoemt zy, van wegen de engicheyt der plaetse, als daerinne men sich naeulicx konde omkeeren: alsoo ond. 29.26.

7 And. Hooge poorte, als 2.Chron. 23.20. Vergel. ond. 26. op vers 10. van desen naem, bovenste. ofte, hoogte, is verscheyden gevoelen.

8 D. staende nae ’t lant Benjamins toe.

3

Maer het geschiedde des anderen daegs, dat Pashur Ieremia uyt de gevanckenisse voortbrachte: Doe seyde Ieremia tot hem; De HEERE noemt uwen naem niet Pashur, maer ⁹ Magor-missabib.

9 D. schrick, ofte, vreese van rontomme, om reden als volgt.

4

Want soo seyt de HEERE, Siet ick ¹⁰ stelle u tot eenen schrick voor u selven, ende voor alle uwe ¹¹ liefhebbers; die sullen vallen door ’t sweert harer vyanden, dat het uwe oogen aensien: ende ick sal gantsch Iuda geven in de hant des Conincks van Babel, diese nae Babel gevanckelick sal wechvoeren, ende ¹² slaense met den sweerde.

10 Ofte, ick geve u den schrick, ofte, der vreese over.

11 Ofte, vrienden. alsoo vers 6. ende elders.

12 D. ombrengen. siet Gen. 8. op vers 21.

5

Oock sal ick geven al ’t vermogen deser stadt, ende allen haren ¹³ arbeyt, ende alle hare kostelickheyt, ende alle schatten der Coningen van Iuda, ick salse geven in de hant harer vyanden, die sullense ^a rooven, sullense nemen, ende sullense brengen nae Babel.

13 D. al wat sy met haren arbeyt verkregen heeft.

a Ierem. 15.13. ende 17.3.

6

Ende ghy Pashur, ende alle inwoonders van u huys, ghylieden sult gaen in de gevanckenisse: ende ghy sult te Babel komen, ende aldaer sterven, ende aldaer begraven worden, ghy ende alle uwe vrienden, den welcken ghy ¹⁴ valschlick gepropheteert hebt.

14 Hebr. in, ofte, met valscheyt.

7

HEERE, ghy hebt my ¹⁵ overredet, ende ick ben overredet geworden, ghy zijt my te sterck geweest, ende hebt ¹⁶ overmocht: Ick ben den gantschen dach tot een belacchen, een yeder van hen bespott my.

15 Ofte, verlockt, bepraet, becout, alsmen seyt. eenige verstaen dit van sijn beroep ende den last hem gegeven. Vergel. bov. cap. 1.6, 7. ende siet van het Hebr. woort Iudic. 14. op vers 15. ende vergel. ond. vers 10. het selve woort wort gebruyckt van het rechtveerdich oordeel Godts, in’t overreden der valsche Propheten. Ezech. 14.9. siet aldaer.

16 Vergel. de maniere van spreken met vers 10.

8

Want sint dat ick ¹⁷ sprecke, roep ick uyt, ick ¹⁸ roepe gewelt ende verstooringe: om dat my des HEEREN woort den gantschen dach ^b tot smaet ende tot schimp is.

17 Propheterende tot den volcke.

18 Vergel. Iob 19.7. ende d’aenteeck. aldaer.

b Iesa 57.4.

9

Dies ¹⁹ seyde ick, Ick en sal sijner niet ²⁰ gedencken, ende niet meer in sijnen name spreken; maer ²¹ het wert in mijn herte als een ²² brandende vyer, besloten in mijne beenderen: ende ick ²³ bemoeyde my om te verdragen, maer en konde niet.

19 By my selven. D. ick dachte.

20 D. niet meer van den Heere vermelden, geene mentie meer van sijnen last maken.

21 Des Heeren woort, ofte, sijn last: door de krachtige werckinge des H. Geests. ofte, daer was, etc.

22 Siet alsulcke gelijckenisse, Iob 32.18. Psal. 39.4.

23 Ofte, wierde vermoeyt van, etc. ende en konde niet, T.w. langer in houden, ofte, den Geest des Heeren wederstaen, ick moest in mijnen dienst voortgaen.

10

Want ick hebbe gehoort de ²⁴ nasprake van velen, [van] ²⁵ Magor-missabib, [seggende;] ²⁶ Geeft [ons] te kennen, ende wy sullen ’t te kennen geven; ²⁷ alle mijne vrede-genooten nemen acht op mijne ²⁸ hinckinge: [sy seggen] Misschien sal hy ²⁹ overredet worden, dan sullen wy hem overmogen, ende onse wrake van hem nemen.

24 Ofte, naklap, boos geruchte.

25 Siet. vers 3. Desen machmen nemen voor een aenleyder van ’t gene waer van vorder in dit vers gesproken wort. And. schrick, ofte, vreese [grijpt my aen] van rontomme, [sy seggen] etc.

26 D. verneemter nae, ende letter op, wat ghy van Ieremia hoort, ende brengt het ons aen, op dat wy ’t den Oversten, soo kerckelijcken als politijcken, aenbrengen, om tegen hem te beraetslagen.

27 Hebr. alle menschen mijnes vredes. alsoo ond. 38.22. Vergel. 2.Sam. 8. op vers 10. ende Psal. 41. op vers 10.

28 Of ick my ergens in mijn ampt ofte leven mochte vergrijpen ofte struyckelen, ende sy my daer over ten val ofte in lijden brengen. Vergel. Psal. 35.15. ende 38.18.

29 Sich met soete woorden laten misleyden, om het een tegen het ander te seggen, ofte andersins feylen, ende occasie geven tot sijn verderf.

11

Maer de HEERE is ^c met my als een verschricklick helt, ^d daerom sullen mijne vervolgers struyckelen, ende niets vermogen: ³⁰ sy zijn seer beschaemt geworden, om dat sy niet ³¹ verstandichlick gehandelt en hebben: ^e ’t sal eene ³² eeuwige schande zijn, sy en sal niet vergeten worden.

c Ierem. 1.8, 19. ende 15.20.

d Ier. 17.18.

30 Prophetischer wijse van het toekomende gesproken, voor, sy sullen sekerlick beschaemt worden: waer over de Prophete sich door ’t geloove alsoo verheugt, als te sien is vers 13. verhalende ondertusschen hoe hy aen d’ander zijde zy bestreden door de swackheyt des vleesches.

31 Vergel. bov. 9.24. Ofte, om datse niet geluckich, ofte, voorspoedich zijn geweest, ofte, sullen zijn: om dat hare aenslagen haer sullen feylen.

e Ierem. 23.40.

32 Ofte, eene eeuwige schande! als een afgebroken reden, verwonderens wijse.

12

Ghy dan, ô HEERE der ³³ heyrscharen, die den rechtveerdigen ^f proeft, die de ³⁴ nieren ende het herte siet; Laet my uwe ^g wrake van hen sien, want ick hebbe u mijne twistsake ³⁵ ontdeckt.

33 Siet 1.Reg. 18. op vers 15.

f Ierem. 11.20. ende 12.3.

34 Als bov. 11.20. siet aldaer.

g Ierem. 11.20. ende 15.15. ende 18.18.

35 Als mijnen advocaet ende patroon.

13

Singet den HEERE, prijset den HEERE: want hy heeft de ziele des nootdurftigen uyt de hant der boosdoenders verlost.

14

^{h 36} Vervloeckt zy de dach, in welcken ick geboren ben: de dach, in welcken mijne moeder my gebaert heeft, en zy niet gesegent.

h Ierem. 15.10.

36 Vergel. dese klage der onverduldicheyt met Iob 3.3. etc. ende siet d’aenteeck. aldaer. De Popheet verhaelt hier, hoe onverduldich hy geweest zy, als hem al de werelt vloeckte ende smaedde. Siet bov. vers 8. ende cap. 15.10.

15

ⁱ Vervloeckt zy de man, die mijnen vader gebootschapt heeft, seggende; U is een ³⁷ jonge soon geboren, ³⁸ verblijdende hem grootlicx.

i Iob 3.3.

37 Hebr. een manlick kint, ofte, sone.

38 Hebr. verblijdende verblijdde hy hem.

16

Ia de selve man zy, als de ³⁹ steden,

39 Dit schijnt te sien op de steden Sodom, Gomorra, etc. Gen. 19.

[fol. 45r]

die de HEERE heeft ^k omgekeert, ende ’t en heeft hem niet ⁴⁰ gerouwt: ende hy hoore in den ⁴¹ morgen-stont een ⁴² geroep, ende op den ⁴³ middachs-tijt een geschrey.

k Gen. cap. 19.

40 Siet Gen. 6. op vers 6.

41 D. vroech, onversiens, als hyder niet op verdacht en is. Vergel. Hos. 10.15.

42 Een gekerm sijner medeburgeren ofte naebueren, die omgebracht worden, ofte in levens perijckel zijn, gelijck ten tijde van des vyants overval pleegt te geschieden.

43 Alsmen plach maeltijt te houden, ende te rusten.

17

⁴⁴ Dat hy my niet gedoodt en heeft van de baermoeder aen! ofte mijne moeder mijn graf geweest en is, ofte hare baermoeder [als eener] die ⁴⁵ eeuwichlick swanger is!

44 Als of hy seyde: waerom en is dat niet geschiet? waerom en heeft de Heere my niet gedoodt? als in’t volgende vers.

45 Hebr. eener swangere der eeuwicheyt, D. altoos swanger blijvende, ende nemmermeer barende.

18

^l Waerom ben ick doch uyt de baermoeder voortgekomen, om moeyte ende droeffenisse te ⁴⁶ sien? ende dat mijne dagen in beschaemtheyt vergaen?

l Iob 3.20.

46 D. ondervinden. siet Iob 7. op vers 7.