34
Hoe vertroost 70 ghy my dan met ydelheyt? dewijle [in] uwe antwoorden 71 overtredinge overigh is.
|
-
2
- T.w. dat ghy stille swijget, ende my met aendacht toehooret.
-
3
- D. in de plaetse van de vertroostingen, die ghy my in desen droevigen staet behoordet te geven.
-
4
- Namel. ghy Zophar, die met uwe verhaestinge recht te voren mijn propoost afgebroken hebt, boven 20.2. Iob houdt Zophars antwoorde voor bespottinge.
-
5
- Hy wil seggen, Neen, maer veel meer tot Godt; die alleen sijne conscientie sagh, ende sijn onschult verdedigen konde. De menschen, als sijne vrienden, deden hem anders niet dan quellingen aen.
-
6
- T.w. dat mijne klaghte tot den mensche ware.
-
7
- Dewijle de menschen tegen my, die soo elendigh ben, soo onbeleeft zijn.
-
8
- Ofte, benauwt zijn. Hebr. bekort zijn. Alsoo kortheyt des geestes, voor benauwtheyt des geestes, Exod. 6.8. Elders, verdrietigh zijn. Siet Iudic. 16. op vers 16.
-
9
- Te weten, door de aenmerckinge mijner grooter elende.
-
10
- Te weten, tot een teecken van stilswijgentheyt, komende uyt verschrickinge, die mijn lijden u behoort te veroorsaken. Siet van dese maniere van spreken Iudic. cap. 18. op vers 19. item onder 29.9. ende 39.37. Prov. 30.32.
-
11
- Te weten, dat ick dus veel lijden moet, die vroom ben, ende vele soo wel varen, die godtloos zijn: gelijck in het volgende geseyt wort.
-
a
- Psalm 17.10. ende 73.12. Ier. 12.1. Habak. 1.16.
-
12
- Dat is, kinderen, nakomelingen. Siet Genes. 9. op vers 9. ende Levit. cap. 21. op vers 15. dewelcke in het volgende worden genaemt spruyten.
-
13
- Siet boven 5. op vers 25.
-
14
- Hebr. hare huysen vrede, D. hebben vrede, ofte zijn in vrede. Siet gelijcke maniere van spreken 2.Sam. 17.3. ende de aenteeckeninge. Vrede voor voorspoet, ende welstant. siet Genes. 37. op vers 14.
-
15
- D. de straffe, ende kastijdinge Godts. siet boven 9. op vers 34.
-
16
- T.w. des godtloosen. Het is eene veranderinge des getals: want van de godtloose wort het veelvoudigh getal gebruyckt in de drie voorgaende versen, als oock in de volgende 11, 12, 13, etc. maer hier wort het eenvoudigh getal genomen. Alsoo Exod. 34.15. ende bov. 14.12, etc.
-
17
- Te weten, de godtloose.
-
18
- T.w. van schapen, of geyten. siet van het Hebreeusch woort Genes. 12. op vers 16. De sin is, datse vele kinderen hebben; die haer over al in den lande met vermakinge der ouderen uytbreyden.
-
19
- Namelick, van uytwendige weelde, ende inwendige vreughde: gelijck het jonge vee gewoon is te doen in vette weyden, die allesins wel versien, ende bewaret zijn.
-
20
- T.w. de voeten, ofte de stemme.
-
21
- T.w. des tijdelicken levens, als staet, aensien, rijckdom, gemack, ende goeden welstant. Alsoo onder vers 25. Psalm 104. vers 28. Proverb. 11. vers 10. Eccles. cap. 6. vers 3. Iesa. 1.19, etc.
-
23
- D. haestelick, sonder in langhduerige, ende pijnelicke smerten te queelen.
-
24
- T.w. niet soo seer met de mont, om datse hen des schamen, als met het herte, het welck vol is van verachtinge des Godtlicken naems. Vergel. Psalm 14. vers 1. ende 36.2. Malach. 3.14, 15.
-
25
- Siet Genes. 18. op vers 19.
-
c
- Exod. 5.2. Malach. 3.14.
-
26
- T.w. om hem aen te roepen, gelijck Ierem. 7.16.
-
27
- D. haer welvaren en is in haer gewelt niet, maer alleen in de genadigen zegen des Alderhooghsten. Iob spreeckt hier in sijn persoon, ende verfoeyt de ydelheyt, ende godtloosheyt der ongeloovige, ende onvrome menschen, verklarende geene gemeenschap daer mede te willen hebben.
-
28
- D. het gevoelen, voornemen, ende bedrijf. Vergel. Deut. 32. vers 28. boven 10.3. ende cap. 18. vers 7. Psalm 1.1.
-
29
- Hy wilt seggen, Niet seer dickwils: alsoo onder vers 20. Hy staet wel toe, dattet somtijts gebeurt het gene Zophar gedreven hadde, bov. 20.5. ende Bildad, boven 18.5. maer loochent sulcks dickwils te geschieden, veel min altijt. Alsoo in’t volgende.
-
30
- D. sijn voorspoet, ende welvaren. Siet boven 18. op vers 5.
-
e
- Iob 20.29. Psalm 11.6, 7.
-
31
- Vergel. ond. 27.21. Psalm 1.4. ende 35.5. Ies. 17.13. ende 29.5. Hos. 13.3.
-
32
- Verstaet, des godtloosen gewelt, dat is, de straffe, die hy door gewelt ende moetwille aen anderen bedreven, verdient heeft.
-
33
- D. verstelt, ende ophoudt, om die op sijne kinderen, die de voetstappen sijner godtloosheyt navolgen, daer na te brengen, Exod. 20.5. Hy siet op’t gene dat Zophar geseyt hadde, bov. 20.10.
-
34
- D. den boosen selve in sijnen eygenen persoon.
-
35
- ’t Hebreeusch woort beteeckent niet alleen de vergeldinge der weldadigheyt voor eene goede daet, als Ruth. 2.12. 1.Sam. 24. vers 20. onder 41.2. maer oock de vergeldinge der straffe, voor eene quade daet, als hier, ende onder vers 31. Iudic. 1.7. 2.Sam. 3.39. Ierem. 32.18.
-
36
- D. hy krijght de straffe der gramschap Godes. De maniere van spreken is daer van genomen, om dat Godts wrake by eenen dranck vergeleken wort. Siet Psalm 75. op vers 9.
-
37
- Hy wil seggen, Geenen; overmits de menschen doot zijnde, geene kennisse en hebben van het gene hier beneden geschiet. Vergel. boven 14.21. Iob bejegent hier mede den genen, die op het voorgaende hadden mogen seggen: Soo de boose in haren eygenen persoon in dit leven niet gestraft en worden, ten minsten worden immers hare kinderen na hare doot geplaeght; waer op Iob antwoort dat sulcks den dooden niet en deert, die daer van niet en weten.
-
38
- D. als de gesette tijt sijns levens ge-eyndight is.
-
f
- Iesa. 40.13. Rom. 11.34. 1.Cor. 2.16.
-
39
- T.w. waer door hy behoefde te verstaen, hoe hy de werelt wijselick, ende rechtveerdelick soude konnen regeeren. Iob wil hier mede voorkomen de gene, die hadden mogen vragen, hoe de gerechtigheyt Godes lijden kan, dat de godtloose hier soo sachtkens getracteert worden. Hy antwoort, dat Godt niemants onderwijs en behoeft, zijnde sijnen wille den oppersten regel van al dat recht, ende goet is, ende daerom sijne regeeringe soo wel rechtveerdigh, als onbegrijpelick. Vergel. Genes. 18.25. boven 8.3. ende 34.12. Rom. 3.5, 6. ende 11.33, 34.
-
40
- Verstaet, de Engelen, ende die in de werelt verheven zijn.
-
41
- D. regeert, ofte oordeelt.
-
42
- Hy verklaert hoe wonderbaerlick Godt den mensche regeert.
-
43
- D. in’t beste, ende hooghste sijns tijdelicken voorspoets.
-
44
- Verstaet hier door allerley overvloet van tijdelicke middelen.
-
45
- Verstaet, de gesontheyt des lichhaems; gelijck door de dorrigheyt van’t gebeente, de quade gestaltenisse des lichaems. onder 30.30. Psalm 102.4.
-
46
- D. zijnde in groote droefheyt des herten. Vergel. 2.Reg. 4. de aenteeckeninge op vers 27.
-
47
- T.w. deses tijdelicken levens, als boven vers 13. Siet de aenteeckeninge.
-
48
- D. gebruyckt, ofte genooten. Alsoo is eten dickwils voor krijgen, ende genieten, in de Heylige Schrift genomen, niet alleen in’t goede, Prov. 13.2. Iesa. 1.19. ende 55.1, 2. maer oock in het quade, Prov. 1.31.
-
49
- D. de eene moet soo wel als de andere sterven, ende verrotten in de aerde. Vergel. Eccles. 9.2, 3.
-
50
- Iob spreeckt sijne vrienden toe, om de gedachten, diese van sijne kinderen mochten hebben, voor te komen.
-
51
- Het Hebreeusch woort beteeckent wel in’t gemeyn allerley gedachte, als boven 17.11. maer oock in’t bysonder een boos gedachte, als hier, ende Proverb. 12.2. ende 14.17. ende 24.8. Iesa. 32.7. somtijts beteeckent het oock een kloeck, ende voorsichtigh bedencken, als Prov. 1.4. ende 3.21.
-
53
- Sommige verstaen het huys van Iobs oudtsten sone, ’t welcke dewijle het geruïneert was, zijnde door een onweder omgeworpen geweest, boven 1.19. soo schijnt het dat de vrienden Iobs daer uyt besluyten wilden, dat die sone een godtloos mensche geweest was. Andere verstaen het in ’t generael.
-
54
- Hy spreeckt in het veelvoudigh getal, siende op de andere kinderen Iobs, ende op de huysgenooten van Iobs oudtste sone, die mede daer onder vergaen zijn; ofte meynende de wooningen van andere godtloose, die oyt geweest waren: onder dewelcke sijne vrienden, Iobs sone, als eenen dien sy den selven gelijck mochten oordeelen, schenen bedecktelick te verstaen.
-
55
- Te weten, hoe het gaet met de vrome, ende de onvrome in dese werelt: als of hy seyde, Indien ghy dat gedaen haddet, ghy soudet vernomen hebben de waerheyt van het gene ick nu seggen sal. Siet het volgende vers.
-
56
- Dat is, de reysende lieden, die gemeenlick veel sien, ende hooren, ende daer door vele ervarentheyt, ende wetenschap van alles krijgen.
-
57
- Verstaet de omstandigheden van persoonen, tijden, ende plaetsen, dienende tot versekeringe van het gene sy verhalen.
-
h
- Proverb. cap. 16. vers 4.
-
58
- Te weten, op dat de gemeene plagen over hem niet en komen, maer dat hy daer van meer dan andere, verschoont blijve.
-
59
- Te weten, de boose. Veranderinge des getals. Siet boven vers 10. De sin is in het voorgaende lidt.
-
60
- Verstaet de straffen, die door Godes toorn over de sonden der menschen komen. Toorn, ofte, gramschap, wort dickwils genomen voor de straffe, die daer uyt voort komt. Siet Exod. cap. 15. vers 7. Numer. cap. 16. vers 46. Psalm 78.49. ende 85.4. Thren. cap. 4. vers 11, etc.
-
61
- Te weten, den godtloosen.
-
62
- Dat is, de maniere, alsoo hy sijn leven aenstelt, om hem daer over te onderwijsen, ende te berispen. Siet Genes. cap. 6. op vers 12.
-
64
- Dat is, wie straft hem daer over? Want Godt laet hem hier ten meesten deel vry gaen, ende de menschen vreesen sijn gewelt.
-
65
- Verstaet, een der graven. Siet 2.Reg. cap. 22. op vers 20. ofte tot de plaetse der graven. De sin is, dat hy noch eene eerlicke begravinge krijght. Vergelijckt Luce cap. 16. versen 22, 23.
-
66
- Dat is, hy blijft in het graf, als in eene gemackelicke slaepplaetse liggende.
-
67
- De sin is, dat het graf hem eene plaetse is als na sijnen wensch, zijnde daer met vrede sonder sorge, ende sonder kennisse van het quaet, dat na sijne doot sijnen kinderen soude mogen over komen. De Propheet spreeckt van het doode lichaem, als van eene levendige persoone.
-
68
- De sin is, dat hyse al heeft na hem volgende: want een yeder is gestelt een mael te sterven. Hierom ten aensien van de lichamelicke doot en wedervaert den boosen anders niet, dan dat in het gemeen allen moet over komen.
-
69
- Hebr. voor sijn aengesichte, Dat is, eer hy storf is het getal oneyndelick geweest, der gener die gestorven waren.
-
70
- Te weten, ghy mijne vrienden.
-
71
- Dat is, dewijlse valsch zijn, ende van geender weerde, ende vol van vergrijpinge tegen Godt, ende tegen my uwen naesten.
|