| |
| |
| |
1 Door de gelijckenisse van de voorsichtigheyt van een onrechtveerdigh rentmeester leert Christus, dat men van den onrechtveerdigen Mammon sal vrienden maken. 13 ende dat men den Mammon niet en moet dienen. 14 Bestraft der geltgieriger Pharizeen geveynstheyt ende hooghmoedt. 16 Leert dat de wet ende de Propheten tot op Ioannem geduert hebben, ende tot den minsten tittel vervult moeten worden. 18 ende handelt van de echtscheydinge. 19 Stelt voor de gelijckenisse van den rijcken man, ende den armen Lazarus, ende beyder verscheydene staet, soo in dit leven, als hier namaels.
| |
1
ENde hy seyde oock tot sijne discipelen, Daer was een seker rijck mensche, welcke eenen 1 rentmeester hadde, ende dese wiert by hem verklaeght, als die sijne goederen 2 doorbracht.
| |
2
Ende hy riep hem, ende seyde tot hem, Hoe hoore ick dit van u? Geeft reeckenschap van uw’ 3 rentmeesterschap: want ghy en sult niet meer konnen rentmeester zijn.
| |
3
Ende de rentmeester seyde by hemselven, Wat sal ick doen, dewijle mijn heere dit rentmeesterschap van my neemt? Graven en kan ick niet, te bedelen schame ick my.
| |
4
Ick weet wat ick doen sal, op dat, wanneer ick van het rentmeesterschap afgeset sal wesen, 4 sy my in hare huysen ontfangen.
| |
5
Ende hy riep tot hem een yegelick van de schuldenaers sijns heeren, ende seyde tot den eersten, Hoe veel zijt ghy mijnen heere schuldigh?
| |
| |
| |
6
Ende hy seyde, Hondert 5 vaten olie. Ende hy seyde tot hem, Neemt uw’ hantschrift, ende nedersittende schrijft haestelick vijftigh.
| |
7
Daer na seyde hy tot eenen anderen, Ende ghy, hoe veel zijt ghy schuldigh? Ende hy seyde, Hondert 6 mudden terwe. Ende hy seyde tot hem, Neemt uw’ hantschrift, ende schrijft tachtentigh.
| |
8
Ende de 7 heere 8 prees den onrechtveerdigen rentmeester, om dat hy voorsichtelick gedaen hadde: want de 9 kinderen deser werelt zijn voorsichtiger dan a de kinderen des lichts in haren geslachte.
| |
9
Ende ick segge u-lieden, b Maeckt u selven 10 vrienden uyt den onrechtveerdigen 11 Mammon, op dat wanneer 12 u ontbreken sal, sy u mogen 13 ontfangen in de eeuwige tabernakelen.
| |
10
Die getrouw’ is in ’t minste, die is oock in het 14 groote getrouw’: ende die in 15 het minste onrechtveerdigh is, die is oock in het groote onrechtveerdigh.
| |
11
Soo ghy dan in den 16 onrechtveerdigen Mammon niet getrouw en zijt geweest, wie sal u 17 het ware vertrouwen?
| |
12
Ende soo ghy in 18 een anders [goet] niet getrouw en zijt geweest, wie sal u 19 het uwe geven?
| |
13
c Geen huysknecht en kan twee heeren dienen: want of hy sal den eenen haten, ende den anderen lief hebben: ofte hy sal den eenen 20 aenhangen, ende den anderen verachten. Ghy en kondt Gode niet dienen ende den Mammon.
| |
14
Ende alle dese dingen hoorden oock de Pharizeen, d die geltgierigh waren, ende sy beschimpten hem.
| |
15
Ende hy seyde tot haer, Ghy zijt, die u selven rechtveerdight voor de menschen: maer e Godt kent uwe herten. f Want 21 dat hooge is onder de menschen, is een grouwel voor Godt.
| |
16
g De wet, ende de Propheten [zijn] tot op Ioannem: van dier tijt af wort het 22 Koninckrijcke Godts 23 verkondight, ende een yegelick doet 24 gewelt op het selve.
| |
17
h Ende het is lichter dat de hemel ende de aerde voorby gaen, dan dat een 25 tittel der wet 26 valle.
| |
18
i Een yegelick die sijn wijf 27 verlaet, ende een andere trouwt, die doet overspel: ende een yegelick die de verlatene van den man trouwt, die doet [oock] overspel.
| |
19
Ende daer was een seker rijck mensche, ende was gekleet met 28 purper ende 29 seer fijn lijnwaet, levende alle dage vrolick ende prachtigh.
| |
20
Ende daer was een seker bedelaer, met name Lazarus, welcke lagh voor sijn 30 poorte, vol sweeren,
| |
21
Ende begeerde verzadight te worden van de kruymkens, die van de tafel des rijcken vielen: maer oock de honden quamen ende leckten sijne sweeren.
| |
22
Ende het geschiedde dat de bedelaer stierf, ende van de Engelen gedragen wiert in den 31 schoot Abrahams.
| |
23
Ende de rijcke stierf oock, ende wiert [kolom] 32 begraven. Ende als hy in de helle sijne 33 oogen ophief, zijnde in de pijne, sagh hy Abraham van verre, ende Lazarum in sijnen schoot.
| |
24
Ende hy riep ende seyde, Vader Abraham ontfermt u mijner, ende sendt Lazarum, dat hy het uyterste sijns vingers in het water doope, ende verkoele mijn tonge: k want ick lijde smerten in dese vlamme.
| |
25
Maer Abraham seyde, l Kint, gedenckt dat ghy uw’ goet ontfangen hebt in uw’ leven, ende Lazarus desgelijcks het quade: ende nu wort hy vertroost, ende ghy lijdt smerten.
| |
26
Ende boven dit alles, tusschen ons ende u-lieden is een groote 34 klove gevestight, soo dat de gene die van hier tot u willen over gaen, niet en souden konnen, noch oock die [daer zijn,] van daer tot ons over komen.
| |
27
Ende hy seyde, Ick bidde u dan vader, dat ghy hem sendet tot mijns vaders huys.
| |
28
Want ick hebbe vijf broeders: dat hy haer [dit] betuyge, op dat oock sy niet en komen in dese plaetse der pijninge.
| |
29
Abraham seyde tot hem, m Sy hebben 35 Mosem ende de Propheten: datse die 36 hooren.
| |
30
Ende hy seyde, Neen vader Abraham: maer soo yemant van de dooden tot haer henen ginge, sy souden haer bekeeren.
| |
31
Doch [Abraham] seyde tot hem, Indien sy Mosem ende de Propheten niet en hooren, soo en sullen sy oock, alwaer ’t datter yemant uyt den dooden opstonde, haer niet laten 37 geseggen.
|
-
1
- Gr. huyshouder, ofte, huysbesorger, die gestelt is over den ontfangh ende uytgeef der goederen.
-
2
- Gr. verstroyde, ofte, verquiste.
-
3
- Ofte, bedieninge, Nam. uwes ampts.
-
4
- Namelick, de schuldenaers mijns heeren.
-
5
- Gr. Batos, ’t welck beteeckent een groote mate van natte waeren, waer van siet 1.Reg. 7.26.
-
6
- Gr. Coros, ’t welck beteeckent een groote mate van drooge waeren, 1.Reg. 4.22.
-
7
- Namelick, deses rentmeesters.
-
8
- Niet van wegen sijne onrechtveerdigheyt, maer van wegen dese sijne voorsichtigheyt, om hemselven tegen het toekomende te voorsien.
-
9
- Gr. sonen, D. die niet anders en soecken dan dingen deses werelts, gelijck daer tegen gestelt worden de kinderen des lichts, D. die door den Heyligen Geest verlicht zijnde soecken het gene dat hemelsch is, Ioan. c. 12. vers 36. Ephes. c. 5. vers 8. 1.Thess. capit. 5. versen 5, 8. 1.Ioan. 1.5, 6.
-
a
- Ephes. 5.8. 1.Thess. 5.5.
-
b
- Matth. 6.19. ende 19.21. 1.Timoth. 6.19.
-
10
- Dat is, maeckt door uwe mildadigheyt tegen den armen, voornamelick den geloovigen, dat deselve over u niet en klagen, maer u mogen zegenen voor Godt. siet Deut. 24. vers 13.
-
11
- Van dit woort siet Matth. 6.24.
-
12
- Ofte, wanneer ghy sult beswijcken, namelick, door den doot: als alle uwe wereltsche goederen u sullen begeven. Ofte, verlaten sult, Namel. den Mammon.
-
13
- Namelick, als getuygen van uwe mildadigheyt ende liefde aen haer bewesen.
-
16
- Om dat de rijckdommen veeltijts ofte onrechtveerdelick verkregen, ofte niet recht besteedt of gebruyckt en worden. Andere setten ’t over, valsch, of, bedrieghlick, om dat het gestelt wort tegen het ware goet, vers 11.
-
17
- D. de ware, onverganckelicke, ende hemelsche rijckdommen, Matth. 6.20.
-
18
- Namelick, dat u Godt maer voor eenen tijt en leent, om niet alleen voor u, maer oock voor andre te gebruycken.
-
19
- D. dat ghy altijt ende eeuwelick sult behouden.
-
20
- D. hem aen den eenen houden.
-
21
- D. wat de wereltsche ende vleeschelicke menschen hoogh achten.
-
22
- Dat is, de vervullinge van het gene de wet ende de Propheten van den Messias voorseght hebben.
-
24
- Siet Matth. 11. vers 12.
-
h
- Psalm 102.27. Iesa. 40.8. ende 51.6. Matth. 5.18.
-
25
- Siet Matth. cap. 5. vers 18.
-
26
- Dat is, dat niet volbracht en werde het gene in de wet ende Propheten voorgeseght ende geleert wort.
-
i
- Matth. 5.32. ende 19.9. Marc. cap. 10. vers 11. 1.Corinth. cap. 7. vers 10.
-
27
- Te weten, anders als om hoererije, gelijck uytgedruyckt wort Matth. 5. vers 32. ende 19.9.
-
28
- Dat is, met purpere kleederen. Siet Matth. 27. vers 28. Marc. cap. 15. vers 17.
-
29
- Gr. Byssos: dit was een soorte van seer fijn doeck, ofte lijnwaet, het welck Plinius seght dat tegen gout gewaerdeert wiert, Histor. Nat. lib. 19. cap. 10. ende wort van sijde uytdruckelick onderscheyden, Apoc. 18. vers 12.
-
30
- Ofte, poortael, voorpoorte.
-
31
- Dat is, in den hemel, ofte, in het paradijs, alwaer de geloovige met Abraham den vader aller geloovige sullen vergadert worden, rusten, aensitten, ende vertroost worden, Matth. cap. 8. vers 11. ende Ioan. 13.23.
-
32
- Namelick, met groote pracht ende statie. Van Lazari begraeffenisse en wort niet vermelt, maer in plaetse van dien, alles wat sijn ziele wedervaren is.
-
33
- Dese woorden gelijck oock eenige navolgende en moeten niet eygentlick verstaen worden, want de ziele een geestlick wesen zijnde, en heeft noch ooge, noch tonge, noch vinger: maer by gelijckenisse, om daer mede uyt te drucken soo de grootheyt der pijnen in de helle, als d’onveranderlickheyt van den staet der zielen na dit leven, soo in den hemel, als in de helle zijnde.
-
k
- Iesa. 66.24. Marc. 9.44.
-
34
- Ofte, afgront, D. een wijde ende diepe tusschenscheydinge, door Godts wille ende macht vast gemaeckt.
-
m
- Iesa. 8.20. ende 34.16. Ioan. 5.39. Actor. 17.11.
-
35
- D. de schriften Mosis ende der Propheten.
|