Onze Taal. Jaargang 68

Nieuw uiterlijk Onze Taal
Redactie Onze Taal

Het zal u niet ontgaan zijn: dit nummer van Onze Taal ziet er heel anders uit dan het vorige. Het nieuwe uiterlijk is ontworpen door Ad van der Kouwe van het Rotterdamse bureau Manifesta, dat ook verantwoordelijk was voor de vorige vormgeving van Onze Taal.

Was Van der Kouwe het met de redactie eens dat Onze Taal na acht jaar toe was aan iets nieuws? ‘Ja. Het blad is in die tijd flink veranderd. Toen de vorige vormgeving werd ontworpen, stonden er betrekkelijk weinig illustraties in Onze Taal. Daarom was er behoefte aan allerlei decoratieve elementen, die tegenwoordig, nu er veel meer beeldmateriaal is, eerder storend zijn dan dat ze iets toevoegen. Daar komt nog bij dat er nu eenmaal zoiets als mode bestaat; of je wilt of niet, ook vormgeving heeft de neiging op den duur gedateerd te raken.’

Variatie

Waarschijnlijk het meest in het oog springend is het nieuwe omslag. Wat was de gedachte daarachter? Van der Kouwe: ‘De redactie had behoefte aan meer variatie tussen de verschillende nummers. Er is voor gekozen elke keer een andere illustratie van Frank Dam op het omslag te zetten. De illustraties van Dam drukken de laatste jaren een duidelijk stempel op het blad, en het leek me een goed idee ze de ereplaats te geven die ze verdienen. Een ander verschil met het vorige omslag is de bladtitel. Die is gezet uit de Argo, een nieuwe letter van de befaamde Nederlandse letterontwerper Gerard Unger. Het is een mooie, duidelijke, strakke letter, die goed past bij het veranderde binnenwerk.’

In de nieuwe vormgeving krijgt de inhoudsopgave een veel prominentere plaats. Waarom was dat? Van der Kouwe: ‘De inhoudsopgave was voorheen een ondergeschoven kindje. Nu er meer ruimte voor is gemaakt, biedt zij de lezer de mogelijkheid tot “antichambreren”; de lezer wordt nu netjes welkom geheten in het blad.’

Behalve voor de bladtitel is er ook voor het binnenwerk een andere letter gekozen. Welke? ‘De Charter, een robuuste, goed leesbare letter met ongelofelijk veel varianten. Dat laatste is voor Onze Taal heel handig, omdat daar vaak stukken met een ingewikkelde structuur in staan: voorbeeldzinnen, kaders, lange citaten, enzovoort. Deze letter biedt een zekere flexibiliteit; je hoeft niet je toevlucht te nemen tot spatiëren, onderstrepen en dergelijke.’

Eenheid en rust

‘Ook op het gebied van de typografie is er gekozen voor meer flexibiliteit. In plaats van het vaste driekolomsstramien van voorheen zijn er nu afwisselend twee en drie kolommen per pagina, al naar gelang het soort artikel. Lange artikelen zullen over het algemeen in twee kolommen worden opgemaakt, omdat die stukken baat hebben bij een rustig beeld. De vaste rubrieken krijgen drie kolommen, om ze duidelijker te onderscheiden van de overige artikelen. Naast de twee (of drie) kolommen tekst is er op iedere pagina een verticale rand wit; ook dat maakt deel uit van het flexibeler stramien; die rand kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor bijschriften.’

De vaste rubrieken zijn ook op een andere manier onderscheiden van de overige stukken: door een aflopend kleurvlak boven aan de pagina. ‘Dat benadrukt de eenheid, en het zorgt voor rust in de veelheid van rubrieken. Om dezelfde redenen (eenheid en rust) zullen de titels van alle stukken voortaan in principe boven aan de pagina komen. Dat heeft als gevolg dat de intro's (de vetgedrukte inleidinkjes die aan langere artikelen voorafgaan) ná de titel komen.’ Misschien ontstaat zo de indruk dat die intro's van de hand van de auteurs zijn, maar dat is niet zo. De redactie is en blijft verantwoordelijk voor de intro's.

Het zal wel wennen zijn, dit nieuwe gezicht van het blad? Van der Kouwe: ‘Zeker, maar het is mijn ervaring dat veel aanvankelijke tegenstanders van een nieuwe vormgeving na verloop van tijd warme voorstanders worden. Dat was ook zo met de vorige vernieuwing van de Onze-Taalopmaak. Soms is het nuttig met een schone lei te beginnen.’