Onze Taal. Jaargang 68

Tijdschrift

Over taal

Het Belgische tijdschrift ‘Over taal’, waarvan in 1998 de eerste jaargang verscheen, is een voortzetting van het blad ‘Taalbeheersing in de praktijk’, dat weer een vervolg was op het in 1963 opgerichte ‘Taalbeheersing in de administratie’. Met wat goede wil is uit die naamsveranderingen al af te lezen dat de doelgroep van het blad in die 35 jaar verschoven is van de beroepsmatige (en misschien wat plichtmatige) taalgebruiker die vooral in ‘zuiver Nederlands’ geïnteresseerd was, naar de geïnteresseerde taalgebruiker die ‘het Nederlands als een vanzelfsprekendheid ervaart’.

De onderwerpen die in ‘Over taal’ aan bod komen, zijn tamelijk divers: taalbeheersing (met de nadruk op ‘wervende’ teksten), spelling, taalontwikkeling, nieuwe woorden en taal op internet. Die diversiteit betreft overigens vooral de hedendaagse taal: onderwerpen als etymologie of taalgeschiedenis komen nauwelijks aan bod. Daarentegen heeft de redactie veel (kritische) belangstelling voor het Nederlands van de Nederlanders, de verschillen tussen het Standaardnederlands en het Belgisch Nederlands, en de eigen identiteit van het Belgisch Nederlands. Deze drie kwesties - of is het er eigenlijk maar één? - keren steeds terug, soms uitdrukkelijk, als onderwerp van een artikel, en soms terloops, in een stuk over iets anders. De teneur is dat het Belgisch Nederlands een eigen identiteit heeft, wat echter geen reden mag zijn om (de ontwikkelingen in) het Standaardnederlands te negeren.

De meeste artikelen in ‘Over taal’ beslaan al snel zo'n drie bladzijden, en dat is meestal genoeg om een onderwerp uit te spitten. Erg lange stukken worden in twee afleveringen gepubliceerd. Ook voor boekbesprekingen wordt flink de ruimte genomen, soms wel zo'n drie pagina's. Verder bevat het blad een aantal vaste rubrieken, waaronder een vraag-en-antwoordrubriek en een column van Nederlander-in-België Joop van der Horst (‘Joops column’). De vormgeving van het blad is eenvoudig en biedt weinig afwisseling. Ook de incidentele en soms wat flauwe illustraties kunnen daar weinig aan veranderen. De prijs per nummerbedraagt (voor Nederlanders) bijna f 14,-, en voor die prijs zou je toch eigenlijk een wat dikker en beter ogend tijdschrift verwachten.

‘Over taal’ staat onder redactie van Marianne Boone, Hugo Brouckaert, Geert Craps, Ton Fauwels, Fons Maes en Johan Nootens. Jaarlijks verschijnen vijf afleveringen van 24 pagina's. Een jaarabonnement in België kost Bfr. 1145, in Nederland Bfr. 1251 (bijna f 70,-). Abonnementen: Uitgeverij UGA, Patrick Van Assche, Stijn Streuvelslaan73, 8501 Kortrijk-Heule, België. Tel.: [phone]; fax: [phone]; e-mail: [e-mail].

[p. 70]

(universitaire) leven staande De Vries, die overigens ook de initiator van het Middelnederlandsch Woordenboek is geweest.

Als eerste hoofdredacteur van het WNT komt De Vries eveneens ruimschoots aan bod in Woordenboeken & hun makers, en ook aan de andere grote Nederlandse woordenboekmakers (Van Dale, Kramers, Kruyskamp, Harrebomée) zijn een of meer stukken gewijd. M.J. Koenen en zijn woordenboek ontbreken vreemd genoeg. Verder is er aandacht voor minder bekende lexicografen als de Vlaming Jozef Bal, de Fries Halbertsma en de eerste vrouwelijke lexicograaf Johanna Corleva. De stukken zijn alle eerder verschenen in de eerste negen afleveringen van het lexicografisch tijdschrift Trefwoord.

Onlangs verscheen de dertiende aflevering van Trefwoord, dat nu een ‘jaarboek’ geworden is, en ook deze staat grotendeels in het teken van de voltooiing van het WNT. Het bevat een groot aantal artikelen van en over (ex-) WNT-medewerkers, en voorts ‘gewone’ lexicografische en etymologische bijdragen, onder andere over de nieuwe woorden van Van Kooten en De Bie, een nog te verschijnen encyclopedie over straatnamen (mede gebaseerd op de Onze-Taalrubriek ‘Geschiedenis op straat’) en over de etymologie van en synoniemen voor het woord condoom.

•	Het grootste woordenboek ter wereld. Een kijkje achter de kolommen van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) onder redactie van F. Heijvaert, A. Moerdijk, M. Mooijaart, M. Smits en R. Tempelaars wordt uitgegeven door Sdu/Standaard en kost f 49,90. (434 blz.) ISBN 90 75566 96 4
•	De Vries en Te Winkel. Een duografie van L. van Driel en J. Noordegraaf is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost f 39,90. (269 blz.) ISBN 90 75566 77 8
•	Woordenboeken & hun makers onder redactie van Nicoline van der Sijs is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost f 39.90. (273 blz.) ISBN 90 75566 97 2
•	Trefwoord, jaarboek 7998-1999 onder redactie van Roland de Bonth, Nico Groen, Nicoline van der Sijs en Rob Tempelaars is een uitgave van Sdu/Standaard en kost f 45,00, (245 blz.) ISBN 90 75566 98 o

Middelnederlands woordenboek

Onlangs verscheen de digitale uitgave van het elfdelige Middelnederlandsch Woordenboek (MNW) van Verwijs en Verdam, dat in gedrukte vorm al jaren niet meer verkrijgbaar was. Het beschrijft de woordenschat van het Nederlands in de periode 1200-1500. De cd-rom bevat verder het zogeheten Corpus Cysseling, een verzameling van alle Middelnederlandse teksten uit de periode 1200-1300 én een verzameling van 285 literaire teksten uit de periode 1250-1500 (waaronder Beatrijs, Esmoreit, Floris ende Blancefloer, Gloriant, Karel ende Elegast en het Gruuthusehandschrift). Verder is er een ‘bouwstoffenlijst’, waarin alle voor het MNW gebruikte bronnen zijn opgenomen, en een ‘citatenlijst’, waarin per bron de gebruikte citaten gegeven worden. Waar de lijsten en het bronnenmateriaal naar elkaar verwijzen, zijn klikkoppelingen aangebracht om het volgen van de verwijzing te vergemakkelijken, en uiteraard is het geheel voorzien van uitgebreide zoekmogelijkheden. De cd-rom is geschikt voor Windows 3.1 en hoger.

Cd-rom Middelnederlands van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie is een uitgave van Sdu/Standaard en kost f 450,-. ISBN 90 75566 90 5

Dialectendag

De Stichting Nederlandse Dialecten houdt op 5 maart in het Provinciehuis in Zwolle de vijfde Nederlandse Dialectendag (zie ook het artikel van Marc van Oostendorp op bladzijde 64). Het ochtendprogramma omvat drie lezingen. Dr. Ann Marynissen spreekt over dierennamen in familienamen, de commissaris van de koningin in Zeeland, drs. W.T. van Gelder, gaat in op zijn pleidooi voor het gebruik van het Zeeuws en de reacties die hij daarop ontving, en Ewoud Sanders spreekt over zijn persoonlijke ervaringen met de Rotterdamse stadstaal. 's Middags is er gelegenheid tot het volgen van ‘werkwinkels’ over onder andere het maken van een dialectwoordenboek en over het Zeeuwse woordenboek op cd-rom. Bovendien is er een informatiemarkt waar diverse heemkundekringen en dialectverenigingen zich presenteren, en is er een café-chantant met medewerking van de in het Overijssels zingende groep Algerak.

De toegang is gratis; belangstellenden wordt verzocht zich aan te melden. Inschrijfformulieren zijn telefonisch aan te vragen bij de heer T. van de Wijngaard, (024) 361 59 98.

NPS-taalprogramma op radio

Het NPS-radioprogramma ‘Wat een taal!’ was de laatste jaren te horen op donderdagochtend van 10.30 tot 11.00 uur op Radio 5. Met ingang van 7 januari van dit jaar is het verplaatst naar donderdagmiddag 15.00 uur; het is een onderdeel geworden vaneen nieuw programma over taal en literatuur, ‘Knetterende letteren’, dat wordt gepresenteerd door Jellie Brouwer.