Onze Taal. Jaargang 76

[p. 342]

Het taaljaar 2007
Meningen van taalgebruikers

		1 Wat is de belangrijkste gebeurtenis of trend van het afgelopen taaljaar?
	Bart Chabot dichter	1. Het overlijden van Jan Wolkers.
	Ernst Numann voorzitter Genootschap Onze Taal	1. Het nog altijd ontbreken van Nederlandse teksten op de Engelstalige informatieborden op Schiphol.
	Harmke Pijpers presentatrice BNR Nieuwsradio	1. De opkomst van het woord bemoeizorg. Het was hoog tijd dat het er kwam, het heeft lang geduurd voor het er was, maar nu het er echt komt, is het weer heel bedreigend.
	Jan Rot zanger en vertaler	1. De stuitende spelling in weblogs en e-mail, een rechtstreeks gevolg van de verfoeide pannenkoek van tien jaar geleden: niemand weet het meer, iedereen doet maar wat.
	Sticks MC van rapformatie Opgezwolle	1. Er zijn steeds meer (betere?) communicatiemiddelen, maar tegelijk steeds minder goeie gesprekken. Er wordt minder naar elkaar geluisterd.
	De Taalprof taalweblogbeheerder	1. Het naderende einde van ‘De reizigers wordt verzocht over te stappen.’
	Doekle Terpstra voorzitter HBO-raad	1. De ver-Wildersing van het taalgebruik in het publieke debat. Steeds vaker wordt er gecommuniceerd in korte en kwetsende termen die weinig ruimte overlaten voor redelijkheid, laat staan voor twijfel.
	Kees Torn cabaretier	1. Het verhaspelen van het Nederlands gaat gewoon door, en mensen die vaak in het openbaar spreken, lijken wel méér taalfouten te maken naarmate ze meer hun best doen zich correct uit te drukken.
	Karel Treebus typografisch vormgever, auteur Symbolenwijzer	1. De poging van Boekenweek-organisator CPNB om een ironieteken in te voeren.
	Frank Westerman schrijver	1. Voor mij persoonlijk: dat m'n dochter (5) 's avonds bij het voorlezen ineens begon mee te lezen. ‘Lek-ker, zegt Za-za de kak-ker-lak.’

		2. Wat is het beste boek (of artikel of website) over taal dat u dit jaar las of gebruikte?
	Bart Chabot dichter	2. De TomTom die ik sinds kort heb - wat is het een genot om door een warme vrouwenstem naar je bestemming te worden geleid.
	Ernst Numann voorzitter Genootschap Onze Taal	2. De site van Onze Taal natuurlijk: www.onzetaal.nl.
	Harmke Pijpers presentatrice BNR Nieuwsradio	2. Ik heb genoten van Sculptaal van vormgever Joris Visser. Een geestig boek vol nieuwe uitdrukkingen en woorden, zoals liefbozen ( ‘niet met en niet zonder elkaar kunnen’ ).
	Jan Rot zanger en vertaler	2. Mijn bijbel dit jaar was opnieuw het Nederlands rijmwoordenboek van Jaap Bakker.
	Sticks MC van rapformatie Opgezwolle	2. De perfecte koppijn van Herman Brusselmans. Ik denk dat ik de grote Van Dale het meest heb geraadpleegd. Verder vind ik het leuker met taal bezig te zijn dan erover te lezen.
	De Taalprof taalweblogbeheerder	2. Toch weer de tien nummers van het tijdschrift Onze Taal.
	Doekle Terpstra voorzitter HBO-raad	2. Nachttrein naar Lissabon van Pascal Mercier. Het boek gaat over wezenlijke levensvraagstukken en leest als een thriller. De formuleringen zijn zó mooi dat ze emoties oproepen. Prachtig.
	Kees Torn cabaretier	2. Eigenlijk gebruik ik alleen Het juiste woord en Jaap Bakkers Nederlands rijmwoordenboek.
	Karel Treebus typografisch vormgever, auteur Symbolenwijzer	2. Boek: Lost Languages. The Enigma of the World's Undeciphered Scripts (Londen, BCA, 2002). Artikel: ‘Werkwoordelijke schoonmaak. Lachen - loech - gelachen’ (Trouw, 29 oktober 2007).
	Frank Westerman schrijver	2. Meer dan de feiten, gesprekken met schrijvers van literaire non-fictie, van Han Ceelen en Jeroen van Bergeijk. Het is het boek dat ik vijftien jaar terug als beginnend journalist absoluut had willen lezen.

[p. 343]

Redactie Onze Taal

De belangrijkste gebeurtenis, het beste boek, het mooiste en het ergste woord - de redactie vroeg een aantal spraakmakende taalgebruikers wat hun het afgelopen jaar zoal opviel.

		3. Wat is het ergste woord van 2007?
	Bart Chabot dichter	3. Leuk en erg tegelijk: de manier waarop jurylid Gordon veel Idols-deelnemers tot op hun sokken afzeikt.
	Ernst Numann voorzitter Genootschap Onze Taal	3. Niet echt nieuw maar toch: mijn ding, in ‘Dat is (niet) mijn ding.’
	Harmke Pijpers presentatrice BNR Nieuwsradio	3. Schaamlipcorrectie. Moet je niet te veel over praten, gewoon doen! Nee sorry, wat voor tijd is dit?
	Jan Rot zanger en vertaler	3. X-factor.
	Sticks MC van rapformatie Opgezwolle	3. Hyves. En hard. Alles is tegenwoordig ‘hard’. Nieuwe muziek, nieuwe danspasjes, nieuwe toiletpapierverpakkingen, alles is hard. Betrap mezelf er ook op dat ik het gebruik.
	De Taalprof taalweblogbeheerder	3. Er bestaan geen erge woorden. Ik vind ergste woord wel erg.
	Doekle Terpstra voorzitter HBO-raad	3. Knettergek, waarmee Geert Wilders in de Tweede Kamer minister Vogelaar kwalificeerde. De Kamer hoort het domein te zijn van diepgaand inhoudelijk debat, een voorbeeld van beschaving.
	Kees Torn cabaretier	3. Dit jaar hoorde ik het woord superinferieur. En koopkracht heb ik altijd erg lelijk gevonden.
	Karel Treebus typografisch vormgever, auteur Symbolenwijzer	3. Uitsterven. In de Los Angeles Times stond onlangs dat er iedere veertien dagen een taal uitsterft. Bepaalde talen zijn we dus nog sneller kwijt dan de korenwolf, de kamsalamander of de geelbuikvuurpad.
	Frank Westerman schrijver	3. Geloofsafval. Het Lam Gods is geslacht, en als je daar niet meer in gelooft, zou er nog slechts ‘geloofsafval’ resten. Iets voor aasgieren en andere lijkenpikkers dus...

		4. Wat is het mooiste woord van 2007?
	Bart Chabot dichter	4. Food en wellness. Bokito.
	Ernst Numann voorzitter Genootschap Onze Taal	4. Het woord (niet het begrip) durfkapitaal.
	Harmke Pijpers presentatrice BNR Nieuwsradio	4. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, niet zozeer mooi, wel nuttig. Nu nog wachten op de maatschappelijk verantwoorde aandeelhouder.
	Jan Rot zanger en vertaler	4. De mijne waren slijttijd (van pijn; in Een Hollands requiem) en wolkenvloot (in Hair).
	Sticks MC van rapformatie Opgezwolle	4. Skallemerbattes, een Zwols vloekwoord. Batje betekent ‘sukkel’, en De Schalm is een Zwolse school voor moeilijk opvoedbare kinderen. Vandaar.
	De Taalprof taalweblogbeheerder	4. Overigens (want dat past overal bij).
	Doekle Terpstra voorzitter HBO-raad	4. Het woordje de uit ‘De Nederlander bestaat niet.’ Deze uitspraak uit de indrukwekkende toespraak van prinses Máxima is uit zijn verband gehaald en heeft ten onrechte tot veel opschudding geleid.
	Kees Torn cabaretier	4. Veel woorden in Datumloze dagen, de jongste roman van Jeroen Brouwers: ritsigheid, deddelkindje, lichaamsmachinerie, hormonentuin, buikbosschages, om maar een greepje te doen.
	Karel Treebus typografisch vormgever, auteur Symbolenwijzer	4. Voltooiing, vanwege het verschijnen, in november, van de Symbolenwijzer.
	Frank Westerman schrijver	4. Wat de mocro's van Amsterdam-West gebruiken voor ‘vernederlandsen’: verkazen. (Ik verkaas - jij verkaast - zij verkazen.)

		5. Wie was dit jaar de beste taalgebruiker?
	Bart Chabot dichter	5. Twee verse columnisten van de Volkskrant: Nico Dijkshoorn en Bert Wagendorp.
	Ernst Numann voorzitter Genootschap Onze Taal	5. Het team van Koefnoen.
	Harmke Pijpers presentatrice BNR Nieuwsradio	5. Armando in het Journaal nadat zijn museum was afgefikt.
	Jan Rot zanger en vertaler	5. De gezamenlijke nederrappers.
	Sticks MC van rapformatie Opgezwolle	5. Al jarenlang Hans Teeuwen. En Theo Maassen. En Rico, mijn rapcollega. Ikzelf ben ook niet echt onverdienstelijk. Maar Kees van Kooten en Wim de Bie zijn dé twee taalkunstenaars van Nederland.
	De Taalprof taalweblogbeheerder	5. Robert van Eijden, onder het pseudoniem Oxysept schrijver van het e-zine maarwatishet.com.
	Doekle Terpstra voorzitter HBO-raad	5. De beste taalgebruiker was Geert Wilders, maar dan bedoel ik dat taalgebruiker wel in de slechtste zin van het woord. Hij gebruikt de taal om het debat dood te slaan.
	Kees Torn cabaretier	5. Jeroen Brouwers.
	Karel Treebus typografisch vormgever, auteur Symbolenwijzer	5. Nieuwe medelanders uit verre streken (Iran, Somalië, enz.). Die spreken vaak al snel vrijwel accentloos Nederlands, iets wat inwoners uit landen met meer aan de onze verwante talen veel minder lukt.
	Frank Westerman schrijver	5. Remco Campert bij de uitvaart van Jan Wolkers.