Onze Taal. Jaargang 77

[p. 76]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Noodplannen voor hbo-studenten

Niet alleen eerstejaars pabo-studenten zijn slecht in rekenen en taal. Uit een onderzoek van de HBO-raad, waarvan de resultaten eind januari bekendgemaakt werden, blijkt dat dit ook geldt voor eerstejaars aan andere hbo-instellingen. Vorig jaar ontstond er enige paniek in de onderwijswereld nadat bekend was geworden dat maar liefst 68% van de toekomstige basisschoolleraren was gezakt voor de verplichte taaltoets. Uit het vervolgonderzoek blijkt dat niet-pabo-studenten vergelijkbaar slecht scoren. Doekle Terpstra, voorzitter van de HBO-raad, wees nog eens op de noodzaak achterstanden te voorkomen en te verhelpen.

De raad reageerde dan ook met instemming op het rapport Over de drempels met taal en rekenen, dat op dezelfde dag verscheen. In dat rapport, op verzoek van het ministerie van Onderwijs samengesteld door de commissie-Meijerink, staat gedetailleerd omschreven over welke taal- en rekenvaardigheden leerlingen aan het eind van het basis- en voortgezet onderwijs zouden moeten beschikken - iets wat nooit eerder zo nauwkeurig gebeurde.

Volgens de HBO-raad ligt hier een deel van de oplossing, maar zijn er ook op korte termijn maatregelen nodig. Samen met de MBO- en de VO-raad wordt daarom bekeken of er nog voor 1 april dit jaar verbeteringen kunnen worden doorgevoerd.

Kritiek op Taalunie

‘A cute doodsangst’. Daardoor wordt de Nederlandse Taalunie overvallen zodra iemand oppert dat zij ook een normerende taak heeft, aldus dichter en schrijver Benno Barnard op 11 januari jl. in een fors opiniestuk in het wekelijkse Cultureel Supplement van NRC Handelsblad. Hij reageert daarmee op het eind 2007 gepresenteerde meerjarenplan van de Taalunie, dat volgens hem een weinig bevlogen indruk maakt. Hij mist ‘enig voorstel om de creolisering van het Nederlands te bevechten, of de verengelsing van het hoger onderwijs, of het rampzalige “hertalen” van klassieke kinderboeken’. Bovendien: ‘nergens stelt de Taalunie me gerust inzake de spelling, die zo te zien permanent “geactualiseerd” moet worden’.

Volgens Barnard is het tijd voor ‘een Taalunie met allure’, die een ‘Groot-Nederlandse academie’ (naar het voorbeeld van de Académie française) in het leven roept, met schrijvers en intellectuelen ‘die al datgene doen waar ambtenaren niet toe bij machte zijn’.

Het stuk kreeg een flinke nasleep. Een week later was er veel bijval voor Barnards gepeperde mening (waarbij en passant ook het zich in een ‘fatalistische slaap’ bevindende Genootschap Onze Taal werd gehekeld). De week dáárna volgden de meer gematigde lezersreacties (‘Taal verandert en daar is geen kruid tegen gewassen’) en ten slotte reageerde de Taalunie zelf, onder de kop ‘Bevries taal en ze gaat dood’.

Dehaene: ‘Behoud Nederlands in EU’

Nederland schuift de landstaal in Europees verband wel heel makkelijk aan de kant volgens de Belgische oud-premier Jean-Luc Dehaene, tegenwoordig Europarlementslid: ‘Wie verkozen worden in het Europees Parlement moeten geen taalexamen hoeven doen in het Engels voor ze mogen beginnen. Daar zou ik van tijd tot tijd wat meer steun voor willen vanuit Nederland’, zo zei hij bij de Belgisch-Nederlandse Vereniging Benev in Brussel. ‘Voor mij is essentieel dat alle talen gelijk zijn, ook als het wat kost.’

Hij reageerde daarmee op de Nederlandse minister van Onderwijs Ronald Plasterk, die vorig jaar had gezegd één enkele taal in de EU-instellingen efficiënter te vinden.

Amsterdammers winnen WK debatteren

Anne Valkering en Reinier de Adelhart Toorop, studenten aan de Universiteit van Amsterdam, hebben eind vorig jaar in de categorie ‘studenten met Engels als tweede taal’ de eerste prijs in de wacht gesleept bij het WK debatteren in Bangkok.

Aan dat WK deden bijna 800 studenten van 184 universiteiten mee. In de finale versloegen de Amsterdammers twee teams uit Maleisië en een team uit Duitsland.

Mooiste woorden van 2007

Rond de tijd dat in Nederland een woord van het jaar werd gekozen (het vorige maand in Onze Taal besproken bokitoproof ‘tegen een stootje kunnend’), bekroonden ook in andere landen allerlei organisaties de mooiste of typerendste woorden van 2007.

In Duitsland koos het Gesellschaft für deutsche Sprache voor het veelzeggende Klimakatastrophe. Het lelijkste woord werd daar Herdprämie: ‘haardpremie’, oftewel ‘geld voor moeders die thuisblijven’.

Voor het Engels heeft bijna ieder woordenboek zijn eigen verkiezing. Een greep: wOOt (onlinekreet van euforie), grass station (‘tankstation voor groene brandstof’) en locavore (‘eter van lokaal geproduceerd voedsel’). De American Dialect Society koos niet alleen een beste woord (subprime ‘niet ideaal’, vooral gezegd van leningen), maar ook onder meer het creatiefste, meest nutteloze en minst kansrijke woord van 2007 (zie www.onzetaal.nl/dossier/mooiewoorden.php).

Tot slot nog drie Nederlandse winnaars: Sanne, Sem en boerenverstand. Dat bleken respectievelijk de meest geliefde babynamen van 2007 (volgens gegevens van de Sociale Verzekeringsbank) en het mooiste agrarische woord (volgens lezers van het blad Nieuwe Oogst).