Onze Taal. Jaargang 77

[p. 324]

Redactie Onze Taal
Tamtam

Klare Taalprijs voor Pechtold

De Klare Taalprijs is dit jaar toegekend aan D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold. Hij ontving de prijs na afloop van de Algemene Politieke Beschouwingen uit handen van de Jargonbrigade van de Nationale Jeugdraad. De jongeren prezen hem om zijn goede woordkeuze, heldere zinnen en enthousiasme. PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer mocht zich volgens de Jargonbrigade ‘de grootste zwetser van de Tweede Kamer’ noemen. Zij kreeg de ‘Zwetsprijs’ onder andere vanwege haar gebrek aan duidelijkheid en enthousiasme.

Naast Pechtold werd ook GroenLinks-fractievoorzitter Femke Halsema geroemd om haar optreden tijdens de beschouwingen. Zij werd door het Nederlands Debat Instituut uitgeroepen tot Beste Debater van de Algemene Politieke Beschouwingen 2008.

Alexander Pechtold: winnaar Klare Taalprijs.
Foto: D66

Fries ook in de grondwet?

Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken wil het Nederlands verankeren in de grondwet, zo kondigde ze op Prinsjesdag aan. Het kabinet had vorig jaar in de regeringsverklaring al gemeld dit van plan te zijn, maar Ter Horst gaat er nu werk van maken. Op deze manier moet onze taal worden beschermd tegen vervanging door een andere taal, bijvoorbeeld het Engels.

Zoals vaker wanneer het onderwerp ter sprake komt, rees ook nu de vraag hoe het dan moet met het Fries, tenslotte onze tweede rijkstaal. Op 1 oktober, toen de Tweede Kamer over de kwestie debatteerde, trokken zo'n honderd Friese actievoerders naar het Binnenhof om hun stem te laten horen. Ze eisten dat naast het Nederlands ook het Fries in de grondwet wordt opgenomen. Het Fries wordt immers niet alleen verdrongen door het Engels, maar ook door het Nederlands, zo betoogden ze.

In de Tweede Kamer kregen de Friezen steun van de oppositiepartijen. Minister Ter Horst beloofde daarop de opname van het Fries nogmaals te zullen overwegen. De coalitiepartijen waren vooral terughoudend omdat het Papiaments en het Engels dan volgend jaar dezelfde aandacht vragen. Vanaf 1 januari worden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba Nederlandse gemeenten, en zijn het Papiaments en het Engels van die eilanden ook officiële rijkstalen.

Brugs voor anderstaligen

Het leren van de Nederlandse taal blijkt vaak niet genoeg te zijn voor anderstaligen die willen inburgeren in Brugge. Het Brugse dialect dat veel Bruggelingen spreken, is voor hen lastig te volgen. Het Centrum voor Volwassenenonderwijs in Brugge is daarom een cursus Regionaal Taalgebruik voor anderstaligen begonnen.

Cd's met opgenomen gesprekken in het Brugse dialect vormen het belangrijkste studiemateriaal voor de lessen. De cursus richt zich voorlopig alleen op het begrijpen van het Brugs, spreken is nog niet aan de orde.

Turken: meeste moeite met Nederlands

Turkse allochtonen hebben meer moeite met het lezen, spreken en schrijven van het Nederlands dan Marokkaanse allochtonen. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Sociaal Cultureel Planbureau onder vier groepen niet-westerse allochtonen.

De grote problemen beperken zich tot de allochtonen die buiten Nederland geboren zijn. Deze mensen hebben minder affiniteit met de taal en zijn vaker minder goed opgeleid dan de hier geboren tweede generatie. Ongeveer 21 procent van de eerste generatie Turken heeft vaak of altijd problemen met het Nederlands. Hetzelfde geldt voor 13 procent van de eerste generatie Marokkanen. Vooral schrijven wordt lastig gevonden.

De twee andere onderzochte groepen, Antillianen en Surinamers, blijken nauwelijks moeite te hebben met het Nederlands.

Kamerleden: stop grove taal

VVD, CDA, PvdA en Christen Unie willen grof taalgebruik uit de Tweede Kamer bannen. In een gezamenlijke brief aan Kamervoorzitter Gerdi Verbeet constateren zeven Kamerleden van die partijen dat de verbale fatsoensnormen geregeld worden overschreden. ‘Dit kan het gezag van de volksvertegenwoordiging ondermijnen, geeft aan de samenleving verkeerde normerende signalen (voorbeeldwerking) en getuigt ook niet van een zekere mate van respect voor politiek andersdenkenden’, stellen ze in de brief. De Kamerleden benadrukken dat het niet de bedoeling is iets af te doen aan de scherpte van het parlementaire debat.