Het volksboek Vanden, X, esels

(1946)–Anoniem Tien esels, Vanden– rechtenstatus

Regelnummers proza verbergen

[pagina 6]


Vanden eersten esel Sulck een Esel die sijn ghelt ende patrimony goet Onnuttelijck verdoet, leere by desen te wesen vroet.Ga naar eind* [1] Een gehouwet man mach wel met goeden redenen [2] metten Esels gerekent worden / die zijn quade sinnelijcheyt [3] volcht / ende verdoet zijn goet onnuttelijck [4] ghelijck eenen sot in vleeschelijcker lust / soekende [5] tauernen ¹) daer ghildekens ende lichte vrouwen woonen [6] / om daer zijn ghenuechte ende tijtdcortinghe mede [7] te hebben / ende blijft dickwils snachts daer slapen / [8] ende neemt zijn rust by die vuyle gemeyne wateren die [9] daghelijcx worden gebesicht / ende heeft selue thuys [10] een schoon reyn fonteynwaterken om hem te veruersschen [11] / ende heeft een schoonder / eerlijcker ende beter [12] wijf / dan der ander vijfentwintich ²). Ende by die [13] poppen en ³) ghilden ist al genuecht ende vruecht datGa naar eind13 [14] hy spreect ende hanteert / maer by zijn goet duechdelijck [15] wijf en can hy niet een goet woort spreken (die nochtans [16] tienmael schoonder en beter is dan al den anderen hoop) [17] maer altijt kijuen ende knorren als een quaet hont / als [18] een onwetent onbeleeft man. Dunckt v niet dat sulck [19] een weerdich is te draghen Esels ooren / die sulcken [20] onreynen solaes ghebruyckt / verdoende soo onnuttelijckenGa naar eind20 [21] zijn goet in bordeelen met alderley ghemeyn ghilden [22] ende hoeren / ende vercrenct zijn lichaem / ende [23] verderft zijn natuere / vercort zijn leuen / ende vermoort [24] zijn siele / ende brengtse wt de handen Gods / ende [25] leuertse den duyuel over. Ende ist dat hy in aldusdanighen [26] leuen volherdt / soo en can hy hem seluen niet [27] beteren / ende coemt dan ten lesten in grooter armoede [28] en sorgen: ende mach hy dan noch int gasthuys steruen [29] / soo heeft hy noch veel ghelucx. Nu laet ons allen elck [30] een hooft beteren / alle dinck sal wel zijn: ende laet [31] ons blijuen by onse gesellinne die wy gesworen hebben [32] om geenderley saecken af te gaen. Tis doch een oudt [33] segghen / thuys eten / thuys minnen / is die minste
[pagina 7]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten [34] cost / ende brengt in den meesten vrede. Denct oock [35] dat goet dat ghy soo onnuttelijck verdoet / dat steeldy [36] den armen / al hebdijt wel gewonnen / ghy en moghes [37] daerom niet onprofitelijck verdoen / Ghelijck dye rijcke [38] vrecke dye zijn goet verdede / niet mede deylende den [39] armen Lazarum / daerom werdt hy begrauen inder hellen.Ga naar eind39 [40] De schriftuere vermaent niet dat hi eenich onrecht [41] goet hadde. Daerom so houdt op van sulcken verquistinge [42] uwes goets / maer spaert wat ende deylet den armen [43] / want dat geefdy Godt / ende God sal v wedergeuen [44] zijn gracie ende gheluck aen v goet / wijf ende kinderen [45] met een salich eynde. Refereyn O redelijcke creatuere keert v wt minnen Tot Godt den Heere die v heeft gemaeckt. Keert toch ¹) van ouerspel v vijf sinnen, Keert v tot duechden nu doch onghelaect 5[regelnummer] Ende leeft met v wijf in Gods vrede recht Bidt Godt dat ghy doch zijn gracie smaect Dat doch ²) v sinnen tot ootmoet mogen zijn gehecht Tot godt roepende met hertten reene Om dat ghy hem vertoornt hebt als een arm knecht 10[regelnummer] Bekent voor hem v sonden, want hy alleene Mach v reyn maken van sonden ghemeene Het is hooch tijt, wilt den tijt oorborenGa naar eind12 En breect niet meer dat ghy hebt gesworen. Den houwelijcken staet is een costelijck schat 15[regelnummer] Die God maecte als die werelt beghan, Int eertsche ³) Paradijs: oock waer is dat Dat ghy ghebonden zijt tot v wijf als man, Dus keert v natuere, ende merct oock wel an Hoe cort dat dleuen hier mach ghedueren. 20[regelnummer] Bidt God dat hy u wil reyn sonden peuren ⁴).Ga naar eind20 VVilt doch v wijf niet meer beseuren,Ga naar eind21 Maer weest haer goedertieren wt charitaten.Ga naar eind22
[pagina 8]
Beweent Gods passie, wilt voor v sonden treuren Daer vindy dan salicheyt bouen maten, 25[regelnummer] Ist dat ghy v tot danckbaerheyt wilt saten.Ga naar eind25 Neemt waer den tijt en laet hem niet verloren. En breect niet meer dat ghy hebt ghesworen. Pijnt v doch na v macht met trouwen Dat cleedt der onnoselheyt dat v was gegheuen 30[regelnummer] Die vlecken af te dwaen met grooter rouwen En leuen nae dat daer is beschreuen Vanden Euangelisten int Euangelie verheuen Dat doer des heylighen Geests inspiratie V wijsende is den wech na deeuwich leuen. 35[regelnummer] God sal v en ons daer toe gheuen gracie Gheloouen wy vast tot elcker spatie In zijn gheboden, ende in dat hy verbiet. Hopen wy oock al sonder fallacieGa naar eind38 Op Gods ontfermen wat ons geschiet, 40[regelnummer] Met die wercken der charitaten siet. Dus leeft nae raet als die wtvercoren, En breect niet meer dat ghy hebt ghesworen. Prince VVilt doch v leuen schicken tot God den Heere, Ende dat ouerspel laten bouen al, 45[regelnummer] Op dat God die plaghen van v keere Die den ouerspeelders in dit eertsche dal Toecomen, van seuen een, tsy groot oft smal: Die ouerspeelder sal doot gheslaghen blijuen, Oft verlies van goet oft van leden hy crijghen sal, 50[regelnummer] Oft ghevangen te worden om loose wijuen, Oft een openbaer schande sal hem beclijuen,Ga naar eind51 Oft der loden vloeck al sonder falen Dats te zijn oude ende ¹) arme catijuen.Ga naar eind53 Crijcht hy gheen van desen, so salmen hem betalen 55[regelnummer] Met verdriet en pijn der helscher qualen. Maer betert v, ten is noch niet al verloren, En breect niet meer dat ghy hebt ghesworen.	[tekstkritische noot]¹) JvG: taveernen. ²) JvG: viiventwintich. ³) JvG: ende. eind* patrimony: vaderlijk erfdeel. eind13 poppen: lichtekooien. ghilden: lichte vrouwen. eind20 solaes: vreugde, genot, vermaak. [tekstkritische noot]¹) JvG: doch. ²) JvG: toch. ³) JvG: eerste (drukfout). ⁴) JvG: peuren: vóór de p een s in den inkt bijgeschreven. eind39 den armen Lazarum: denkbeeldige persoon in de parabel van den onbarmhartigen rijke; zie: Lucas, cap. 16, vers 19-. eind12 oorboren: gebruiken, gebruik maken van, zich ten nutte maken. eind20 peuren: zuiveren, niet in die beteekenis in M.W. eind21 beseuren: kwellen, doen lijden. eind22 charitate: christelijke liefde, de liefde tot den naaste. [tekstkritische noot]¹) JvG: en. eind25 v... saten... tot: zich zetten tot, zich toeleggen op, streven naar. eind38 fallacie: bedrog, bedriegerij. eind51 beclijuen: bijblijven, zijn deel zijn. eind53 catijuen: zondaars, slechtaards.

Vorige Volgende

Vanden eersten esel