Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 5

[p. 143]

Uitgaven voor meisjes en jongens.

Men is soms zeer in nood om een aangenaam boekje te vinden voor kinderen, meisjes, of jonge dames, een boekje dat men hun gerust in handen kan geven, maar dat ze vooral niet, om den vervelenden, preekachtigen toon na lectuur der eerste bladzijde ter zijde zullen werpen.

Menige moeder hoorde ik daarover klagen, en zie, hier liggen voor me, gansch een pak van de aangenaamste werkjes die men zich denken kan, werkjes passend voor allen ouderdom, en die vooral deze groote eigenschappen bezitten, dat ze genietbaar zijn.

De schrijfster er van heet Tine van Berken en de voorraad door hare vruchtbare pen geleverd is reeds zeer aanzienlijk. Voor kinderen van 6 tot 8 jaar schreef zij twee lieve boekjes met groote letter gedrukt en versierd met een tiental plaatjes, in linnen stempelband gebonden: Rietjes Pop en Kibbelaarstertje; voor kinderen, jongens en meisjes van 8 tot 10 jaar, een reeks goedkoope boekjes met gekleurde platen, en een aantal uitgebreide verhalen, ook met gekleurde platen versierd: zoo Meidorens - Wilde Wingerd - Regen en Zonneschijn enz,

Voor meisjes van 14 tot 16 jaar verscheen van hare hand: Hans en Hanna - of Kostschool en thuis - en Mooie Bruno -

Ziedaar wat de kinderen betreft.

Voor jonge dames van 15 tot 17 jaar (en oudere mogen betrouwen op mijn woord, ze zullen er ook aangename lectuur in vinden), leverde Tine van Berken reeds een reeks werkjes, kleine waarlijk boeiende romans, die aan die moeielijke vereischten voldoen: genietbaar te zijn zonder in iets de jonge

[p. 144]

hartjes te storen; moralizeerend te zijn zonder vervelende preekachtigheid. En dat zijn: Een Klaverblad van vier, dat lieve verhaal van vier gezellige meisjes-studentjes, die haar weg door de wereld moeten maken; De Berewoudjes waarin het lief en leed verteld wordt van een gezin te Amsterdam, een weduwnaar met vier dochters; Mijn zuster en ik, De dochters van den Generaal, en eindelijk het laatst verschenen: Kruidje-roer-me-niet, dat meer behoort tot de boekjes bestemd voor meisjes van 10-12-14 jaar.

Een prikkelbaaren verwend meisje, een kruidje-roer-me-niet, dat door kleine levensomstandigheden tot minder verwendheid en prikkelbaarheid gebracht wordt, ziedaar gansch het verhaal.

Maar hoe pittig, hoe natuurlijk verteld, zonder pretentie, zoo gelijk een mamaatje die van haar dochtertje vertelt; vlug, meestal in dialoog, weinig woorden voor een beschrijving, juist wat past, en toch genoeg om een beeld te doen oprijzen, om iets te doen zien. Want men staat waarlijk verbaasd, dat Tine van Berken met zoo weinig volzinnen een treffend tafereel schetst waar andere schrijvers in lange beschrijvingen zouden dralen. Twintig regels, en ze toovert voor uw oogen de Nieuwmarkt met zijn woelige menigte op Zaterdag avond te Amsterdam.

Al deze werkjes werden in zeer lieve pakjes, door den uitgever H.J.W. Becht te Amsterdam in de wereld gezonden. Ten zeerste worden zij hier aanbevolen aan alle ouders die voor hunne kinderen een stichtende en tevens aangename lectuur zoeken.

Voor jonge dames verscheen ook bij H.J.W. Becht een zeer mooi boekdeel met platen: Driftkopje verloofd, naar het Duitsch van Bertha Clement, boeiende bladzijde uit het leven van een al te driftig meisje die door haar onbezonnen uitvallen het geluk van haar verwijdert, in den persoon van een jongen geleerde die in een expeditie naar de noordpool genezing gaat zoeken voor zijn gekrenkt gemoed, maar gelukkiglijk terug-

[p. 145]

komt om alles weer goed te maken tusschen hem en zijn driftkopje.

Bij denzelfden uitgever werd ook druk gezorgd voor lectuur voor de jongens, en hier, evenals in de werken van Tine van Berken, is naast moreele degelijkheid, de leerrijke en de belangwekkende zijde, het groote doel geweest. Hier, evenals in Tine van Berken's werkjes, is alle droge en vervelende preekachtigheid weggelaten, geen moraliseerende meneer komt de jonge lezers alle oogenblikken lastig vallen met lange stichtende redenen, maar de moraal ligt in de boeken zelf, - En geen beter keus kon in dit opzicht de uitgever doen, dan aan het jonge volkje de werken van Hans von Zobeltitz aan te bieden, in de vertaling van H. Bertrand. Deze uitstekende Duitsche schrijver is zoo wat de Jules Verne van Duitschland. Zijne romans zijn romans van avonturen of wel waaraan tot grondslag ligt een wetenschappelijk of een geschiedkundig feit, of wel waarin zekere wetenschappelijke of geschiedkundige feiten op een aangename en leerrijke wijze te pas gebracht worden. Zoo verschenen reeds: Eindelijk gesnapt - Getrouw aan den Koning. Een strijd om de schatten van Alva - Voor koning en Vaderland, die alle in Noord-Nederland, in de vertalingen van H. Bertrand den meesten bijval genoten. Het laatst verschenen werk draagt voor titel: ‘Het gezonken goudschip: De Admiraal De Ruyter, en is zijn voorgangers waardig. Daarin zal de leergierige jeugd al het avontuurlijke vinden waarnaar het zoo gretig is: een Hollandsche fregat met goud geladen in een pas vergaan; éen enkel man die ontsnapt en die het geheim weet en uit erkentelijkheid aan een ander een bus legeerde waarin een briefje zit met geheim schrift waarop alle noodige uitleggingen staan tot het ontdekken van den schat; de ontcijfering van dit briefje, en eindelijk het vinden van de millioenen, maar dit laatste voorafgegaan van een uiterst avontuurlijke reis naar de plaats waar de fregat gezonken is, ziedaar een onderwerp dat het jonge volkje niet weinig zal boeien.

[p. 146]

De uitstekende vertaling van H. Bertrand, in een sierlijke vloeiende Nederlandsche taal, maakt van dit boek een der beste geschenken die men aan een kind geven kan.

Even zooveel aan te bevelen maar van kleineren omvang dan Het gezonken goudschip, is het werkje van Blekkinck: De Deserteurs van 1812, waarin een bladzijde verteld wordt uit de geschiedenis van Napoleon en wel het begin zijner nederlaag in den oorlog met Rusland.

Hierin ook speelt de avontuur de grootste rol: een viertal Hollandsche boerenjongens worden met een algemeene levée opgeroepen om te gaan strijden in Rusland in het Keizerlijk leger. Doch zij besluiten, wanneer zij op Russischen bodem gekomen zijn, te deserteeren. Zij maken een veel bewogen terugtocht, zij worden gevangen genomen, twee van hen worden gefusilleerd, de twee andere slagen er in uit den kerker te ontsnappen, en terug te komen in hun vaderland, vermomd als reizende muzikanten en na een tweejarige afwezigheid. Ook in dit boekje is het verhaal zoo gemakkelijk, zoo juist gepast voor kinderlijke gemoederen.

Ziedaar een kleine voorraad waaruit vaders en moeders voor hunne kinderen met nut zullen kunnen putten.