Veelderhande geneuchlijcke dichten, tafelspelen ende refereynen

(1977)–Anoniem Veelderhande geneuchlijcke dichten– rechtenstatus



[pagina 21]
Moorkens-vel vande quade wijuen. aant. Moorkens vel, vande quade wijuen. Ick ben ghenaemt het Moorkens vel, De quade Wijuen kennen my wel. De Moeder. Och wat leet hebben wy oude Vrouwen Met alle dese kratsen, ende klouwen, Het aensicht is mijn vol vouwen gheraeckt Het welck mijn zinnen toornich maeckt, Ick heb my ghesmeert met ghebraden rapen Van ongheneught, en kan ick qualijck slapen, Daerom ick schier mijn ooghen wt krijt alle bey Leue ick noch tot desen naesten May, Ende dat wy wt desen Winter gheraken Ick wil my een wel rieckende Badt maken, Van Camillen, Pappelen, een Badt-kruyt Dat sal my weycken de verrumpelde huyt, Ende dat vleckighe vel van buyten Zoo wil ick mijn teghen den Zomer muyten, Ende nemen dan eener jongher ghesellen Die sal mijn in zijnen armen stellen, Ende drucken mijn dan aen zijnen lijf Help, dat waer my een lustigh gherijf Jae soo fijn als oyt oudt wijf ghewan Mocht ick slechts krijghen eenen jonghen man,
[pagina 22]
aant. En woude hy my dan te wille zijn Ick werde noch jong, en oock soo fijn, Als ick mijn leuen noch oyt ghewerde Al vallen de mans de vrouwen wat herde, Soo moeten wy haer doch met verstandt Weten te setten na onse handt, Maer sulck een als was mijn eerste man Sorgh ick sal ick niet raken an. Desgelijcken en krijghe ick nemmer gheenen Wanneer ick zijnder ghedenck, soo moet ick weenen, Als een krijghsman soo ging hy zwansen Noch most hy na mijnder pijpen dansen, Wanneer ick toornigh begon te spreken Soo was hy seer vervaert, ende gingh hem versteken, In een muysen-hol had hy hem beleyt Daeromme heb ick hem noch menighmael beschreyt: Wy waren meer dan veertigh jaren te gader Het was mijnder lieue dochters vader, Die ick nu onlangs ten houwelijck hebbe verheuen Ende haer oock aen eenen man ghegheuen, Ic woude dat sy hen soo wennen mochte Dat hy al haren wil volbrochte, Ick wil my maken daer in Ende raden haer den seluen zin, Gheesken dochter zijt ghy in.
[pagina 23]
aant. Geesken. Ja ick Moeder wat is uwen zin. De Moeder. Ick moet zien hoe 't met v gaet Ende wil v segghen uwen staet, Want ghy alle dingh noch niet en weet. Geesken. Ick doe doch moeder wat ghy my heet, Sittet neder, ende seght wat dattet sy. De Moeder. Ick salt v segghen, nu sittet hier by, Dochter soo het met v alsoo is ghestelt Dat ghy uwen man houden selt, Op dat hy v meester niet en zy Soo wil ick v leeren een lesse twee oft dry, Die moet ghy doen voor alle dinghen Soo meught ghy uwen man bedwinghen, Ghy sult hem nemmermeer betrouwen Wat hy wilt dat sult ghy schouwen, Verbiet hy u wat in eenigher manier Dat sult ghy doen driemael oft vier, Het sy oock krom, oft daer toe slecht In gheenen dinghen laet hem recht,
[pagina 24]
aant. Spreekt hy v een eenigh woort te nae Soo seght hem dat hem de moordt slae, Ende seght hem: dat hem den duyvel schende Schickt dat hy hem niet teghen uwen wil en wende, Soo sal hy by v blijven al zijn leuen Ghelijck ick uwen vader na mijn hant hebbe gedreven, Dat hy hem teghen v niet en leyt Van gheen dinghen en gheeft hem het rechte bescheyt, Ende wil hy schelden, vloecken oft kijuen Ghy sult by uwer quaetheyt blijuen, Vaert hem onder sijn aensicht terstont Als eenen grimmende bijtende hont, Laet niet af met schelden, ende kijuen Soo meught ghy ten lesten meester blijuen, Ende t' moet al na uwen wille gaen Dan sal hy wel mercken, ende verstaen, Dat hy dat niet ghebeteren can Dochter dat sult ghy leeren uwen man, Alsoo dede ick uwen vader Onthout doch dese puncten allegader, Dat ghy van my hebt ghehoort, ende ghesien. Geesken. Ghewisselijck moeder: dat sal soo gheschien, Ick sal hem immers leeren alsoo Want ick ben sterck ghenoegh daer toe, Oft ick en sal gheen Geesken heeten.
[pagina 25]
aant. De Moeder. Ziet toe dat ick niet anders van v en come te weten, Oft ghy sult mijn vrientschap ontbeeren Nu, ick wil my thuyswaert keeren, Ick heb al hier een bier ghebrouwen Dat men my niet toe en soude betrouwen, Daer heur de vrouwen soo mede gheneeren Ende de mannen sonder netten scheeren: Ick heete de Brouwersche van Brubach Ick stelle mijn anders dan ick plach. Die Man comt thuys, ende spreekt: Geesken Godt geue v goeden dagh, Ick doe als een die niet geerne en is bekeuen Ende hebbe een kermis, die will ick v gheuen, Een Spin-rocken, Haspel, ende Spille Men doet dat om der vrouwen wille, Den gheenen die haer vrientschap begheeren De vroukens wasschen oock de kleeren, Dat heb ick te voren oock wel bedacht Daerom heb ick v een wasch-tobben mede ghebracht, Om in te wasschen, soo ghy begheert Op dat ghy v daer mede gheneert, Al die onreynlijck wasschen en keeren Wil ick altesamen noch slauen leeren Wit ghewasschen, en schoon ghedrooght
[pagina 26]
aant. Daer zijn de vrouwen mede verhooght, Daer mede ist oock ghoet spelen, en zinghen Lieffelijck praten kuskens bedinghen, Dat is recht een ghenoeghlijck spel Een yeghelijck mach het mercken wel, Waer zijt ghy Geesken? wat brengh ick hier? Geesken. Wat brengt ghy, dat v nemmermeer goet en geschie, Ghy rechte vertwijfelde gheck Ghy meught mijn eers cussen met uwen beck, Smorghens al nuchteren als ick op stae Oft dat v alle ongheluck aen gae. De Man. Wel Geesken sult ghy my noch schelden Ick heb om uwent wille moeten gelden, Op dat ick v een Kermis brachte. Geesken. Jae ghy zijt een fijn ghesel, waert dat ick 't bedachte, Ghy hebt v dinghen recht ghedaen Ghelijck de kinderen die selfs schijten ghaen, Ghy en behoeft alsoo niet te gheberen Ziet doch, mijn man wil my spinnen leeren, Ende is gantsch onledigh in zijnen zin.
[pagina 27]
aant. De Man. Lief Geesken staet op, ende gaet hin, Ziet toch hoe doet ghy? wat beduyt dat? Hebt ghy v grim-muts op ghesat? Oft hout ghy my voor een Trullemans gheck. Geesken. Ick houde v voor Hanneken Musschen dreck, Ziet waer voor salmen mijn joncker achten Den Dief-hencker sult ghy noch wachten. De Man. Geesken ghy hebt een quade manier. Geesken. Zwijght dat v aengaen der droesen drie of vier, Ende en seght tot mijnen dinghen niet. De Man. Nu ziet toch, wat is v gheschiet, Vloeckt ghy mijn, wat hebt ghy inden zin? Raest ghy oft hebt ghy den duyvel in? Geesken en doet dat niet meer want ick 't v rae. Geesken. Nu zwijght, dat v de plaegh aen gae, Ghy en zijt doch voorwaer gheen Paltzgraue.
[pagina 28]
aant. De Man. Dat ick v een kinneback-slagh ghauen, Soo soud' ick stoppen uwen oncuysschen mont Ghy soeckter na tot deser stondt. Geesken. Jae wout ghy mijn beginnen te slaen Quader ongheluck mocht v niet aen staen, Soo v handen my gauen een slagh Dat soude v wesen eenen quaden dagh, Jae soo quaet als een boef mocht beleven, Ick soude v ooghen in v handt geuen, Ende daer toe verworghen als een hoen. De Man. Jae Geesken soudt ghy dat wel doen, Voorwaer dat waer my veel te hart. Geesken. Jae ic wou u uyt rucken uwen baert, De Man. Ic hoop ghy en sult niet wesen soo quaet, Ghy hebt ghedaen een quaden raet Alle ongeluc hebt ghy my vermeert,
[pagina 29]
aant. Heeft v moeder u dat gheleert, Ic salt haer dancken soo ick mach. Geesken. Dat lieght ghy in vwen sotten kraegh, Als een stinckende honts kockijn, Ick en wil van u niet vermeestert zijn Al woudt ghy daer boven uyt springhen, De Man. En kan ick v dan niet bedwinghen. En sal ick dit langher moeten lyden Soo sterve ic in corte tijden, Ick wil tot mijnen ghesellen Reynken gaen, Ende doen hem mijn ellende verstaen, Want hy is mijn soo goeden vrient, Hy sal mijn segghen wat raet dat daer toe dient, Ick en hebbe gheen beter vrient op aerden leuen, Want hy heeft my menighen goeden raet ghegheven. Nu ist tijdt dat ic henen gae voorwaer, Geesken. Neen, neen, hy en woont niet daer, Ick wil u noch eerst wat kloppen en stuypen, Dat ghy sult moeten in mijn Muysen-hol kruypen,
[pagina 30]
aant. Soude mijn een man bedwinghen, Dat en preken my alle de Papen niet, noch en zinghen Gheen van alle die Bagijnen ofte Nonnen, Dat oyt lasen, ofte te zinghen begonnen, Alle de mannen geen uytghelesen, Sy willen meesters over haer vrouwen wesen, Maer dat en prijst mijn moeder niet, Sy moeten zinghen onse liet, Wy vrouwen willen houden den hoop Ende maken onder ons sulcken coop, Welcke man daer niet en wil deughen, Oft ons oock niet en vermeughen, Die willen wy steken in eenen sack, Ende bindense toe ghelijck een pack Om daer mede te marckt te loopen, Besien oft elck vrou heur wrede man conde vercoopen, Ende goede mannen weder krijghen, Die ons niet en slaen, maer liever voor ons zwijghen. De Man. Geesken my dunct dat dat al harde woorden zijn Ick en wetet niet te verdraghen int herte mijn, Hier comt mijn gheselle Reynken gheganghen, Nae hem hebbe ick seer groot verlanghen, Goede vrient Reynken God geue v goeden dagh, t' Is lang gheleden dat ick v laestmael sagh.
[pagina 31]
aant. Reynken. Wel hoe gaet het met v moet ick v vragen. De Man. Heel end' al qualijck, ic mach wel klaghen, Lieve Reynken gheeft mijn goeden raet, Ick salt v segghen hoe dattet met my gaet, Mijn wijf is alsoo quaet, en daer toe stijf, Van al v dagen en saeght ghy noyt boser wijf, Ick en mach niet spreken een eenigh woort Sy vaert my in mijn aensicht voort, Als oft sy my die neuse af woude bijten, Ic en mach eeten noch drincken, of sy wil mijn smijten, Ick wil gaen strijcken uyt den lande, Reynken. Neen lieue ghesel, dat waer groote schande, Ick weet wel raet tot dese dinghen, Dat ghy v vrouwe wel sult bedwinghen. De Man. Och Reynken woudy my dat segghen in mijn oor. Reynken. Jae ghesel, ghy sult my geven gehoor, Als ick lestmael, eenen hebbe gheleert,
[pagina 32]
aant. Die zijn quade vrouwe fijn heeft bekeert, Ten is niet langh gheleden, hy wiste mijn danck Nu gaet ghy ook den selven ganck, Neemt twee roeden, ende een Paerts-huyt, Die ghy heymelijck van haer wech sluyt, Nu wil ick v voort openbaren, Ghy sult ooc nemen een zeel van haren, Ende dan moet ghy v wijf brenghen daer by, Want ghy sijt veel stercker dan sy, Bindt haer handen en voeten te samen, Ende treckt al haer clederen uyt sonder schamen, Slaet haer dan soo langhe als de Roeden dueren, Bindtse los als zy bloet achter en vueren, Trect heur dan de paerts-huyt aen, maer soutse eerst wel Laetse dan alsoo ligghen int Paerts-vel. De Man. Maer Reynken waer krijghe ick een Paerts-huyt. Reynken. Ick salt v segghen over luyt, Ick hebbe een huyt van grooter weerde, Van Moorken onse swarten Peerde Het was een peert wel veertich gulden weert, Ick wilse v leenen, ist dat ghyse begeert,
[pagina 33]
aant. Ende twee Roeden ter Redelijcker maten Suldy by v nemen, ende niet laten. De Man. Maer als dat al is geschiet, En sal ick haer dan noch uyt het Paerts-vel laten niet Oft sal ick dan noch meer aen haer bestaen? Reynken. Ter middernacht sult ghy tot haer gaen, Ende spreken tot haer sonder kijuen Oft sy noch in haren quaden raet wil blijuen, Ende wilse haer noch niet beteren dan Soo laetse legghen, ende gaeter van, Alsoo langhe dat sy ghenade van v begeert Ende haren quaden raet heeft verteert, Soo laetse dan uyt den Peerts-huyt, Ende spreckt tot haer overluyt, Maer sijt ghy meer wederspanigh en fel, Soo moet ghy weder in Moorkens-vel, Als sy dan met v te vreden is, en dattet past Soo noodt uw's wijfs Moeder dan te gast, Ick weet dat ghy sult den broeck behouwen Doet na mijnen raet, ten sal v niet berouwen.
[pagina 34]
aant. De Man. Ick sal't doen soo ghy my hebt ghesacht Adieu Reynken, Godt geue v ghoeden nacht, Maeckt zy my nu eenigh gheschrey Soo moet sy noch huyden aen de rey, Ick wil gaen brenghen de huyt inde kelder vry, Geesken. Hoeren zoon wat hebt ghy daer, segghet my. De Man. Ghy sult het wel vernemen comt hier by, Soo, soo, nu sal ick u voort wel binden. Geesken. Ghy en sulttet soo niet goet bevinden, Laet mijn gaen, oft de duyvel sal het laken. De Man. Neen ick sal 't wel anders met v maken, Ick moet v een weynich doen proncken. Geesken. Siet dese gec, raest ghy? oft zijt ghy droncken.
[pagina 35]
aant. De Man. Ick sal v naeckt wt trecken sonder verdrieten Ende geesselen v dat het bloet op d'aerde sal schieten. Geesken. Duysent plaghen moeten op v comen saen Nu het is ghenoegh hout op van slaen. De Man. Het ander sal ick bereyden wel Nu sal ick v binden in dit ghesouten paerts vel, Hier sal ick v laten legghen is my gheheten Dat ghy v quaet opset wat meught wt zweeten, Meent ghy my in eenen sack te jaghen Soo wil ick dat hier Moorkens-vel klaghen, Dat sal 't my altemael wtrichten. Geesken. Sal ick dan in desen Peerts-huyt biechten? Hier van en hadde mijn moeder niet ghesacht. De Man. Geesken hoe nae hebt ghy v bedacht?
[pagina 36]
aant. Geesken. Och quaet raet en doet nemmermeer goet Dat heb ick versocht int Paerts-vel onsoet, Och, och, lieue man ick bid v ouerluyt Helpt my doch wt desen Paerts-huyt, Ick sie wel het is verloren arbeyt Dat haer de Muys teghen de Katte leyt: Ick en wil v nemmermeer quaet woort gheuen Van al mijn daghen soo langh als ick sal leuen, Dat belove ick v al hier ouer luyt. De Man. Ja danck moet hebben Moorkens-huyt, Wanneer ghy meer wederspannich zijt en fel Soo moet ghy weder in Moorkens-vel, Daer bereydt v nae alsoo ghy wilt. Geesken. Och het en is niet alleen mijn schult, Ick wou doen als mijn moeder heeft ghedaen Maer van Moorkens-vel deed sy my niet verstaen. De Man. Zijt dan te vreden, ende hebbet rust Ick wil v moeder te gast nooden, indient haer lust:
[pagina 37]
aant. Zwaghersche comt doch by ons eeten fijn Wy willen eeten, drincken, ende vrolijck zijn, Geesken heeft my ghesonden om Wijn, Nu staet op, ende laet ons gaen Geesken hoe na ist bereydt, ende ghedaen? Neemt water, ende wascht v handen sonder letten Ende wilt mijn Moeder aen dat eynde setten? Comt ghy hier op dit Cussen zitten by my Want ick niemant lieuer en hebbe dan dy. De Moeder. Geesken sal v man v soo verheeren Ist v vergeten dat ick v laestmael quam leeren. Geesken. Jae moeder het is heel anders verkeert. De Moeder. Ick wil v segghen een andere reede Ghy saeght wel hoe ick v Vader dede, Die hem seer hooghmoedigh hielt, en fel. Geesken. Jae doe en wistmen niet van Moorkens vel.
[pagina 38]
aant. De Moeder. Moorkens vel wat is dat van weerde? Geesken. Het is een huyt van eenen swarten Peerde: Daermen de boose wijven inne temmet Ende haren quaden zin in premmet. De Moeder. Hebt ghy v oock daer in laten pramen? Geesken. Jae moeder des mach ick my wel schamen, Ick lagh ghebonden inden ghesouten Paerts-huyt Sy beet my als een Distel-kruyt. De Moeder. Dat hem den droes haelde waer lieuer mijn zin. Geesken. Jae ic ben daer uyt, ic en wil niet meer daer in. Al cond ghy pijpen als een Orgel. De Moeder. Soo zie ick en hoor oock wel, Wat ick v segge, dat is om niet.
[pagina 39]
aant. Geesken. Jae moeder het is al daerom gheschiet, Ic wil my houden aen mijn lieuen man, Ick heb hem liever als ick hebbe gedaen. De Moeder. Her uyt met den hoop inden Rhijn, Ghy en sult mijn dochter niet meer zijn, Sullen wy vrouwen dat moeten lyden, Dat men een Peerts-huyt sal berijden, Soo sijn alle onse dinghen om niet, Voorwaer het was een schalck diet hem riet, Wy vrouwen moghen sulc doen wel laten, Ick wil my haestelijck t' huyswaert maken, Op datmen my niet en steke in Moorkens-huyt, Ic rade v ghy jonge vrouwen, in mijn besluyt Wilt niet altijt volghen uw's moeders raet Op dattet met v ooc niet verkeert en gaet, In plaets dat ghy den Broec soudt draghen Datmen u dan met Moorkens-vel sou plagen Dus laet u man Wambays en de broec aen Oft men soud u zien in Moorkens-vel gaen.

Vorige Volgende

Moorkens-vel vande quade wijuen. aant.