Nieuwe boeken
Hoogstandjes voor taalgevoelige oren
‘Koro (Chinees; zlfst. nw.) De hysterische overtuiging dat je penis steeds kleiner wordt’: dat is de ingewikkelde titel die zowel voor de omslag als voor de titelpagina van een Kosmosuitgave werd gekozen. Er is ook nog een ondertitel: Lexicon van onvertaalbare woorden in 45 talen.
De oorspronkelijke Engelse titel is degelijker: They have a word for it. De keuze van de Nederlandse titel is als lokkertje bedoeld; de ondertitel is enigszins misleidend. Een echt lexicon kan men dit boek niet noemen. Het is eerder een verzameling van soms lichtvoetige, maar steeds aangename en meestal ook goed gefundeerde babbeltjes over allerlei woorden en gezegden uit voor ons meestal zeer vreemde talen. Op een paar uitzonderingen na zijn de ongeveer 150 woorden waarover het boek uitleg geeft inderdaad niet door één Nederlands woord te vervangen. Er is meestal een zin nodig om de juiste betekenis volledig weer te geven. Het als titel gebruikte ‘koro’ met zijn negen woorden lange vertaling, is er een voorbeeld van.
Na lezing van het boek zal men de neiging hebben om sommige woorden eens te gaan uitproberen. De auteur speelt daar ook op in en geeft vaak voorbeelden hoe we de vreemde woorden in ons dagelijks leven kunnen aanwenden. Taalminnaars zullen dit boek met graagte lezen en met de hier verzamelde documentatie gaan experimenteren want de soms intrigerende woorden wekken een zekere nieuwsgierigheid op en zullen in gesprekken een af en toe boeiend spanningsveld veroorzaken. Biga peula, tjotjog, wabi: veel komt uit voor ons weinig toegankelijke talen. Anderzijds zitten er bv. ook een aantal Duitse, Franse en Italiaanse woorden in (frotteur, tirare la carretta, zwischenraum...). Dat komt omdat het boek uit het Amerikaans werd vertaald; voor sommige Amerikanen zijn de Europese talen haast even onwezenlijk als het Kiriwana of het Sintala voor ons.
J.Y.
RHEINGOLD, Howard: Koro... Lexicon van onvertaalbare woorden in 45 talen.
Utrecht/Antwerpen, Uitgeverij Kosmos, 1988, 200 p. Prijs: 495 BF. (Verdeler: Kluwer Algemene Uitgeverijen te Deurne).
Auteursrechtelijk beschermd