mij zijn beide andere werken, een Herders- en een Zeemanstiepe, noch meer. Uiterst modern van behandeling, voorgesteld als in een bad van het schitterendste licht, schenen deze kranig gemodelleerde koppen werkelik te leven. Het is heerlik werk!
Mertens had geen enkel schilderij, enkel een zeven of acht tekeningen ingezonden, doch daaronder een viertal van de hoogste artistieke waarde: Oud Joodje, een meesterlik stuk werk, zeer doorgevoerd en toch zo fris als een schets, vooral mooi de droeve, sprekende, vochtige oude ogen; - dan, veel soberder, Mijn Broer en Zeeuwse Meisjes, en eindelik, een juweel van gevoel evenzeer als van doorwrochte kunst, Portret van mijn Moeder.
Verhaeren, die sedert lang al wordt meegerekend tot de voortreffelikste onder onze koloristen, doch wie men terecht een al te grote stoffelikheid te last legde, veropenbaarde zich ditmaal als een dichter, een gevoelsdichter, van ongewone betekenis. Zijn Kalvarie in een Roomse Kerk is, in zijn vette, weelderige, krachtigsprekende en toch bijna gedempte, ja, uitgeveegde tonen, een lieriese ontboezeming, vol van een zeer innige, religieuze stemming.
Van Gilsoul waren er een drietal werken, - éen vrij oppervlakkig, ofschoon ook wel aardig van kleur, - de twee andere echter voortreffelik, namelik Het Rieviertje en vooral Vijver bij Regenweer. Uit dit stuk waait u de koele frisheid van de natuur na een gezonde, hartelik gemeende, vlug afgedreven zomerbui zo tegen. Ook dát is ‘ziel’, zou 'k menen.
Ook Stacquet verdient een biezondere vermelding voor zijn akwarel, In de Kerk. Uit de verte doet het, met zijn regenboog van kleuren, aan als een heel rijk, van buiten hel verlicht bemaald kerkraam.
De Lalaing's pastelportretten zijn... taai als een stuk proza van vóor 40 jaar! De houdingen zijn niet gelukkig; de kleur is hard, zwaar, zo maar niemedal fris, zonder alle doorschijnendheid; de tekening schools. Met des te meer ingenomenheid vermeld ik zijn beeldhouwwerk: Pax, onlangs in ‘Studio’ gereproduseerd. Dat vrouwelieguur is noch min noch meer dan meesterlik. De edele kop; de mooie, gelukkig gevonden lijn van buste, armen, benen, vleugels; het zwierig-grootse van de plooienval van het kleed, hier verdient alles lof.
Dillens' van Duyse en Lagae's grote Vaas zijn ook zeer mooi. E. Wauters heeft mij ontgoocheld. ‘Sjiek,’ meer kan men van die gehele reeks portretten moeilik zeggen. Sjiek, handig, ongemeen handig zelfs, doch - hoe mode-achtig, hoe oppervlakkig, hoe geheel buiten af, zonder enig streven naar iets, wat men karakter of zelfs gevoel zou kunnen noemen!
Ook deze rijkbegaafde artiest was het verblijf in Frankrijks hoofdstad niet gunstig.
Danse stelde een grote ets ten toon, uitgevoerd naar Claus' mooi schilderij, Winteravond, gereproduseerd in De Vlaamse School, no 1-2, 1899. Deze ets is zeker de beste, veruit de beste, die Danse