(II, 186) - in zijn zelden overtroffen, echt Rembrandts halfdonker is dit stuk overweldigend door de scherpe tekening van sterke, door het werk verharde, mannelike gezichten, verbazend van uitdrukking. Onder de verdienstelike leerlingen van Rembrandt vermeld ik Bol met zijn belangrijk en mooi schilderij, de Vrouwen bij het graf van Christus (VI, 47), en een voornaam portret in borstbeeld van Admiraal de Ruyter en van Victor (?) met goedgestoffeerde en rijkgekleurde voorstellingen uit de bijbelse geschiedenis. Evenals de schilderijen van Rembrandt en Bol zijn ook die van Jordaens rijk van koloriet en vol uitdrukking. Verder worden noch vermeld Sorgh, Aanbidding van de Herders, de Poorter, de Koninck. Ook het werk van een onbekende (X, 280) mist bij lange beschouwing zijn effekt niet.
De Nederlandse landschappen hebben ondertussen in dit muzeum de grootste waarde. Meesters van eerste rang, als A. van Everdingen, J.F. van Ruysdaal zijn hier door zeer goede werken vertegenwoordigd. Everdingen's stormachtig schuimende Waterval in een Berglandschap vertoont een grote menigte schoonheden van de natuur en een eindeloos vergezicht. In treffende tegenstelling hiermee rolt de Beek in 't Dennebos met plechtige rust en stille ernst voort (VI, 100-101). Ook de andere schilderijen van zijn hand zijn aangrijpende rotslandschappen met effektvolle bergmassa's. Van even grote waarde zijn de andere werken van Ruysdael, vooral een Bergstroom na het Onweer (Vl. 298), aangrijpend mooi, vol leven en kleur. Prachtig ruist een Waterval tussen met bos begroeide klippen (I, 299). Sierlik en vriendelik doen zich daarentegen de eikebomen tegen morgen en avond voor. Ongelukkiglik heeft de methode van verspreiding van te samen horende reeds bedoelde schilderijen hier bizonder slechte gevolgen; al de schilderijen van Ruysdael hangen in verschillende zalen!
Ook J.S. en S. Ruysdael zijn hier vertegenwoordigd. De Herenstoel van de eerste doet voornaam, effektvol aan, alhoewel 'n beetje stijf. Fris en kleurrijk zonder het verfverbrassen der nieuweren, vervrolikt deze levendige, artistieke alpenpoëzie van Ruysdael en Everdingen heel eigenaardig de 17e eeuw vóor het tijdstip van de Bergfexe.
Van elk van deze beiden, Phil. en P. Wouwerman bevat de galerij twee schilderijen. Het Jachttoneel van de eerste is levendig en fris; de Herrewitz van de andere verheft zich trots op steile heuvelen in een schilderachtige omgeving.
W. en A. van de Velde ontbreken, helaas, geheel.
Onder de landschappen van de meesters van tweede rang zijn het opvallendst, het welgevuld en effektvol schilderij van Verboom.: De Visser aan de Bosbeek, en het een weinig te zoeterige grote Zwitserse landschap van Hackaert.
Aart van der Neer's huizenbranden, vooral die van Amsterdam, onderscheiden zich door voortreffelik perspektief.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
