De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 14

(1901)– [tijdschrift] Vlaamsche School, De– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd



[pagina 143]
Eersaeme en Deughdelyke Liedekens uyt Oudt-Antwerpen (Met Pentekeningen van K. Collens) Van twee Schenckmeyskens ende éénen Hellebaerdier Op eene aenghenaeme voyse. Twee schenckmeyskens uyt der Borse - Ende hy was hellebaerdier. Die potse stondt hem so coene, Syn ganck hadt er sulcken swier! Hy hadt er twee bruyne ooghen: Die stonden so puer ende claer. In Keyser Carels heiren Gheen schoonderen man, voorwaer! Dies bernden, al in der Borse, Die hertekens so teer. En so dicke den jonckman quamp drincken, Bernden die hertekens meer! Maer wat sy den Stadtknecht plaeghden, Hy en seyder noch ja noch neen: Wat kost daer wel 't eynde af wesen? - Veel lyden ende gheween! Die eene van beyden meyskens, Dat was er een blondtjen uyt Ghent, Die ander, een zwerte Waelinne Uyt Berghen of daeromtrent. En die eene weet het aen de ander, Dat het vischken niet byten en wou! En die andere weet het aen de eene.... Dat baerde leed ende rouw! Ende op eenen vrueghen morghendt Doen berstte er het onweder uyt. Die schoonen klopten elkander Duchtigh de rockskens uyt. Doen liep al dat volck te samen En den Drossaert quamp ter plaets: Die sprak: ‘Nu haelt er myn knechten Ende stilt dat wreede gheraes!’ Ende als hy hadde vernomen Die reden tot het ghevecht, So seghde hy: ‘Godt van den hemel, Gheeft dat ick met vroedheyt recht!’ Doen riep hy den schoonen jonckman, Den kloecken hellebaerdier, Ende sprack: ‘Wel, wreeden Stadtknecht, wat ontsteeckt ghy, maer bluscht gheen vier? So sult ghy met elck deeser vrouwen, Voor uw straf, tot de nieuwe maen, Overhandt in den stock gaen sitten Totdat ghy uwen keus hebt ghedaen!’ Ende wie hem nu wilt sien sitten, Die gaet naer Mauringh Castangh: Daer sit huyden met syner Waelinne Den schoonen knecht in 't ghevangh.

[pagina 144]
Op Wachte Dat weder was niemedal warm: Hy stondt met syn speer in den arm, Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. Regen sabberde neer, Eerst sachte, dan stillekens meer. Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. Die druppelkens vielen so rad, Die straetjes, die werden so nat... Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. Vóor de vallebrugh was 't, dat hy stondt.... Soms klonck er een claghte uyt syn mondt. Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. ‘Ei! Of nu die liefste mer quam!’ Syn hert was so heet als een vlam. Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. Hy wachtte! Gheen liefken verscheen! Hy sughtte en hy wandelde alleen. Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. ‘Wat heb ick, wat heb ick misdaen, Dat ick hier so op wachte moet staen?’ Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. 't Werd laet! Het was neghen, 't was tien... Gheen liefken, gheen schatjen te sien... Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. Die druppelkens vielen so rad, Die straeten, die werden so nat.... Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte. Dat weder was niemendal warm! Hy stondt met syn speer in den arm, Hy stondt in syn rodene drachte Ende wachtte, wachtte, wachtte.
[pagina 145]

Van Clementientjen Op 't hoecksken van de Mercktstraet, In 't dorstighe Hert, voorwaer, Daer schincken wel aerdighe meyskens Den vroomen ghersten claer. Die éen heet er Grille-Marieken Ende de andere Clementien. Misschien is er oock wel een derde, Maer die creegh ick noch niet te sien. Dat blonde Grille-Marieken, Die is er wel poesel en malsch. Haer hairen vallen ende swaeyen In crollekens rondt haeren hals. Maer wreedt is Clementiene, - Die doet er my groote smert! Eens, als ick te diep in den pot keek, Keek die heckse te diep in myn hert. Nu drentel ick heelder daeghen Al voor der Taveerne deur. Ach! Wat ick magh vraeghen ende claeghen, De hexe comt toch niet veur! Eylaes! Hoe moet er dat enden? Hoe sal het met my vergaen? Waer' de dienstpoirt so goed niet ghesloten, Ick had er me al lanck verdaen. Ende die dit liedeken dichtte, Dat is er een armen quant: Hy moet er syn corste winnen Als slecht befooyt stadtmusikant. Ghy sult hem wel herkennen, Ghy saeght hem alreedts ghewis: Hy is heel de weke nuchteren, Als hy niet droncken is. Op 't hoecksken van de Mercktstraet, In 't dorstighe Hert, voorwaer, Daer schinckter die schoon' Clementiene.... 'k Wou, dat sy myn liefken waer!
[pagina 146]

Van den Klepperman 's Avendts om tienen dan gaet den taptoe, Dan sluyten de borghers hun deurken toe. Dan kompt er de vroolycke klepperman, Die roept ende kleppert soveel hy kan. Kleppend, so gaet hy - van tok-tok-tok, - Met de klep in de een hand ende in de ander den stok, End' hy roept aen de deurkens: ‘Ghy borgheren, sluyt! Dooft nu de vuurtjes en lichtjes uyt!’ Als alle die lichtjes ghedooft nu syn, Dan wandelt daerboven den maneschyn. Ende stil, op syn teentjes, al sonder gedruysch, Gaet dan de klepperman aghter 't stadhuys Ende stil, och so stil! op een vensterken smal Tikt hy en vraeght er: ‘Slaept gy er al? min!’ De mane die schynt er ter vensteren in! Ontwaeckt nu! 't Is 't heymelyk uer van de Sacht wordt er dat vensterken opengedraeid: Een gezightje verschynt en een doeksken waeit. Twee hoofden neigen so warm tot elckaer: Dan is 't of er musschen piepten voorwaer! En dat muschje dat piept en dat doekje dat waeit, Tot vroegh in den morghend het haentje kraeit. Dan valt er dat vensterken zaghtekens dicht: Goed-Klepperman schuwt er het morgendtlicht. 's Avendts om tienen dan gaet den taptoe, Dan sluyten de borghers hun deurken toe. Dan kompt er de vroolycke Klepperman, Die roept ende kleppert soveel hy kan.

[pagina 147]
Van die Spinne Ronde mond ende scherpe kin - Men seght: daer woont den duyvel in! Dat heb ick ondervonden. So ghy wilt weten hoe ende waer, Welaen, so luystert! Kort ende claer Wil ik ick u dat verkonden. Nabij die Sinter Klaes kapel Weet ghy dat aerdigh huysken wel, Al in der gouden Spinne. Daer spint een spinne vroegh ende laet Ende weeft so menighen fynen draet: Sy weeft er niets als minne! Die spinne: 't is een maegd idoon! Sy weeft er bloemen fyn ende schoon Ende singht wat ondertusschen. Die heeft twee oogskens van robyn, Twee wangen die als rooskens syn, Twee lipjes om te kussen! Dat mondjen heeft het my ghedaen, Die kin, die toch so koen kan staen: Voorwaer, 't syn duyvelswerken. Al heb ick se oock maer éens aenschouwt, Toch minne my ghevanghen houdt: Die min kent pael noch perken. Ende waer ick ga of waer ick vaer, Ick sie altoos die ooghen claer, Die kin, dien mond, die wanghen. Ende als een vlieg in 't net der spin, So voel ick my door grote min In 't kantgeweef ghevanghen.
Een vroolyck Liedekyn van den Poesjen Den Poesjenellenkelder Light op die groote Merckt. 't Licht en brandt er al niet te helder, Die solderingh sieter swert. Daer spelen ende dansen die poppen Van Pasmans, dien loosen schavies. 'ck Segh het niet om de borghers te foppen, Maer die poppen, die vallen niet vies! Den Reus, die draeght er een cnotse, Die weeght er wel duysendt pont. Als hy die op Spitom laet botsen, Light die plat als een vygh op den grondt. Den Neus, die maeckt er furore, Vooral als bass' crevé': Al de lievekens die hem hooren, Die segghen: ‘Wa 'ne kadé.’ Die heldenrollen vervullen Lowieken en Valentyn; Men hoort er Oerson brullen Al ergher als Pier syn swyn. Wie spreeckt er van Vlaemsche Komede, Van den opera van Lafong? De poesjen, dat's ander eten, Daer geeft men eerst const pour du bong! Het treurspel doet er lachen, Dat men haest naer aesem hyght; De Comedie doet ochen en achen, Dat gh' er bynae stuypen van cryght. In kyven, crackeelen en schelden Syn de Poesjen allen den baes: Tot Sint Anneken-over-Schelde Hoort men daeghelycks hun gheraes. Ababbels, muylperen, oirvyghen, Daerin doen sy handel in 't groot! Het stuck is niet half ten eynde Of de helden syn allemael doodt! En so groot is hun const in het spelen, Dat Laroche, - doch verraedt het maer niet, - Incognito lessen komt nemen, Als den Doeselaer 't niet en siet. In den Kelder ist goed om wesen, In den Kelder ist goed om syn: Hypochonder, die wordt daer ghenesen, Want - lachen is medicyn!
[pagina 148]
En comt gh'er int donker, by tyen, En brenght gh'er uw Lyn of uw Mie, Dan cunt gh'er int hoecksken wat vryen, Maer - pas op, dat HogguerGa naar voetnoot(1) het niet sie! Den Poesjenellenkelder Die light op die Groote Merckt! 't Light brandt er niet al te helder, Die solderingh siet er swert!
'k Sat lestmael. 'k Sat lestmael in den wyn, 'k Sat lestmael in den swoelen, coelen wyn En naest my daer sat myn meysken! En sy schonck en clonck En ick clonck en dronck En den wyn was naer myn sin En myn hert was so vol min, En naest my daer sat myn meysken! En so dick sy schonck, Oock so dick ick dronck En ick soende haer ieder reysken. Doen vroegh die Minne myn, Doen vroegh die lieve Minne, Minne myn En haer stem was soet als honing; ‘Dat gy clinkt en drinckt, Des myn hand u schinckt, Dat de coele rhynsche wyn Laefenis voor u magh syn.’ - En haer stem was soet als honing! ‘Doch het wordt so laet En so duyster is 't op straet! Kom! Wy keeren nu naer ons woningh!’ Ick sloeg myn arm rond haer, Ick sloeg myn arm so sacht, so warm rond haer En ick trok haer op myn herte. ‘Sitten w'hier niet goedt, Smaeckt dat wyntjen niet recht soet! Wyn en soentjens by malkaer Dat is godenkost voorwaer!’ En ick trok haer op myn herte! ‘Ghy en 't wyntjen, beyd, Dat is voor my salighheydt. Miste ick één -, ja, ick stierf van smerte!’ En die dit lieken songh, En die dit aerdigh lieken 't eerste songh, 't Was een man van jonghe jaeren! Was syn buydel leêgh, Toch syn keel niet sweegh: t'Allen tydt syn lieken clonck, En syn oogh so vrolyk blonck. 't Was een man van jonghe jaren. Hy hadt vroegh en laet Maer één groten haet: 't Nat der pompe - en gryse hairen! Guliam Ogier II. 1894.	voetnoot(1) De niet onverdienstelike hulp-regisseur van De Nederl. Schouwburg, Geert Hogguer, nam de kontrole waar in de Poesjenellenkelder in Oud-Antwerpen, in 1894.