¶ Boekbeoordelingen ✠
¶ Geschichte der Deutschen Illustration vom ersten Auftreten des Formschnittes bis auf die Gegenwart ☘ Von Th. Kutschmann goslar und berlin, franz jäger, kunstverlag ❧
In twee grote kwarto-banden wordt ons hier een zo volledig mogelik overzicht gegeven van de Duitste illustreerkunst, van de eerste pogingen van de gravuur af, tot de laatste uitvindingen op gebied van fotografie en scheikunde toe.
Achtereenvolgens worden besproken: de onbekenden, die vóor de uitvinding van de boekdrukkunst, door grotendeels in onbruik geraakte middelen tekeningen wisten af te drukken; - de eerste graveurs op koper en hout; - de bloeitijd met Dürer, Holbein, Burgkmair, Baldung Grien, Kranach en anderen; - een overzicht van wat er in de vervaltijd der XVIIe eeuw werd geproduseerd; - Chodowiecki en zijn tijd; de opkomst van de klassicisten met J.A. Carstens; - de uitvinding van nieuwe druk-middelen: steendruk, staalgravure; - de periode van de romantiek met Peter Cornelius, J. Schnorr von Carolsfeld, B. Gellini, Alfr. Rethel, M von Schwind, L. Richter; - kinderboeken, humoristiese en satieristiese uitgaven met Kaspar Braun, Herman Vogel, A. Oberländer, Meggendorfer; - Ad. Menzel en zijn invloed, met A. von Werner, Gabriel Max, F. Skarbina; - toepassing van nieuwe methodes in de houtsnede, met Rich. Bong, L. Marold; - uitvindingen op gebied van machienale reproduksie, met een woord over de nieuwst-gekomenen. Dit alles met zeer veel kennis van zaken gekompileerd, toegelicht, beoordeeld en behandeld in een vorm die ook voor leken verstaanbaar en genietbaar is.
De auteur heeft de zeer grote verdienste, dat hij van nabij bekend is met de tekniek van de grafiese kunsten. Uitstekend heeft hij verstaan van wat grote invloed de stoffelike behandeling is op het wezen zelf der illustreerkunst. Met iedere nieuwe uitvinding, met de invoering van elke nieuwe methode of procéde in het graveren of weergeven van tekeningen, verandert ook de geest van de kunst, en treedt een nieuwe fase in. Kunst en techniek, ziel en stof zijn nergens zo nauw verwant als in de illustrasie. Nu eens is het de kunst die, de oude banen moe, naar nieuwe middelen van uitvoering zoekt -, dan weer is het de wetenschap, het vernuft, dat de kunst vooruitstreeft en een nieuw procédé ontdekt - maar altijd houden beiden gelijken tred en zijn geheel van elkaar afhankelik.
Th Kutschmann verzuimt dan ook nooit, een zo duidelik mogelike uitleg over elke graveer- ets- of steendruk-methode te geven; op die manier krijgen we een heldere blik op de geleidelike ontwikkeling der illustreerkunst in verband met de verschillende middelen van uitdrukking waarover ze, in de loop der eeuwen, beschikte.
Om die hoofdlijn die door het boek loopt, groeperen zich de verschillende artiesten - tekenaars en graveurs - die zich op het illustreervak hebben toegelegd.
Naast een zaakrijke biografiese schets, wordt van ieder illustrator zoveel mogelik nagegaan onder welke invloeden hij zich heeft ontwikkeld - wat de betekenis van zijn werk geweest is - en wat invloed bij, op zijn beurt, op tijdgenoten en navolgers en op de kunst in het algemeen, heeft uitgeoefend.
Een boek dus, dat met een degelik en doordacht plan is opgezet en in de uitvoering getuigt van veel studie, wetenschap, en gezond oordeel. Het is dan ook een werk, waarin men ten allen tijde vertrouwbare inlichtingen zal kunnen vinden, en dat voor de studie der kunstgeschiedenis steeds zijn nut zal behouden.
Maar.... hier komen we nu bij een kwestie van persoonlike smaak....
Th. Kutschmann schijnt bizonder veel te houden van de Duitse kunst uit de eerste drie-kwart der XIXe eeuw. Ten minste te oordelen naar de ruimte die hij aan die kunstenaars wijdt.
Ziehier:
| De oudste illustrators krijgen 26 blz. Dürer 16; Dürer's tijdgenoten 10; te zamen |
74 |
| dekadenten na Dürer tot einde XVIIIe eeuw |
42 |
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
