Voortgang. Jaargang 1

[p. 3]

Lopend onderzoek in de subfaculteit Nederlands aan de Vrije Universiteit
1 juli 1980

Steeds worden de volgende gegevens vermeld:

a)	titel of aanduiding van het onderwerp
b)	naam of namen van de onderzoeker(s)
c)	geplande publikatievorm
d)	vermoedelijke datum van afsluiting
e)	eventuele nadere bijzonderheden

Taalkunde

1.	a) Ontwikkeling computerprogramma t.b.v. een onderzoek naar volgordeverschijnselen in het Nederlands b) Prof. Dr. D.M. Bakker c) artikelen d) 1984 e) (reeds enige artikelen verschenen) Het projekt sluit aan bij de onderzoeksstroom Relatie grammatika-pragmatiek
2.	a) Nederlandse infinitiefkonstrukties: een syntaktisch onderzoek naar konstrukties met laten, horen en zien b) Drs. S. Daalder c) dissertatie d) 1982 e) Dit onderzoek vindt plaats in de onderzoeksstroom Relatie grammatika-pragmatiek
3.	a) Onderzoek van de zgn. balansschikking in het hedendaagse Nederlands b) J. Malepaard c) dissertatie d) 1983
4.	a) Het begin van de zin. Een onderzoek naar de syntaktische, semantische en pragmatische aspekten van begingroepen in Nederlandse mededelende zinnen b) Drs. R. Salverda c) dissertatie d) nog enkele jaren e) Dit projekt maakt deel uit van de onderzoeksstroom Relatie grammatika-pragmatiek
5.	a) Grammatika en pragmatiek van bijwoordelijke bepalingen in het Nederlands b) Drs. A. Verhagen c) dissertatie/artikelen d) nog enkele jaren e) dit projekt maakt deel uit van de onderzoeksstroom Relatie grammatika-pragmatiek

[p. 4]

6.	a) Pragmatische analyse van gesprekken b) Drs. T.J.R. van Dijk c) dissertatie/artikelen d) 1982 e) Dit onderzoek maakt deel uit van de onderzoeksstroom Taalgebruikstheorie
7.	a) Taal en socialisatie b) Drs. M.J.C. Elias c) dissertatie/artikelen d) nog enkele jaren
8.	a) De Nederlandse taalkunde in de achttiende eeuw, in het bijzonder B. Huydecoper en A. Verwer b) Drs. J. Knol c) dissertatie/artikelen d) nog enkele jaren e) Dit onderzoek vindt plaats in de onderzoeksstroom Geschiedenis van de Nederlandse taalkunde
9.	a) Negentiende-eeuwse taalbeschouwing b) Drs. J. Noordegraaf c) dissertatie/artikelen d) 1981 e) Dit onderzoek maakt deel uit van de onderzoeksstroom Geschiedenis van de Nederlandse taalkunde
10.	a) Taalkunde en tekstkritiek van middelnederlandse teksten b) Drs. M. Hogenhout-Mulder c) dissertatie d) nog enkele jaren e) Dit onderzoek maakt deel uit van de onderzoeksstroom Relatie grammatika-interpretatie van oudere Nederlandse teksten
11.	a) Tekstuitgave van kluchten geschreven door G.H. van Breughel, met inleidende studies en annotatie b) Drs. J.A. van Leuvensteijn c) dissertatie/teksteditie d) eind 1981
12.	a) Cats' Maeghdenplicht b) J. Malepaard, Drs. J.R. van Helvoort c) teksteditie d) 1982

Letterkunde

I. Collectiefprofiel onderzoeksstroom Literair-historische benadering van Nederlandse poëzie uit de periode 1890-1930 met het accent op receptie en verwerking van ‘symbolisme’

Hieronder vallen de volgende deelprojekten:

1. Poëzie van J.H. Leopold

[p. 5]

a. J.D.F. van Halsema De grote gedichten van J.H. Leopold; dissertatie, voltooiing in 1980

b. J.D.F. van Halsema Enkele bronnen van Leopold's Cheops; in: TNTL, jg. XCI (1975), p. 8-51

c. M.H. Schenkeveld Nogmaals ‘De molen’ van J.H. Leopold; in: Taalen letterkundig gastenboek voor Prof. Dr. G.A. van Es, Groningen 1975, p. 265-275

d. M.H. Schenkeveld Leopold's Verzen 1897 als cyclus; in: Zesde Colloquium van de docenten in de neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten Antwerpen 1973; 's-Gravenhage, Hasselt 1978, p. 120-131

2. Poëtische beginselen en dichterpraktijk van Albert Verwey, Alex Gutteling, Maurits Uyldert en Aart van der Leeuw: dichters rondom De Beweging (1905-1919)

a. J.C. van Aart Idealisme en ‘Idéisme’. Een vergelijkend onderzoek van de poetica van Albert Verwey en die van Rémy de Gourmont de ‘symbolist’; dissertatie VU, Amsterdam, 1977

b. In januari en februari 1979 heeft onder leiding van J.C. van Aart een onderzoek in een kandidatenwerkgroep plaats gevonden naar het verschil in functie van het woord ‘spiegel’ in de poëzie van Verwey en Karel van de Woestijne. De resultaten ervan zijn door de deelnemers aan de werkgroep vastgelegd in voorlopige vorm.

3. Commentaar op Gorters ‘Mei’

a. J.D.F. van Halsema Gorter na Mei; in: De revisor jg. V, 3, 4 (juni, augustus 1978), p. 32-39 en 54-63

b. J.D.F. van Halsema en M.H. Schenkeveld Het proemium van Mei II in: Voortgang van het lopend onderzoek in de subfaculteit Nederlands aan de Vrije Universiteit, 1, 1980, p. 57-62 Beide publikaties zijn gedeeltelijk voorbereid in kandidaten-werkgrcepen in de cursus 1976-1977 en 1977-1978; in de cursus 1979-1980 wordt er een werkcollege gewijd aan Mei's zoektocht in Mei II).

c. J.D.F. van Halsema Symbolisme in Nederland 1885-1900; (interne publicatie 1980 als syllabus bij Knuvelder IV)

d. R. Benders De receptie van Nietzsche in Nederland tot ong. 1920; (dissertatie, promotoren Prof. Dr. M.H. Schenkeveld en Prof. Dr. E. Ibsch).

4. Analyse van vroege poëzie van P.C. Boutens en de eerste bundel van Henriëtte van der Schalk

5. Interpretatie van poëzie van Paul van Ostaijen

Opm. De Vlaamse dichter Paul van Ostaijen (1895-1928) is van mening dat de poëzie gebruik moet maken van de haar eigen middelen, bv. kleurnamen, ritme, ‘sonoriteit van het woord’, typografie, om haar doel: het gedicht als ‘ont-individualiseerde vorm’ te bereiken.

Voor het aandeel dat de genoemde poëtische middelen in dat streven kunnen (of moeten) hebben, baseert hij zich op denkbeelden van tijdgenoten. Het onderzoek is er o.a op gericht een antwoord te vinden op de vraag: in hoeverre geeft Van Ostaijen door het gebruik van kleurnamen in zijn poëzie inhoud aan zijn streven naar ‘ontindividualiseerde vorm’?

[p. 6]

Resultaten van dit onderzoek zijn:

twee studies van Dr. J.C. van Aart die in januari 1980 in concept gereed kwamen:

1. Aantal, spreiding, verdeling en frequentie van kleurnamen in het dichterlijk werk van Paul van Ostaijen; (voorlopige titel)

2. Paul van Ostayen's ‘Onbeduidende Polka’; (voorlopige titel)

3. een artikel van A. Blokhuis De fantasmatische wereld van Paul van Ostayen; in: Bzzlletin, jg. 7 (mei 1979), nr. 66, p. 39-50

4. Een doctoraalscriptie van A. Blokhuis eveneens onder de titel De fantasmatische wereld van Paul van Ostayen (scriptie V.U. 1979) waarin o.a. de gegevens zijn verwerkt waarop haar artikel in Bzzlletin is gebouwd.

5. G. Schoonderwoerd stelt in het kader van een doctoraalscriptie een onderzoek in naar (eventuele) farmacotoxische reminiscenties in een deel van het creatief werk van Paul van Ostaijen.

6. A. Roland Holst

M.H. Schenkeveld De brieven van A. Roland Holst aan Marius Brinkgreve. Uitgegeven met inleiding en aantekeningen. (verschijnt in 1980)

II. Collectiefprofiel onderzoekstroom Aspecten van verhalende teksten.

A. literair-historisch

Hieronder vallen de volgende deelprojekten:

1. De roman in brieven in de 18e eeuw

a. W.F.G. Breekveldt Aspecten van Cornelia Wildschut; (dissertatie, voltooiing verwacht in de loop van 1982)

b. W.F.G. Breekveldt en R.H. Bakker Bloemlezing met inleiding uit Cornelia Wildschut; (verschijning in 1981)

c. W.F.G. Breekveldt Bespreking van P.J. Buijnsters Bibliografie van Wolff en Deken; in: TNTL, 1980

2. Busken Huets kritische beginselen en zijn romanpraktijk

a. M.H. Schenkeveld en anderen (leden van de werkgroep Lidewyde) uitgave met inleiding en aantekeningen van C. Busken Huet Lidewyde (verschijnt in 1980). In de inleiding wordt aandacht besteed aan ‘kader en kontekst’ (o.a. Huets denkbeelden over de roman in verband met 19e-eeuwse esthetische denkbeelden in Nederland), aan de opbouw van de roman en de denkbeelden die er in vorm hebben gekregen en aan de contemporaine kritiek op Lidewyde en de beginselen daarvan.

b. Projekt Busken Huet: een nader onderzoek van de Literarische Fantasien en Kritieken

1. in vergelijking met het werk van buitenlandse critici als Vinet, Sainte-Beuve en Taine,

2. een analyse van Huets denkbeelden over epiek, lyriek, dramatiek, kritiek en literatuurgeschiedenis. Hiervoor is als wetenschappelijk ambtenaar (voor de halve werktijd, voor vier jaar) aangesteld drs. O.J. Praamstra, die werkt onder leiding van Prof. Dr. M.H. Schenkeveld.

c. Bibliografie van Huets werken

1. B. Dongelmans

2. O.J. Praamstra Busken Huet als redacteur van de Javabode; (verschijnt in 1980)

[p. 7]

3. R.H. Bakker Opvattingen over de roman van ong. 1830 tot ong. 1870; (dissertatie, promotor Prof. Dr. M.H. Schenkeveld)

B. literair-theoretisch

Hieronder valt het volgende projekt:

1. Het moderne, Noordnederlandse verhaal in de periode 1930-1970

Letterkunde, overig onderzoek

1.	a) C. Huygens' Hofwyck b) Prof. Dr. L. Strengholt, drs. H. Koeman, A. Leerintveld, A.v. Strien c) teksteditie d) 1982
2.	a) C. Huygens' Zee-straet b) Prof. Dr. L. Strengholt c) teksteditie d) 1981
3.	a) Severus Alethofilus' Chronomastix b) Prof. Dr. L. Strengholt en werkgroep kandidaten c) teksteditie d) over enkele jaren
4.	a) Eén boek Huygens' Puntdichten b) Prof. Dr. L. Strengholt c) teksteditie d) over enkele jaren
5.	a) Drukgeschiedenis van de eerste editie van P.C. Hoofts Neederlandsche Histoorien b) Prof. Dr. L. Strengholt, A. Leerintveld c) uitgave in boekvorm d) 1981
6.	a) Literair-historisch onderzoek naar middelnederlandse allegorische literatuur, speciaal het tweede gedicht van het Gruuthuse-handschrift b) Drs. F.J.H. de Bree c) dissertatie, promotor W.P. Gerritsen d) 1982
7.	a) Onderzoek naar het vroege drama van P.C. Hooft, i.h.b. Achilles en Polyxena en Ariadne b) Drs. H. Duits c) dissertatie, promotor E.K. Grootes d) 1984
8.	a) Moderne perceptietheorieën en literatuurwetenschap b) Drs. Th.v. Loon c) dissertatie d) 1984

[p. 8]

9.	a) Semiotiek en informatietheorie in Juri Lotmans Die Struktur des kunstlerischen Textes b) Drs. Th.v. Loon c) artikelen d) eind 1980
10.	a) Literair-historisch onderzoek naar de relatie - op het niveau van verhaal- en bewerkingstechniek - tussen de ofr. Fergus en de mnl. Ferguut b) Drs. R.T.M. Zemel c) dissertatie, promotor J. Bosch d) 1982
11.	a) Het geografisch kader in de moderne Nederlandse letterkunde b) Drs. A.T. Zuiderent c) artikelen d) looptijd nog onbekend, eerste artikel waarschijnlijk in 1981
12.	a) Facetten van realisme na 1960 b) Drs. A.T. Zuiderent c) artikelen d) looptijd nog onbekend, eerste artikel waarschijnlijk 1981