Yang. Jaargang 13

[p. 31]

De indrukken van Pierre Vlerick over Brazilie

Pierre Vlerick, kunstschilder en leraar aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te Gent, is blijkbaar vol geestdrift over Brazilië.

Hij kwam er terecht dank zij het ‘Braziliaans-Belgisch Cultureel Akkoord’, uitgenodigd om er 3 maanden door te brengen en er contact op te nemen met kunstenaars, voornamelijk graveurs.

Hij verbleef te Rio de Janeiro waar er 2 kunstscholen zijn: een officiële en door de staat opgerichte academie en een school in het ‘Museum voor Moderne Kunst’, dat werkelijk enig is.

Deze laatste school, waar ik een atelier kreeg, aldus Vlerick, is een privé-initiatief, en werkt vooral met gastleraars. Ze werd opgericht door Betemcourt. Het is een model. De studenten zijn er vrij en de leraars vormen er een bindmiddel tussen de studenten en de gastdocenten. Welke steden hij bezocht?

- Natuurlijk de hoofdstad Brazilia, vrij kunstmatig centrum waar geen cultured leven is en waar de ambtenaren een dubbele wedde krijgen indien zij er blijven wonen.

Bahia is het Brugge van Brazilie, de stad van de echte macumbas, waar een sterke Afro-Braziliaanse inslag merkbaar is. Men mag niet vergeten dat Brazilie, wat de samenstelling van de bevolking betreft, een zeer heterogeen land is.

Ten slotte bezocht Vlerick ook Sao Paolo (de meest Europese stad) en Ouro Preto.

Welke indrukken heeft hij mee gebracht over de kunst in Brazilië?

- Ik geloof dat men op kunstgebied geobsedeerd is door de 2-jaarlijkse Biënnale van Sao Paolo, die het kruim brengt van wat er te vinden is, aldus Vlerick. Er is verder een duidelijk verschil merkbaar tussen de oudere kunstenaars, die meer Braziliaans willen blijven (invloed van de Afro-Braziliaanse cultuur), en de jongeren, die meer gericht zijn op Europa en de Verenigde Staten. Ik denk dat de uitlopers van de Afro-Braziliaanse kunst het zullen halen; popart heeft ginds geen zin, omdat het klimaat er to taal anders is.

Wat de graveerkunst betreft, zijn de Brazilianen de meest vooraanstaande van de wereld; praktische zaken moeten ze echter in Europa komen halen.

[p. 32]

- Hoe is het klimaat er?

- De jeugd heeft er alles op kunstgebied, ook de zaken die men hier bij middel van protestmeetings vraagt. Er is vrijheid van keuze. De kunstenaars hebben het er goed, dank zij de beurzen, waardoor de meesten voor 1 jaar naar Europa kunnen komen. Deze beurzen worden toegekend op grote tentoonstellingen door een jury.

- Wat was uw indruk toen gij opnieuw te Gent kwaamt?

- Een soort angstgevoel. De geëiste hervormingen in de kunstpolitiek willen we niet hopeloos verouderd en achterop geraken, bestaan al in Brazilië. Men is er vrij, men is er open voor iedereen, zoals in de Verenigde Staten, waar ik vroeger les gaf bij Jan Cox. Deze open democratische en kritische geest zou ook aan onze academies en universiteiten moeten bestaan. Dit is geen pleidooi voor een ongeordende republiek. Vrijheid veronderstelt integendeel een sterk verantwoordelijkheidsbesef en pluralistische openheid.

André Vanhove

Het Laatste Nieuws, 23.8.1968