Arenlezer achter de maaiers

Voorjaar

Zie de winter is voorbij

HOOGL. 2:11

Wie kent niet de prachtige regels uit het Hooglied, waarin de bruidegom de bruid toeroept, dat de winter voorbij is, dat de slagregens hebben opgehouden te vallen en dat de wereld bezig is te veranderen in een bloementuin. ‘Sta op, mijn vriendin, mijn schone, en kom! Zie toch, de winter is voorbij, de regen heeft opgehouden te vallen en is verdwenen. De bloemen vertonen zich op het veld, de zangtijd is gekomen en de roep van de tortelduif wordt weer in het land gehoord. De vijgeboom zet knop en de bloesems der druiven verspreiden haar geur. Sta op, mijn vriendin, mijn schone, en kom!’ Wanneer men deze regels van Salomon aandachtig leest, dan is het duidelijk, dat hier gezongen wordt over een heel andere lente dan de onze. Een Hollandse lente zou men bezwaarlijk kunnen bezingen met de verzekering, dat de regen opgehouden heeft te vallen en verdwenen is. Maar dit is juist het kenmerkende van de aanvang der Oosterse lente. In het voorjaar houden de slagregens, die in de winter vallen, plotseling op en er valt geen druppel regen meer tot aan het einde van de herfst. Terstond ook begint de zon warmer te schijnen en zienderogen verandert de aarde van aanschijn. Men moet zich de seizoenen in het Oude en Nieuwe Testament dan ook heel anders voorstellen dan onze seizoenen. De winter in het Oosten kan wel koud zijn en er valt menige flinke regenbui gedurende de wintermaanden, maar de Oosterse winter heeft toch weinig van het bitter koude en onherbergzame van onze winter. Bomen en planten

[p. 102]

houden in het Oosten hun groene dracht en er bloeit menige bloem in de winter. De herfsttijd heeft niets van onze herfsttijd. Het geel worden der bomen, het afvallen der bladeren, de mist, de nevel, dat alles kent de Oosterse herfst niet. De Oosterse herfst lijkt dan ook veel meer op onze zomer.

En wat de zomer in het Oosten betreft, deze is zo heet, dat hij bezwaarlijk met onze zomer te vergelijken is. In het Oosten kan het alleen maar onmenselijk heet zijn, nooit onmenselijk koud. Zodat bij voorbeeld onze voorstelling van de Kerstnacht volkomen verwesterd is, terwijl wij ons daarentegen van andere toestanden in de Bijbel, die met grote hitte te maken hebben, zoals bij voorbeeld de tocht van het volk van Israël door de woestijn, weer nauwelijks een voorstelling kunnen maken.

Het Oosterse voorjaar is ongetwijfeld de heerlijkste tijd van het jaar. In Maart begint het, April is het hoogtepunt, en in Mei eindigt het. Eind Mei kan het al weer zo warm zijn als bij ons in Augustus. Men moet het zich niet zo voorstellen, dat tak en twijg langzaam groen worden en dat de velden voorzichtig vol madeliefjes en boterbloemen komen te staan, want het land van de Bijbel is immer groen en madeliefjes of boterbloemen heb ik in het Oosten nooit ontdekt. Het voornaamste kenmerk van de Oosterse lente is, dat alle groene bomen en planten gaan bloeien. De vijgeboom zet knoppen, zoals Salomon zegt en de wijngaard komt vol kleine, bijna onzichtbare, maar welriekende bloesems. Ontelbare duifjes vliegen koerend over het land. En de bloemen vertonen zich op het veld. Welke bloemen?

Men denkt natuurlijk eerst aan de lelie van het veld, waarover Jezus zulke schone woorden heeft gesproken: ‘Ziet naar de leliën op het veld, zoals zij groeien: zij arbeiden en zij spinnen niet. En toch, Ik zeg u, zelfs Salomon niet in zijn volle pracht is zo schitterend gekleed geweest als een van hen’. Wij hebben hier misschien te doen met de mooie witte lelie, de lilium candidum, wier vader-

[p. 103]

land de Oriënt is. Maar tegenwoordig komt de lelie niet meer in het open veld voor als wilde bloem in Palestina. Waarschijnlijker is dat de leliën des velds de eenvoudige veldanemonen zijn, die purper, rood of wit in het voorjaar de velden schier bedelven onder hun kleurenpracht. Dezelfde lelie, waarover Jezus spreekt, komt telkens terug in het Hooglied. ‘Zoals een lelie onder de doornen, zo is mijn vriendin te midden van de jonge meisjes’, zegt de bruidegom. De bruid zegt van de bruidegom: ‘Zijn lippen zijn leliën, druipend van kostelijke myrrhe’. En niet minder fraai is de vergelijking, die de bruidegom op zijn beurt gebruikt. wanneer hij tegen de bruid zegt: ‘Uw lichaam is als een hoop tarwe, omzoomd met leliën’.

Nu wij toch bezig zijn enkele schone vergelijkingen uit het Hooglied aan te halen, zouden wij een andere vergelijking uit het lied van Salomon willen verklaren, die nogal moeilijk te begrijpen is. Het is de vergelijking, waarin de bruidegom van de bruid zeg: ‘Uw haar is als een kudde geiten, die van de berg Gilead omlaag golft’. Geiten in het Oosten dragen een lange, bruinzwarte vacht, waarvan de vachtharen vaak tot over de grond slepen. Daalt een kudde van deze dieren grazende omlaag van het gebergte, dan is het of men in de verte zwart, donker haar ziet golven. Dit beeld gebruikt Salomon in zijn op het eerste gezicht nogal vreemde beeldspraak.