Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Foar de lins (1968)

Informatie terzijde

Titelpagina van Foar de lins
Afbeelding van Foar de linsToon afbeelding van titelpagina van Foar de lins

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.33 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

verhalen


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Foar de lins

(1968)–Paulus Akkerman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Sinteklaesjoun

By sinteklaesjoun wie 't sjoelen en balgoaijen yn Menaem. Sape gyng der fan Wier ôf hinne op 'e fyts, mei tsien goune yn 'e bûse.

Hwerom einliks? Sape koe sjoele noch balgoaije, sels soe er it faeks net iens sizze kinne fan hwat langsten en driften as er dreaun waerd. It wie mar ien kear sinteklaes yn it jier fansels en Sape wie al achtentweintich, hy soe oars de hiele joun op 'e pôlle bliuwe moatte en heit en mem diene net oan sinteklaes. Dêrom faeks. Mar hwat forwachte'r fan dat frjemd aventûr? Wie der in mins dy't dat ûnder wurden bringe koe? It hâldde ommers safolle mooglikheden yn. It soe dêr ljocht en fleurich wêze, der wiene prizen to winnen, der soe gâns jongfolk op ôfkomme, hwa wit trof er in faem.

In faem!

Né, safier tocht Sape it net troch, mar al dy dingen meiinoar spilen 'm wol troch de holle. In mins wist ommers net hwer't syn lok lei, dêrom.

Fuort út it bûthús wosk er 'm yn it efterhûs, doe skikten hja trijerisom ta it jounsmiel. Trije boarden mei opwaerme ierappels op it blauw-wyt blokkerige tafelsswilk. Sape hie

[pagina 13]
[p. 13]

de foarke yn 'e fûst, de lange, smelle holle bûgd oer it goede iten.

‘Woest noch fuort?’ frege mem, hja hie syn waskjen en plaskjen wol heard yn it efterhûs.

Sape iet troch, mar tusken twa happen yn grommele 'r al sahwat fan ‘mar ris sjen’. Sape wie yn it minst net in prater, it wie meast mei ja en né ôfmakke, mar yn it wurk wie er goed en hwer strekte praten ek ta?

‘Ik soe my mar net to fier fan hûs jaen, sokke jounen is der altyd in soad healwiis folk op 'e dyk’. Mei it stompe ein fan 'e foarke himmele Wynsen it board út, hy wie de heit.

It bleau stil, fuort letter bigoun Wynsen nochris, ‘koest better thúsbliuwe, it jild wol wol út 'e bûse, mar hwat krigest der foar werom?’

Sape iet troch, mooglik dat Wynsen ek net iens antwurd forwachte. Kaike sei der noch oerhinne: ‘Dy hiele sinteklazeboel is oars neat as healwize útfynsels. Wy hawwe der nea oan mei dien, yndertiid yn 'e hûs ek net, heit woe der nea hwat fan witte’.

Sape hâldde syn board by, Kaike skepte de brij om.

Heit en mem wisten net hwat him allegear troch de holle spile. Ljocht, drokte, fleur, in faem...

‘Liz de kaei mar ûnder it goatling’, sei er doe't er klear wie.

‘Kom mar net by nacht en ûntiid thús, it strekt nearne net ta’, warskôge Wynsen noch.

 

It waeide hurder as er tocht hie en yn 'e wyn, mar Menaem wie net út 'e wrâld. Yn Berltsum oer de brêge fytste 'r by de feart lâns en naem er it binnepaed. Doe wie 't noch mar in eintsje. Yn Menaem wiisde de sjoelerij himsels, ien stik ljocht en allegear drokte. Mei doel en oerlech sette Sape de fyts fansiden en die 'm op it slot, men hearde faek fan sokke rare dingen.

Unwennich stie er yn it lokael, der waerd sjoeld om marsepynletters, om almeugende stikken sûkerguod, swier fan mangels, om oranjekoeken mei ‘Sint Nicolaas’ der op en it wie ek noch foar in goed doel.

Sape hie beide hannen yn 'e bûsen fan de oerjas en siet djip yn 'e pet, mar doe't er seach dat in opslûpen jonge foar inkeld twa kwartsjes twa grouwe letters woun, koe er it net mear prangje en die er mei. Dat hiele sjoelen like gjin kunst oan mar nuvere knoffelich stie er mei syn houtsjes yn 'e hân. Dy twa kwartsjes hie er forskiten, sa mar foar neat, hy hie se ek likegoed yn 'e sleat smite kind, hy die net wer. Omsichtich helle 'r in sigaer út 'e bûse; yn 'e wike smookte 'r oars net as in piip, nou stiek er in sigaer oan om't it sinteklaes wie, it stie ek feestlik. Jongfammen woene 'm wer oan it sjoelen ha, hy soe wol oppasse, noch ris twa kwartsjes weismite, tink. Hy woe wol graech hwat tsjin dat fammeguod sizze dêr't hja om laitsje moasten en sa, mar hy koe neat bitinke, dêrom skod-

[pagina 14]
[p. 14]

holle 'r allinne mar biret, dat dy fammen mar goed witte soene dat er net sjoele woe. Wol stie er der in hiel skoft to sjen, oergunstich seach er nei de oerfljoggers dy't prizen sjoelden, mar breed glimkjend naem er al dy oaren op dy't neat wounen. By 't balgoaijen seach er ek, dêr weage 'r him alhiel net oan, dêr wie syn jild him in bytsje to goed ta. Hy bisaude hoe't de jonge bazen mei de kwartsjes om smieten en de swietekou dy't hja wounen, hjir in brok en dêr in stik, fuort der mei.

Der wie ek in théskinkerij, op in distânsje seach Sape dat oan, dan krige men tominsten hwat foar jins sinten. Net dat er nou daliks forlet hie fan thé, mar sa't de lju dêr oan dy taffeltsjes sieten, hja krigen der in bihindich hoekje sûkerguod by. Foarsichtich kaem er neijer, foar alle wissiichheit frege 'r oan in grize man yn in jekker nei de priis fan de hearlikheden.

‘Thé mei sûkerguod, ien goune’.

Wrimpen kearde Sape him om. Hwat skeelde dy lju? Hy soe ek in grou goune jaen foar hwat thé en in koekje! As er gek wie.

Nochris seach er by it balgoaijen en sjoelen. Syn sigaer hie er al opsmookt, hy hoegde dêr winlik ek net langer to bliuwen.

Thús liken soksoarte fan jounen altyd hiel oars. Hie er oerdei ûnder it bitekrûdriden net tocht dat er faeks mei in faem oan 'e praet komme soe? Mar hoe soe er mei in faem oan 'e praet komme? Mei dizzen hjir tominsten net, hwat soe er sizze? Mar wer nei hûs? Dat wie faeks it bêste.

 

Doe kaem it him yn it sin dat Wiger en Beitske ommers yn Menaem wennen. Hy helle de fyts foar it ljocht en frege nei Wiger Krikke.

De doar siet al op it slot mar Wiger kaem fanwegen. ‘Dêr hawwe wy Sape hie 'k al net tocht, hoe komstû hjir sa forsyld? Wy woene al hast risselwaesje meitsje, mar kom fierder’.

Beitske seach mei stekkende eachjes erchtinkend nei de doar hwa't der trochkomme mocht. ‘Sape’.

Hy krige in stoel by de keale tafel en hâldde de oerjas oan, de kachel wie yn it neigean.‘'k Haw hwat oan it sinteklaezjen west,’ sei er ta forklearring, ‘ik tocht ik koe wol even oansjen’.

‘Thús ek goed?’ frege Wiger en yn ien sike troch: ‘Hawwe jimme de biten der al út?’ Sape koe mei Wiger sa goed wol prate as mei it flitterich fammeguod.

Beitske lei in toarre hân om 'e forklomme trekpot, ‘der sit noch wol hwat yn, Sape’. Hy krige der in taeikoekje by.

‘Hawwe jim al ierappels ôflevere?’ frege Wiger. Beitske waerd ûngeduerich en die hai hantrekken foar de nacht, hja brocht de trekpot nei efteren en loek it klokswicht omheech. Sape gyng oerein. ‘Ik moat mar ris wer op hûs oan, it wurdt letter’.

[pagina 15]
[p. 15]

‘Thús foaral de groetenis’.

 

By it lokael wie 't noch allegear ljocht en drokte, Sape hie yn it minst gjin oanstriid der nochris hinne to gean. Dy froulju dêrre? - sa'n faem bidoelde 'r net. It stie 'm net dúdlik foar hoe'n ien as er krekt al bidoelde.

Doe't er it binnepaed opdraeide tocht er: Dochs net sa'n minne joun hawn. Nou ja, twa kwartsjes weismiten, liet it nou hûndert kear siniteiklaes wêze, dat hie net hoegd. Mar by Wiger en Beitske hie er hiel aerdich sitten. Wiger hie net min jild foar de bitekrûden bard.

Moarn ûnder drinken soe er hwat to fortellen ha.

Men moast ris fan 'e pôlle ôf, dan hearde men nochris hwat.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken