Bibeb in Parijs

[p. 55]

Michèle Morgan

De rue St. Louis-en-l'Isle is een smalle, sombere straat, niet ver voorbij de Notre Dame. Aan weerszijden van de huizenrijen stromen de twee helften van de Seine, die weer één worden bij de staart van het eiland. Spits als de neus van een schip en begroeid met struiken: een aardig klein park waar ook op winterdagen kinderen spelen in 't zand en verliefden minnekozen.

Aan het eind van de rue St. Louis, vlakbij dat stukje park, worden de huizen onderbroken door een hoge stenen poort, waarin twee enorme houten deuren. Men ziet geen naam, geen nummer: niets duidt aan wie er woont, hoe het heet. De poort gaat over in een hoge muur, die langs de Seinekant begroeid is met klimop. Een geheimzinnige groene wand, waar achter een van hier onzichtbaar hotel moet zijn. L'Hôtel Lambert, waar de filmactrice Michèle Morgan moet wonen.

Ik draai de koperen knop opzij van de poort om en een gedeelte van de deur springt als na een toverspreuk open. Voor me ligt een verlaten binnenplaats van met mos begroeide stenen, begrensd door een romantisch kasteel met grijze trap, witte pilaren en een wapen boven de wijde, glazen deuren.

Ik hoor m'n hakken tikken terwijl ik vlug naar de pilaren loop, begerig naar avontuur. Maar zodra ik een voet op de traptreden zet, roept de realiteit me terug. Nu verschijnt er een conciërge met gezag die me tenslotte uit zijn huis met het kasteel laat telefoneren. Streng meeluisterend en het gesprek van commentaar voorziend.

[p. 56]

‘Nee,’ praat iemand in m'n oor. ‘Madame Morgan is er niet. Ze komt over een uur.’

‘C'est monsieur Vidal,’ prevelt de conciërge. En me aanstotend: ‘Kijk, haar zoon komt uit school.’

Op de binnenplaats loopt een forse knul van een jaar of twaalf. Met geel sluik haar, een Noorse trui en zelfs voor deze zachte winter bijzonder zomerse korte shorts. Blote benen, honkbalschoenen.

‘Z'n papa is Bill Marshall, Amerikaan,’ zegt de conciërge.

‘De jongen heeft de manieren van z'n vader, maar nu hij in Parijs studeert, zal hij Fransman worden.’

Hij strijkt met de hand over z'n mager, ernstig hoofd. De telefoon. Oui, monsieur le comte, zegt hij. Gaat het goed met monsieur le comte en met mevrouw de gravin en met madame la princesse? Hij schrijft woorden op de rand van een krant. U belt uit Londen. Oui, monsieur le comte. Tot morgen en mijn groeten aan madame la comtesse en madame la princesse.

‘Woont de prinses hier ook?’

Hij knikt.

‘Is ze mooi?’

‘Ze is oud,’ zegt hij. ‘Ze is een Poolse en verbannen uit haar land. L'Hôtel Lambert is van haar en haar erfgenamen.’

‘Ik dacht dat het een echt hotel was,’ praat ik. Waarop hij goedig gaat lachen en me een boekje geeft.

‘Ge moogt het niet vuil maken, 't wordt duur verkocht voor de Poolse weeskinderen. Maar hierin vindt ge de geschiedenis. Voltaire heeft hier gewoond, de eigenaresse in die tijd was een poos zijn minnares. Ge kent toch Voltaire?

En Chopin logeerde hier. En de schilder Lebrun maakte er zijn eerste wandschilderingen. De panelen uit het Cabinet d'Amour vindt ge nu in het Louvre.’

[p. 57]

Michèle Morgan

[p. 58]

Hij wijst naar de illustraties met bezorgde vingers. Dertig jaar is dit kasteel, dat stamt uit 1621, aan hem toevertrouwd. Dertig jaar veegt hij de trappen en houdt hij de wacht. ‘Een mens moet toch wat doen op aarde.’ Iedereen weert hij die zomaar doordringen wil tot de drie schatrijke families die nu in Lambert hun appartementen huurden. Maar als de telefoon weer belt, laat hij me zonder op te kijken gaan.

De treden van de kasteeltrap zijn glad als schoon ijs en uitgehold in het midden. Ze gaan wentelend omhoog, langs prachtige wandtapijten.

In het midden van het plafond hangt aan een bronzen ketting een beeldschone lantaarn met kaarsen.

Maar op de eerste etage heeft een witte deur een gewone, moderne bel. Een grijs kamermeisje doet open en achter haar zie ik een zaal met purperen en gouden meubels, met wanden van boeken, met schilderijen en beelden.

‘De familie is in de Ver. Staten. Ze zijn hier alleen in de lente... Madame Morgan? Op de bovenste verdieping. Langs de kleine trap.’

De smalle houten wenteltrap ligt volkomen buiten de vorstelijke ingang. 't Is een trap voor Hitchcock om een moordenaar langs te sturen. Hij kronkelt als een veer en 't is er aardedonker. Alleen bij de laatste bocht kun je de muren onderscheiden, die beschilderd zijn met een motief dat ze op marmer moet doen lijken. Op een portaal staat een kist met blokken en stronken hout. De lage deur is blauw.

‘Woont hier madame Michèle Morgan?’ Een Chinese huisknecht lacht en buigt. Maar door de nauwelijks een meter brede lange gang schiet een vrouw met een wit schort. ‘Niet thuis,’ zegt ze, ‘en meneer is ook net vertrokken.’ Ik leg haar uit waarom ik hier ben en ontdek halverwege de gang een been en de helft van 't gezicht van Michèles zoon.

[p. 59]

‘Kom eens even hier,’ roep ik, ‘wanneer zijn je moeder en vader er weer?’

‘Monsieur Vidal is m'n vader niet,’ zegt hij. ‘I am an American.’ Nu slentert hij in de richting van de deur, handen in de zakken van z'n nauwe korte broek. Maar vlakbij keert hij zich om, wandelt terug, draaiend met z'n achterwerk.

De Chinese knecht en de huishoudster wachten zwijgend. Maar op een wenk van de jongen, probeert de vrouw me de deur uit te krijgen. Omdat ze 't beleefd zijn niet kan laten, gaat ze met me 't portaal op, de deur tot op een kier vrij latend.

‘Madame is er niet,’ praat ze, ‘en le petit wil het niet.’

‘Ik begrijp niet dat hij zich zo opwindt,’ zeg ik, ‘hij doet alsof ik 't huis kom verwoesten.’

De huishoudster stapt terug, duwt tegen de deur die openvalt en ik sta oog in oog met de zoon van Michèle Morgan. De jongen die ik daarvoor in de halfdonkere gang niet best onderscheiden kon, heeft, merk ik nu, 't gezicht van z'n moeder. 't Zelfde blonde gladde haar, de vorm van wangen en mond. Maar vooral, nu hij met de situatie zo gauw geen raad weet, een eendere manier van kijken: met wijde vreemd lichte ogen.

Hij herstelt zich snel, ‘I know,’ zegt hij met onvoorstelbare arrogantie, ‘that you will not hurt the house. But you are a reporter.’

De intonatie past zo best in een Amerikaanse film dat ik 't noteer. De knul z'n verachting heeft nu geen grenzen meer. Hij roept: ‘Mijn moeder houdt daar niet van. Ik bedoel van de zinnen die u daar liegt over mij.’

Op dat moment komt iemand de trap op.

‘Madame,’ zucht de huishoudster geëmotioneerd.

Het zijn een lange breed geschouderde jongeman en een meisje in een kort panterjasje, een witte wollen overhemd-

[p. 60]

blouse en een zwart rokje. Geen hoed of muts op de boterkleurige korte haren.

Ze is kleiner dan ik dacht. Ze lacht en haar gezicht is roze en zelfs al zou het waar zijn dat ze 35 is, onwaarschijnlijk rimpelloos. Toch heeft het ook niet het maskerachtige van na de face-lifting. 't Lijkt werkelijk heel jong en 't is mooi. Nog geen vier jaar geleden zag ik Michèle Morgan in de salons van Dior. Zonder make-up met een rood zijden doek om 't haar, dat toen verschoten en in rafels geknipt was. Nu glanst het als een boterbloem en het is zorgvuldig uitgekiend van coupe, licht gekruld en de make-up is geperfectioneerd. Toen, bij Dior de nonchalance van een jongen, het schrille van een wilde kat. Nu is ze gepolijst en vriendelijk.

Ik zeg haar dat men in mijn land haar spel bewondert. En ze antwoordt: ‘Dat is lief van u. Een afspraak? Belt u morgen om twaalf uur dit nummer.’ Ze schrijft het in duidelijke cijfers voor me op.

De zoon keert zich om.

‘Die jongen zal haar toch niet opstoken?’ vraag ik de conciërge.

‘Ik weet 't niet,’ aarzelt de man. ‘Hij is verwend.’

Die avond ga ik in één van de bioscooppaleizen op de Champs Elysées kijken naar ‘Les grandes manoeuvres’, speelse kleurenfilm van René Clair. Gérard Philippe is er de verleider, struikelend over z'n amourettes. Michèle Morgan doet denken aan een lila orchidee. En als altijd is ze werkelijk groots als ze de liefde van zich stoot.

Wie zo in het nieuws is zal zich door een zoon van elf jaar niet van een interview laten afhouden, dacht ik. En toen ik de dag daarop hoorde dat ik om half vier komen kon, holde ik niet zonder triomf de houten trap op.

[p. 61]

De huishoudster, met neergeslagen ogen, gaf een blauwe enveloppe. Een brief in haast geschreven. Dat de studio haar onverwacht nodig had, veel excuses. Geen tijd om een andere afspraak te maken.

‘Maar mijn man zal u alles vertellen.’

‘De kleine is er niet,’ zei de vrouw. Wilde ik binnenkomen en op meneer wachten?

Ik volgde haar woedend om die nederlaag door de smalle gang.

‘Als u wilt gaan zitten...’

Een kleine kamer met violette ruiten en daar beneden de Seine met haar oevers, schepen en bruggen. Vreemd lila als op een gekleurde kaart. Tussen de stoelen, tafels en 't bureau uit de tijd der Lodewijken een kanjer van een televisietoestel. Het enige bewijs dat hier moderne mensen wonen. Buiten de violette ramen een rond terras: een weergaloze uitkijkpost.

‘Madame.’

Henri Vidal, in grijze loden jas, de ceintuur toegestrikt. Een lange mooie jongen met in weerwil van z'n brede schouders iets vrouwelijks door z'n mond, huid en manier van praten.

‘We vertrekken vanavond naar de bergen en de bébé gaat mee.’

‘Le bébé?’ herhaal ik. Hij maakt een snel geaffecteerd gebaar: ‘Le bébé moet u er buiten laten, dat is 't persoonlijk leven van Michèle. Ze houdt er niet van als u hem hierin betrekt.’ En met ergernis: ‘Hij is niet van mij natuurlijk, z'n vader is in Amerika.’

En dan op wegwerpende toon: ‘Michèle en ik zijn zeven jaar zeer gelukkig getrouwd, maar we werken niet samen. Hebben we één keer gedaan, doen we nooit meer. Dat kan

[p. 62]

niet. Zie de Rosselini's en zoveel anderen. Ik speel m'n eigen genre. In dit blad,’ vervolgt hij leep kijkend, ‘staat een interview met Michèle. Neem dat, verander het een beetje.’

Dit verbaast me, want het interview ken ik en het is weinig vleiend voor hem. Z'n betekenis als echtgenoot wordt, wat geen geheim lijkt te zijn, niet hoog aangeslagen. En Michèle zegt o.a.: ‘Hij amuseert me als een dwaze hond, tot de raarste dingen in staat maar toch pienterder dan ze denken.’

Hij knijpt de ogen samen, wendt 't hoofd opzij en mompelt iets over haar laatste film ‘Marie Antoinette’ en ‘Trois chambres à Manhattan.’ Filmen in Hollywood wil ze nooit meer. Wil ik iets weten over het huis?

Hij veert op en dreunt: de eetkamer is stijl Lodewijk 13, de salon Lodewijk 14, de slaapkamer van Michèle Lodewijk 14. De bibliotheek Lodewijk 16. In de gang hangen (onmogelijk van plaats en licht) oude meesters.

‘Wat een schande,’ zeg ik. En hij: ‘Waar moet je er dan mee heen?’

Vervolgens snelt deze figuur van de ene kleine kamer met een teveel aan antieke meubels naar de andere. En in de bibliotheek is de show het waanzinnigst.

Voor een wand met boeken, bijzonder nieuw en vele nog in doorschijnend papier, roept Vidal als stond hij op de markt: ‘Alle Corneilles, alle Cocteaux, alle André Gides, Anatole France, André Malraux, de Musset, de Maupassant. Alle Colettes. Alles van de grootsten en veel zeldzame uitgaven.’ ‘Natuurlijk heb ik geen tijd om te lezen, ik verzamel ze net als de meubels. Oorspronkelijk ben ik décorateur. Zal ik u ergens heen brengen? We vertrekken vanavond: Michèle, le bébé en ik.’

‘Oh, nog foto's....’ Hij zoekt in een gouden laatje, twee

[p. 63]

van Michèle... Ook een van mij, of maar niet? Oh tòch!’ Vitaal opverend geeft hij mij de portretten, waarvan de conciërge zegt: ‘Ja, dat is echt meneer en echt mevrouw. Ze is erg nerveus, al merkt men dat niet.’

‘Meneer is een mooie man,’ praat z'n vrouw. Verder zwijgen ze. Ook als ik hen probeer uit te vragen.

‘Men heeft,’ vindt hij, ‘niet het recht 't leven van anderen te vertellen. Onze taak is heel delicaat. Ons werk eist grote discretie.’ Nu moet ik maar weg. Nu zijn ze bang. Want ze zitten boordevol geheimen, deze wachters van L'Hôtel Lambert. Dit vreemde stille eiland op het eiland Saint-Louis in de Seine.