|
| |
| |
| |
Brigitte Bardot
Dit is het bruidskleed van Brigitte Bardot. De magere vrouwelijke perschef van Balmain die me met een opgewekt ‘Hello’ begroet had, wees me een verschijning in een wolk van bleekblauwe tule en kant. Een verschijning zonder hoofd en met het lichaam, althans de afmetingen van Brigitte Bardot. Een onvoorstelbaar smal middeltje - 50 cm - en hoge ronde boezem, die in dit bruidstoilet ook weer alle eer kreeg.
U kunt het straks zien in haar nieuwste kleurenfilm ‘De bruid is te mooi’ waarover, terwijl ik in Parijs was, voortdurend nieuwtjes plus foto's van Brigitte verschenen op de voorpagina's.
Ze heeft de publiciteit wel op haar hand, deze jonge ster met de Marilyn Monroe-boezem en -taille, die de Brigitte Bardot-coiffure lanceerde. Toch schrijven de meeste bladen onomwonden dat haar spel weinig betekent, dat haar uiterlijke charmes handig worden uitgebuit en dat haar echtgenoot, die de dialogen van haar laatste films schreef, zich volkomen in haar dienst stelt om haar ‘perverse onschuld’ zo voordelig mogelijk te etaleren.
‘This is the weddingdress,’ zei de vrouwelijke perschef. En dan draagt ze nog een wit met roze gestreepte cocktaildress en een dress van bleek-blauwe mousseline met om haar hoofd een stola van bleek-blauwe en witte bloemen. ‘All flowers,’ besloot ze. En met een gebaar alsof ze een handtekening zette: ‘Dit zijn alle informaties, die ik mag geven.’
Olga Horstig behartigt de belangen van veel Franse ster- | |
| |
ren. Michèle Morgan, Edwige Feuillère, Françoise Arnoul, Brigitte Bardot zijn haar clienten. Hun levensgrote portretten sieren de wanden van haar werkkamer, op de vijfde verdieping van een huis als een burcht in de Passage de Lido, een smalle overkoepelde zijgang van de Champs Elysées. Een lokkend luilekkerland vol beeldschone dingen. 't Geurt er naar kostbare parfums en verfijnd leer; je voelt je in een wolk van onvoorstelbare élégance. In een smalle ruimte tussen twee winkels staat een rij hoge stoelen. Daarop zitten goed geklede heren, ze laten hun schoenen poetsen door mannen in uniform.
Olga Horstig is een niet onvriendelijke, zakelijke vrouw. Ze heeft me naar Balmain gestuurd om Brigitte's bruidsjurk te bekijken. Ja, had ze gezegd, wijzend naar de foto aan de muur, zo is ze en ik kan u alles van haar vertellen. Er worden zoveel interviews zo geschreven. Nee? Nou, dan moest ik er maar van afzien, want Brigitte Bardot was in de provincie.
De volgende dag kwamen de avondbladen met een foto: Bardot jurken passend bij Balmain. Maar Olga Horstig hield haar pokerface toen ik kwam protesteren: ‘Brigitte was er inderdaad een paar uur geweest, maar al weer vertrokken.’
Zoals aan een verliefdheid zonder resultaat een eind komt tenslotte, zo had ik geen zin meer in dat interview. Maar op een dag gebeurde er iets wat ik nog altijd luguber vind. Op weg naar Union France Film om foto's te halen, kwam ik langs de Lido Passage. Nu zat voor een exquis modehuis, op een bundel vodden, een vrouw. Ze had een koffertje naast zich en kaarten in de hand. Hoewel ze nog maar twee voortanden had, die lang en geel naar voren staken, was haar mond bloedrood en haar ogen waren met schmink omrand. Het geverfde haar was omhoog gekamd en er stak
| |
| |
Brigitte Bardot bij Picasso
| |
| |
een speld in met een roos. Ze had, doordat ze zo vuil en lelijk was, iets indrukwekkends temidden van al die dure chic. Daarbij had ze iets dramatisch als een figuur in een film waarvan je meteen weet: die is van belang, daar gebeurt iets mee.
Ik liep langs haar en bleef stilstaan, want ze wenkte me. Ze riep: ‘Er is triomf om u heen. U wacht iets onverwachts.’
‘Ik kom straks wel terug,’ zei ik, wijzend naar haar kaarten. En zij, met een snel gebaar: ‘Verlies nu geen tijd. Haast u.’
En nu het vreemde, ik liep volkomen tegen m'n plan in naar de lift, die naar Olga Horstigs etage ging. En voordat 't tot me doordrong was ik in madame Horstigs kantoor. Een juffrouw zei: ‘Mevrouw heeft bezoek, wacht u een moment.’ Het volgend ogenblik kwam Olga Horstig aan: lachend, vriendelijker dan ooit, met uitgestoken hand. Ze pakte me hij de arm en nam me mee naar haar kamer. Tegenover het bureau zat een elegant meisje met kort blond haar, en grote lichtbruine ogen. Ze stond op en: Voilà, praatte Olga Horstig, u hebt geluk. Dit is Brigitte Bardot.
Ze draagt een beige tweed jurk die haar als een kous omsluit, met een vrij korte rok, een boothals en zonder mouwen. Ze is veel tengerder dan op de film, met een heel ranke, lange hals, een ongelooflijk smalle taille, maar met een duidelijke boezem. Een typisch modern erotisch gezicht, vrij breed en kort, met mooie ogen en een goed gevormde moderne mond, die met donker terracotta lippenstift zo opgemaakt is, dat de lippen nog breder lijken. Verder heeft ze geen make up en ze draagt geen sieraden.
Op de foto's echter is ze wilder, spectaculairder, misschien komt dat ook omdat ze toen nog lang haar had. Ik vind haar nu meer een sierlijke en bekoorlijke mannequin.
| |
| |
Stel je van het gesprek maar niets voor had een journalist van de France Dimanche gezegd. Ze is een ‘objet de vitrine’ - iets voor in de etalage.
Is ze getrouwd?
‘Ja,’ zegt ze vriendelijk. ‘4 jaar.’
En eind september wordt ze 22. Vadim heet haar man. Vadim Plemiannikov. Vroeger journalist, nu regisseur en hij schreef de dialogen van haar laatste twee films. Ze gaat in de toekomst onder zijn regie werken.
‘Doet u dat graag?’
‘Natuurlijk. Hij kent me beter dan wie ook. Hij weet wat ik kan.’
‘Welk soort films speelt u het liefst?’
‘Comedies.’
‘Welke regisseurs, acteurs, actrices vindt u vooral goed?’ Ze kijkt hulpzoekend naar Olga Horstig en als die zwijgt: ‘Ik heb geen voorkeur, alles interesseert me.’
Waar ze woont?
‘Dat is geheim. Dat is m'n persoonlijk leven.’
Ik weet dat ze bij Picasso op z'n atelier is geweest, in Cannes, en hoop dat ze hiervan iets vertellen kan, maar ze antwoordt vaag: ‘Ik begrijp niets van wat hij maakt. Ik vind 't lelijk, maar schrijf dat niet, want hij is aardig.’
Olga Horstig schuift me een blaadje toe, waarop een kort verslag van Brigitte's bezoek. De beschrijving van z'n chaotisch atelier, stampvol tekeningen, doeken, kranten, foto's, ceramiek, brieven. Tafels en stoelen, een deel van de vloer, alles vol.
‘Als ik ga eten moet ik dat allemaal weghalen,’ had Picasso gezegd. ‘Ik leef zo in een soort doos vol rommel. En ik werk zoals anderen nagelbijten.’
‘Heeft hij u nog gevraagd te poseren?’
‘Nee,’ zegt Brigitte. En gichelend tegen Olga Horstig: ‘Als
| |
| |
ik leek op de vrouwen die hij schildert, kreeg ik een minderwaardigheidscomplex.’
‘Toch heeft hij daar heel mooie modellen voor, dat zult u toch wel weten...’
En zij: ‘Ach...’
‘Houdt u van moderne jazz?’
‘Alles interesseert me.’
‘Wat vindt u van Marilyn Monroe.’
‘Ah, sensationeel!’
Ze woonde in Louveciennes, even buiten Parijs, toen ze op haar veertiende jaar voor de fotograaf van het weekblad ‘Elle’ poseerde. Tenminste, zo luidt 't verhaal, maar er wordt ook beweerd dat ze toen al mannequin was.
Naar aanleiding van die foto liet Mare Allégret haar een test maken voor een film die nooit tot stand kwam. Maar 4 jaar later gaf Jean Boyer haar een rol in ‘Trou Normand.’
Ze speelde daarna nog in verschillende films, maar haar kans kwam in ‘Les grandes manoeuvres’ van René Clair. Een klein rolletje had ze en ze hield 't nergens uit tegen Michèle Morgan, maar ze was mooi, guitig, bekoorlijk.
En er ging een reclame campagne voor haar aan vooraf, die vooral haar coiffure (voorbeeld voor veel Franse meisjes) en boezem (verleidelijker dan Audrey Hepburn) betrof.
‘Cette sacré gamine’ was een succes en ‘De bruid is te mooi’ zal 't ook wel zijn. Maar behalve dat ze mooi en bekoorlijk is, heeft ze niets waaruit blijkt dat ze een eigen opvatting heeft over haar werk, zegt ze niets wat me aanzet tot schrijven.
Ik weet dat ze een jonger zusje, Myanou (18) heeft, dat de laatste tijd de aandacht trekt. Ze speelt in ‘Club de femmes’ en ze is een van de kandidaten, gekozen uit honderd, voor de hoofdrol van Sagans ‘Bonjour Tristesse.’ Wat haar gezicht betreft lijkt ze niet veel op Brigitte, ze is rossig met grijze ogen, ongeveer zoals die van Michèle Morgan.
| |
| |
‘Maar ze heeft - zegt Brigitte met een vaag gebaar - mijn silhouet.’
Ze verzet haar voeten en de zwarte hond, die daar ligt, staat op. ‘Clown,’ praat ze, ‘ga je mee?’
Méér is er ook niet te vertellen.
Olga Horstig staat ook op. En ik loop met hen de trappen af. Ze gaan voor me uit, gearmd. Brigitte op heel hoge beige hakjes, haar jurk is op de rug met knopen gesloten. Ze loopt sierlijk en rank, de hond aan een beige riem voor haar uit. In de Lido Passage zeggen we au revoir tegen elkaar. Ze past heel best op de Champs Elysées.
De waarzegster wenkte me en tikte op de palm van haar hand. Maar ik zat opeens vol bijgeloof en ging met een boog om haar heen.
Het verhaal over Brigitte Bardot echter is hiermee niet uit. Het kreeg zelfs een nogal onverwachte wending.
Toen ik drie maanden later weer in Parijs kwam, lag Brigitte in gekleurde verleidelijkheid boven de ingang van twee grote bioscopen op de Champs Elysées. Hier draaiden haar nieuwste twee films, ‘La Mariée est trop belle’ en het door de Franse censuur besnoeide ‘Et Dieu créa la femme - mais le diable inventa B.B.’ Deze laatste, waarin Brigitte volgens haar vijanden voornamelijk gekleed zou zijn in haar lange haar, ging in niet minder dan 2 bioscopen, o.a. in Moulin Rouge, waar ik hem heb gezien. 't Was er stampvol en men stond buiten in de rij.
‘Et Dieu créa la femme’ kreeg niet alleen van de censuur een enorme gratis reclame maar B.B. raakte in brand voor haar jeugdige partner Jean-Louis Trintignant, zodat ze van Vadim gaat scheiden. Terwijl deze de film geschreven en geregisseerd heeft en niets naliet om Brigittes sexuele charmes zo treffend mogelijk te etaleren.
| |
| |
Vadim logeerde nu in een van de kostbaarste hotels, dichtbij de Avenue George V. Ik ben hem daar gaan opzoeken, maar hij had zich al de onbereikbaarheid van de heel groten aangemeten.
Een paar jaar geleden was hij nog reporter-fotograaf van de Paris Match. De samenwerking met Brigitte bracht hem, evenals haar, goud. Na ‘Et Dieu créa la femme’ kost het meer dan 30 miljoen francs om haar in een film te krijgen. En Vadims pad is met dukaten geplaveid.
Deze gecensureerde film heeft ondertussen de meeste critici tot vinnige artikelen geïnspireerd. Er zijn er maar twee of drie die het voor het koppel Vadim-Bardot opnemen. De heftigste is François Truffaut van het weekblad ‘Arts’. Zijn verweer is echter zo uitvoerig en onbeheerst dat men aan de ernst van z'n motieven twijfelt.
Hij gooit collega's naar 't hoofd dat hun critiek vooral op jaloezie berust, omdat ze met hun geschrijf nooit zoveel zullen verdienen als Brigitte. Dit is slechte stijl, maar wel ben ik 't met hem eens als hij losbrandt tegen Claude Mauriac van de Figaro, die Vadim aanvalt omdat deze met zoveel duidelijk plezier het lichaam etaleert van z'n jonge vrouw. Claude Mauriac vindt dat pervers. ‘Even pervers als de mateloosheid van de categorie meisjes (even verloren als radeloos) die Vadim heeft willen aantonen.’ Truffaut schrijft terecht dat wanneer man en vrouw samenwerken om iets goeds te maken, ze zich niet door morele echtelijke gevoelens mogen laten leiden. En hij komt met voorbeelden, o.a. van Jean Renoir die destijds z'n jonge vrouw Catherine Hessling een fantastische erotische charleston liet dansen.
En ‘Petit chaperon rouge’, waarin Jean Renoir als de boze wolf, Catherine Hessling boven op een fiets uit 1925 en gekleed in een kanten slipje najaagt en bijkans verslindt (door de censuur verboden).
| |
| |
Vadims film getuigt volgens Truffaut van een grote eerlijkheid. Hij toont ons een vrouw, die hij goed kent: de zijne. Een onbewuste exhibitionniste, een tot nudisme geneigd temperament, een kind-, een baby-vrouw vol begeerten, die in de zon wandelt, de haren in de wind.
Andere regisseurs dekken hun werk als dat aanstootgevend mocht zijn met een sociale figuur in witte blouse bij de ingang van een hospitaal, die tot taak heeft de verlorenen te redden en krijgen zo de censuur op hun hand.
Vadim deed dit niet. Hij had de moed om voor het eerst in de geschiedenis van de film jonggehuwden zich te laten gedragen als jonggehuwden: liefkozend, stoeiend als kinderen of dieren. En hij laat hen hun liefde bedrijven overdag. Wat Brigitte betreft, aldus Truffaut, 't is de fout van de critici dat ze acteurs en actrices verachten en zich alleen voor de regisseurs interesseren. Bovendien zijn 't altijd de mooiste meisjes die de felste klappen krijgen. Actrices als Edwige Feuillère, Betsy Blair, Bette Davis en Françoise Rosay zijn de minst spontane der wereld, maar dat schrijft men nooit. Hij noemt dit tenslotte een pleidooi voor een aardige vrouw (die volgens hem uitstekend speelt en een persoonlijkheid is) en haar regisseur, tevens voor een film die geen meesterwerk is maar die zich boven de middenmaat verheft. Een film waarin men gebroken heeft met het conventionele liefdesspel, waarbij Hollywood zich nog altijd houdt omdat men daar op dit gebied achter is.
Claude Mauriac, die vaststelt dat Brigitte haar publiciteit dankt aan Vadim (destijds reporter van Paris Match) en zijn vrienden, schrijft in de Figaro over het waanzinnige narcisme van B.B., dat alle grenzen te buiten gaat. Zelfs die van de sensualiteit.
‘Om ze goed te laten uitkomen, zwellen de borsten, worden ze monsterlijk alsof ze dreigen te barsten als een ballon.
| |
| |
Het bespottelijke wint het van het prikkelende: de zaal lacht. Daarom is de moraal gered en mlle Bardot is gestraft. De heren censuristen hadden zich niet ongerust hoeven maken.’
Ywan Audouard van de France Dimanche noemde ‘Et Dieu créa la femme’ een documentaire, gewijd aan mlle Bardot. En hij neemt als uitgangspunt een zin die de censuur volgens hem over het hoofd heeft gezien.
Als Brigitte in haar heel nauwe en korte jurkje op de lange, zonnige weg loopt, naast haar fiets, zegt de chauffeur van de naderende autobus: ‘Voilà, la petite, elle a un cul qui chante.’ (Kijk dat kleintje, ze heeft een achterste dat zingt). Die ‘cul’ noemt Audouard de hoofdpersoon van de film. ‘Hij houdt niet op met zingen in cinemascope en Eastmancolor. Hij opent dit versterkende product en hij sluit 't. Hij is de deus ex machina. Hij gaat, hij komt, hij biedt zich aan en stoot af. Men twijfelt eraan dat hij een ziel heeft, als het wel zo is, dan heeft hij de schijn tegen zich...’
De diepe bedoeling van Vadim vat Audouard niet, maar de film heeft enkele grootse momenten. En dan noemt hij (terecht) de middag van Brigitte's trouwdag, als de gasten aan tafel gaan en zij met haar man de slaapkamer kiest. Om na verloop van tijd zonder bruidsjapon maar in peignoir de lekkerste dingen voor de neuzen van de beteuterde gasten te grissen, plus een fles wijn. Waarmee ze naar boven gaat. Zelf vond ik Brigitte op dat moment meesterlijk. Ze heeft daar iets van het bokkige en veroverende van James Dean, ze is werkelijk overtuigend en typisch van deze tijd. Evenals in de manier waarop ze op 't strand haar blote voet op 't gezicht van haar halfverdronken vriend zet en de wilde, onconventionele liefdesscene daarna. Voorts in de wijze waarop ze het geld uit de hand van haar schoonmoeder grist om naar de grammofoonplatenautomaat te kunnen. Zo zijn er
| |
| |
wel meer korte momenten en Brigitte Bardot is mooi en wild. Traditionele coquetterie en overbekende vrijerijen zijn er inderdaad niet bij. Maar ze is geen moment uit 't beeld en men krijgt een teveel. Haar gedoe met borsten en achterste is te opzettelijk om nog erotisch te zijn. Het is inderdaad waar dat de zaal lacht als ze weer eens erg haar best doet. Het leukst is ze nog op de fiets en Vadim laat haar dan ook vaak fietsen, in haar heel korte en nauwe jurk en op blote voeten. En hij laat haar naakt zonnebaden achter een laken op de waslijn. Maar zo dat het publiek alleen haar gezicht en Curd Jürgens (die bar slecht speelt) ook haar lichaam ziet. Als de censuur de rest niet geknipt heeft is dit een vondst van Vadim. Tevens de enige keer dat iets gesuggereerd wordt en niet getoond.
Het verhaaltje is goedkoop. De film heeft iets schetsmatigs en verbrokkelds. Maar het is Vadims eersteling tenslotte. Jean Louis Trintignant, Brigitte's nieuwe minnaar, met wie ze in ‘Et Dieu créa la femme’ trouwt vertelde aan een verslaggever van de ‘France Dimanche’ dat hij haar goede boeken zou laten lezen...
Vadim onthulde op dezelfde pagina o.a. dat hij Brigitte voorspeld had, dat ze het onbereikbaar ideaal zou worden van alle getrouwde mannen ter wereld.
Een en ander was geïllustreerd met het voorwerp van hun verblinding: Brigitte in stukken geknipt: alle verleidelijke lichaamsdelen apart.
Claude Brule echter neemt het in ‘Elle’ voor haar op. Hij openbaart dat ze spijt heeft van alle gemaakte fouten en dat ze zich zal verbeteren. Ze is namelijk bezig volwassen te worden nu haar 22ste verjaardag nadert.
Vadim, die haar de rollen op het lijf schreef, zodat haar films haar evengoed zouden passen als haar jurken, kan ze niet meer verdragen.
| |
| |
Er zou volgens Brule - een ‘Comité du Debardotisation du Cinéma Français’ zijn, waarvan de leden vinden dat Brigitte's talent alleen in centimeters valt uit te drukken: 90 cm buste, 48 taille, 89 heupen. En het feit dat ze zich in ‘Et Dieu créa la femme’, alleen kleedt in d'r haar, is nog niet genoeg om zich met Marlene Dietrich, Martine Carol, Marilyn Monroe en Silvana Mangano te meten. Daarbij zal ze zich moeten herinneren dat grote sterren als Michèle Morgan zich nooit zo hebben laten gelden als zij: die zijn altijd aardig en behulpzaam.
Publiciteit heeft z'n goede en kwade kanten.
Ik vond Olga Horstig stil over 't geval.
Brigitte - vertelde ze - had rust nodig. Ze was niet in Parijs. Haar volgende film begon pas in Februari: ‘La Parisienne’ onder regie van Michel Boisrond. En daarna zou ze in Mei ‘Les Byouteries au clair de Lune’ beginnen. Onder leiding van Vadim.
Olga Horstig keek me aan en voegde eraan toe: ‘De scheiding is zakelijk van geen belang.’
|
|
Auteursrechtelijk beschermd