Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Echos weder-klanck (1706)

Informatie terzijde

Titelpagina van Echos weder-klanck
Afbeelding van Echos weder-klanckToon afbeelding van titelpagina van Echos weder-klanck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.62 MB)

ebook (4.55 MB)

XML (0.67 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Echos weder-klanck

(1706)–Cornelis de Bie–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 193]
[p. 193]

Eerste verthooninghe.

DE Heylighe Kercke glorierende over de Standvastigheydt der Gelucksalighe Martelaers, de welcke om de liefde Christi (daer sy opghebouwt is) in Ghelooven, wordt de blinde Afgoderij met het goddeloos Heydendom en kunnen duyvelschen aenhangh vande Evangelische Waerheydt verjaeght.

Voor-reden.
Verschynt de heylighe kerck.

 
ALs de Stantvastigheyt in het verduldigh lijden
 
Den mensch niet af en valt, sal haer de siel verblijden
 
En wenschen meerder pijn van lijden uyt te staen
 
Ter liefde van den Heer, jae siet gheen wreetheyt aen
 
Daer sy med' wort ghedreyght van d'Heydense Tyrannen,
 
De vreese vande doodt is uyt het hert ghebannen
 
Op hop' der saligheyt die-men naer t'lijden vindt?
 
Dat is den loon van deught door arebeyd' verdindt
 
In't Christelijck gheloof, daer niemand' aen mach falen
 
Wilt hy het voedsel van sijn siele daer uyt halen,
 
Om dat het is een gaef van Godt ons inghestort,
 
En diese niet en heeft, noch soeckt, noyt saligh wort ...
 
Is het dan wonder: dat het bloet der Martelaren
 
Soo grooten cracht van deught door het Geloof can baren?
 
Dat als sy sijn ghestelt in hunnen lesten noodt
 
Van sterven om t'Geloof, noch lagghen met de doodt,
 
Een reden datmen siet het Heydendom vermind'ren
 
Om datse door haer wreet ghedreygh niet en can hind'ren
 
Die sy soo scherp vervolght, en hun gheselschap schouwt
 
Want het is al te vast op mijne Kerck ghebouwt,
 
Die noyt en sal vergaen, schoon datse veel moet lijen
 
Sy sal voor eeuwigh staen ... dat dan d'Afgoderijen
 
(Uyt t'Duyvels saet ghebroyt) blijven in duysternis,
 
'K beclaegh den mensch die van gheen recht Geloof en is.
[pagina 194]
[p. 194]

Eerste uytcomen.

AStion wort vande Wereldt en het Vleesch aenghelockt om hem te houden in den dusyteren wegh der dolinghen daer hy in wandelt, dreyghende sijnen ondergangh want hy sich begheeft in't gheselschap der Christenen maer door den seghen van den H. Gheest verlicht sijnde, ontvlucht de valse en bedrieghelijcke Wereldt en Vleesch en daer naer ontmoetende Epictetus eenen Seraphinsen belijder van 't Gheloof wort daer van bekeert en ghedoopt.

 

ASTION alleen uyt.
 
ALs ick eens overdenck het wonderlijck vermoghen
 
Van die t'al heeft ghemaeckt dat wy sien voor ons ooghen,
 
Te weten, Hemel, Aerdt, de Sterren, Son en Maen
 
Die wy soo hoogh van ons in't Firmament sien staen,
 
Soo ben ick heel verstelt: wie dat den uytghelesen
 
En grooten Man magh sijn die dit al brocht in wesen
 
Tot voordeel vanden mensch, en daer van Meester is,
 
Want ick gheloove datter gheen ghelijckenis
 
Van sijn Almogentheydt op d'Aerd' en is te vinden ...
 
Soo ist geen wonder dat veel menschen hun verbinden
 
Aen sijne groote macht, en stooten met den voet
 
Des Weireldts ydelheydt, jae Rijckdom, geldt en goet
 
Verlaten, en hun inde Wildernis begheven
 
Om hem te dienen, die sy segghen: dat ons leven
 
En al wat datter is, gheschapen heeft ... voorwaer
 
Soo moet het sijn een Godt, dat is niet dan te claer:
 
Want sy om sijnen't wil voor geene doodt en walghen,
 
Jae vreesen vuur noch vlam, noch sweert, noch strop noch galgen
 
Soo vast gaet hun Gheloof, en daerom wensch ick hem
 
Oock eens te kennen, oft te hooren sijne stem,
 
Ick sou hem volghen naer, en s'Weirelts aenhangh schouwen.
De WERELT en t' VLEESCH uyt.
 
Wel Astion soudt ghy u oock soo licht betrouwen
 
Ghelijck de Christenen, die sot sijn, want daer sy
 
Van maken eenen Godt, is niet dan sotterny,
[pagina 195]
[p. 195]
 
ASTION.
 
Ten is geen sotterny, die in den Godt ghelooven
 
Daer sy voor sterven, en hun leven laeten rooven
 
Voor die hun t'leven gaf ... u segghen acht ick niet
 
Om dat het al vergaet t'gen' men voor ooghen siet,
 
Maer niet daer t'als van comt ... ghy hebter veel bedroghen
 
Die hebben al te langh u valse borst ghesoghen
 
In schijn van bitter soet, toen ghy die hebt verleydt
 
'K verfoey u, en verschup al s'Wereldts ydelheydt ...
 
Gaet heen, 'k en wil niet meer in d'aertse sorghen woelen
 
VLEESCH.
 
Wel Vrindt hoe bent ghy soo verkeert in u ghevoelen;
 
Daer ick u noyt en heb gheweyghert uwen lust:
 
Astion.
 
Die is u noyt ghevraeght.
 
Vlees.
 
Wel nu dan comt en blust
 
U vuur alst u belieft:
 
Astion.
 
Veel liever wil ick sterven
 
Als mijne Suyverheydt te missen, en te derven
 
Daer alle deught van comt: u losse dertelheyt
 
En crijght my niet in't net,
 
Vlees.
 
Gy die de Perel sijt
 
Van dit heel Coninckrijck om u volmaeckte leden
 
Al oft sy waeren naer een Venus beldt ghesneden,
 
Sult ghy my weygheren te gheven uwe handt?
 
Die Venus selver ben; daer jeghelijck om brandt
 
In liefde ... siet my aen, 'k sal u den Appel gheven
 
Die Paris aen my schonck, mijn troost, mijn lust, mijn leven,
 
Verset u herts-ghepeys, dat naer het Christendom
 
Geneghen schijnt te sijn.
 
Astion.
 
t'Heeft reden en waerom
 
Dus breeckt mijn hooft dan niet ...
 
Werelt.
 
Ach! wilt gy ons dan vluchten?
 
Daer wy u anders niet en thoonen als ghenuchten?
 
T'is teghen de natuur,
 
Vlees.
 
Vreest uwen ondergangh
 
ASTION.
 
'K acht al u praten niet, ghy hebt my al te langh
 
Doen dolen uyt den wegh.
binnen.
 
Werelt.
 
Wy sullen hem beswaren
 
Voor Diocletiaen: dat hy daer door mach varen
 
Soo als de rest die sijn gheloopen heel verkeert
 
Uyt t'pad van hun gheluck,
 
Vlees.
 
Soo moet hy sijn gheleert.
Binnen.
[pagina 196]
[p. 196]
ASTION alleen uyt.
 
Bekoringhen van t'Vleesch, en s'Wereldts vlyerijen,
 
En sullen my met meer met hun bedrogh bestrijen
 
Soo als ick heb gheproeft wel tot mijn bitter leet,
 
Ach! vond' ick maer den wegh der Waerheydt, 'k sou gereet
 
Sijn om die in te gaen ... maer holla 'k moet hier swijghen
 
Om niemandt op den hals tot mijn verdriet te crijghen
EPICTETUS lesende in eenen Boeck sijn Ghetijden uyt.
 
Die my verraden mocht, midts ick daer jemand' sien
 
Van eenen vremden aert en geest, en comt misschien
 
Uyt Keysers Hof ghegaen: om Christenen te vanghen
 
En morghen om t'Gheloof als ander op te hanghen ....
 
Ick en betrouw hem niet ....
 
Epict.
 
Noyt schoonder mans Persoon
 
En brocht Natuur naer mijn verstandt alhier ten thoon
 
Als desen Jonghelingh .... jae soo ick niet en schemel
 
Oft dool, soo ist voorwaer een Engel uyt den Hemel
 
Vol deughtsaem Eerbaerheydt .... Ach! had ick maer de eer
 
Te weten wie hy is, ick soud' noch thienmael meer
 
Verlanghen, om tot spraeck den selven te verwecken,
 
En hem de waerheydt van t' Gheloof eens te ontdecken
 
Want dat een Heyden is.
 
Astion.
 
Als de ghelegentheydt
 
Om winst te connen doen tot onse saligheydt
 
Haer selven openbaert, dan moetmen avonturen
 
En geenen arrebeydt ontsien, maer die besuren
 
Hoe swaer dat hy ons valt in alle pijn en druck,
 
Als die tot welvaert dient van ons ghewenscht gheluck
 
Dat hier ghebeuren kan .... ick wil hem aen gaen spreken,
 
En segghen wie ick ben:
 
Epict.
 
Als jemandt sijn ghebreken
 
Geensints verborghen houd' maer thoont den Medecijn,
 
Gheholpen wordt, en vindt verlichtingh inde pijn,
 
Astion.
 
Daer ben ick eenen van, soo ghy mijn Vrindt wilt wesen
 
En mijn ghebreken kent, sult ghy my wel ghenesen,
 
Epict.
 
Wie sijt ghy lieven Soon, van waer comt ghy van daen
 
En waer ist dat ghy sijt van sin, naer toe te gaen,
 
Astion.
 
Mijn naem is Astion, Rijck, en seel Eel gheboren,
 
Mijn Ouders eenigh Kindt, van wie ick d'uyt-vercoren
 
Schoon Perel wordt ghenoemt, en daer voor aenghesien
 
Van ieder een, schoon ick den Lof niet en verdien ...
[pagina 197]
[p. 197]
 
Epict.
 
Gy hebt seer wel geseyt, mijn Soon wil my betrouwen
 
Schoon dat u Ouders voor een Pe[r]el u aenschouwen
 
Sy sullen die nochtans verliesen tot hun eer
 
Om uwen grooten Lof ter liefde vanden Heer
 
Die't al gheschapen heeft, en die van meerder weerde
 
U Siele schat als al de Rijckdom vande eerde
 
Die maer een ooghenblick en duert, en weer vergaet:
 
Maer diemen crijghen can hier naer, voor eeuwigh staet,
 
t'Aerts Gout dat wy soo schoon sien voor ons ooghen schijnen
 
En is maer enckel stof datmen haest siet verdwijnen,
 
Maer t'alder-fijnste Gout, dat u het meest behoeft
 
Om winst daer med' te doen, is in het vuur gheproeft,
 
En dat heb ick te coop, daer d'Engelen by leven
 
Die ghy noch niet en kent, dat Gout can ick u geven ...
 
T'is Christus onsen Heer, soo ghy daer in ghelooft
 
En u in sijnen naem laet doopen, wort berooft
 
De cracht van Sathan, die van al d'Afgoderijen
 
Den eersten oorspronck is, en brenghter veel in ljien ....
 
Dus peyst eens lieven Soon op uwe saligheyt
 
Die niemand crijghen can, ten sy hy hem bereydt
 
Tot Christelijck Gheloof: wil dan u landt ontvluchten
 
En gaet met my, 'k sal u in een landt van genuchten
 
En eyndeloose vreught doen leven eeuwighlijck
 
Want ghy in hem ghelooft die Meester is van t'rijck
 
Des Hemels lieven Soon:
 
ASTION.
 
Mijn alderliefste Vader
 
En welvaert van mijn siel: laet ons bid ick, te gader
 
Vertrecken naer dat Landt: k'en wensch niet anders, dan
 
Den wegh der saligheyt te vinden door den man
 
Die ghy my hebt genoemt, soo groot in sijne wercken,
 
Want sijnen zegen my maer gelieft te verstercken
 
Dijn ick van hem versoeck ...
 
Epict.
 
... mijn Soon en twijffelt niet
 
Dat ick u segh is waer,
 
Ast.
 
dat dan alsoo geschiet,
 
Ick staen naer u bevel:
 
Epict.
 
laet my alleen maer sorghen
 
Ick wensch u goede rust, en sal u weer op morghen
 
Verwachten, om wat meer te segghen tot u luck.
 
Adieu ...
 
Astion.
 
seer weerdigh man, die sijn in mijnen druck
[pagina 198]
[p. 198]
 
De hope van veel vreught, dijn ick door het bekeeren
 
Sal crijghen van den Heer, wilt my de waerheyt leeren
 
Van 't Christelijck Geloof .... Adieu voor dese reys ...
 
Epict.
 
Ick wensch u veel gheluck met eenen kus van peys,
 
Betrouwt u vry op my: dat ick u door Godts seghen
 
En sijn genade noch meer hope te beweghen
 
Als ghy in Godt ghelooft, en tot het eynd' vol-hert
 
Inde stantvastigheyt.
 
Astion.
 
geluckigh die soo wert
 
Als ick in het Geloof versterckt ... 'k sal my betrouwen
 
Op u, en dat ghy leert in mijn ghedachten houwen.
binnen
Pause

Tweede uyt-comen.

AStion wort van Epictetus in sijn tweede by-wesen gheleert; onderricht en gedoopt: maer vreesende het vervolgh van sijn Ouders (die Heydens sijnde) niet en wisten waer hy was, vind' geraden te veranderen van wooninge, ghelijck Epictetus oock goet vindt. En trecken alsoo samen over Zee naer het Landt van Schytien, schoon dat sy aldaer vremt en onbekent waeren.

ASTION enEPICTETUS uyt.
 
APostel Christi weest gegroet, en hoogh verheven
 
Om al de wonderheyt van u ghesegent leven,
 
Die dienaer sijt van Godt, en van 't nieuw Testament
 
Dat ghy my hebt beloft te maken nu bekent,
 
Epict.
 
Mijn Soon weest oock gegroet .... ô puyck der Jongelingen
 
Aen d'Engelen ghelijck, die ick de Croon sien bringhen
 
Van boven uyt Godts Throon: om u daer med' het hooft
 
Te cieren, soo ghy maer mijn woorden vast ghelooft
 
Die aen u sijn gheseyt, en in Godts naem laet doopen ...
 
Ast.
 
Dat neem ick geren aen .... maer nu ick ben gaen loopen
 
Van mijnen Vader, die my soeckt, en niet en weet
 
Waer ick vervaren ben tot sijn droef-hertigh leet,
 
Hoe sal ick t'maken, als hy van my comt te hooren
 
Dat ick oock Christen ben, want hy sal my vermooren
 
Soo des' bekeeringhe aen hem verraden wort ...
 
En t'erghste, dat hy sal sijn selven doen te cort
 
Om mijn verlies alleen, dat doet my t'meeste vreesen ...
 
Epict.
 
Beminsten Astion, wil maer verduligh wesen,
[pagina 199]
[p. 199]
 
Vreest voor geen ongheluck, als Godt maer med' en werckt
 
Want sijne gratie den mensch altijdt versterckt,
 
Jae proeft ons als het Gout: hy quetst, en can ghenesen,
 
En t'is maer eenen Godt, dry eenigh in sijn wesen
 
Dat is den Vader, Soon en Geest, nochtans maer een
 
Schoon 't dry Persoonen sijn, t'is eenen Godt alleen,
 
Maer geen dry Goden, schoon wy dry Persoonen noemen
 
Ten is maer eenen Godt, daer wy op moghen roemen
 
Om dat het alsoo is, en in 't Gheloof bestaet
 
Oock anders gheen Geloof ons Kercke toe en laet:
 
En t'is aen t'sesde by Joannes oock beschreven ...
 
T'broodt dat ick geven sal, dat is mijn Vleesch, voor t'leven
 
Der menschen, daer ick u sal kennisse van doen
 
In't uyt-legh vande saeck, dat ghy 't wel sult bevroen
 
En duydelijck verstaen tot u seer groot behaghen ...
 
Ast.
 
'K sal breeder onderwijs verwachten, stelt my daghen
 
En nachten, 'k ben bereet te luysteren naer 't woordt
 
Van Godt, dat ick met groot vermaeck heb aenghehoort,
 
Met hop' dat ghy daer door aen my sult t'Doopsel schencken
 
Dat ick van u versoeck, om altijt te ghedencken
 
De woorden van Godts schrift die ghy my hebt gheleert
 
En door de selve mijn verdoolde siel bekeert ...
 
Maer als ick ben gedoopt moet ick aen u ontdecken
 
Dat wy te samen dan naer ander Landen trecken
 
Daer wy sijn onbekent, om gheen verradery
 
Van Fielen t'onderstaen, en inde slaverny
 
Te comen van ons doodt, ick wil wat meerder lijden
 
Voor mijne saligheyt, en inde doodt verblijden
 
Als ick sterf om 't Geloof: dat is alleen de hoop
 
Van mijne saligheyt:
 
Epict.
 
bestaende in den doop,
 
Den wegh van het Geloof:
 
Ast.
 
wat is den doop te segghen,
 
Epict.
 
Dat is een Water-badt, waer door men af can legghen
 
D'eerste bedreven sond' die Adam had begaen
 
In't Aertse-Paradijs:
 
Ast.
 
'K en can het niet verstaen
 
Epict.
 
Daer is de weet aen vast .... den mensch, die was verloren
 
Door Adams sonden, wert weer door den doop herboren:
 
Ast
 
Hoe is het moghelijck: dat die gheboren is
 
Herboren wort weerom:
 
Epit.
 
Jae uyt de duysternis
[pagina 200]
[p. 200]
 
Der sonden naer den geest, die daer door comt t'herleven
 
In dese Wateren wanneer haer wort ghegeven
 
Den eerst verloren glans der grati, die alleen
 
Daer van het leven is, en die weerom ghemeen
 
De selve maeckt met Godt:
 
Ast.
 
was sy dan afgheweken
 
Van Hem?
 
Epit.
 
Gewis:
 
Ast.
 
Hoe quam sy hier in te ontbreken,
 
Epit.
 
Door Adam als ick heb geseyt, om dat hy dirf
 
Vertreden het ghebodt des Heeren, waer door stirf
 
T'heel menschelijck gheslacht:
 
Ast.
 
moest dat de doodt vergelden!
 
Om Adams sond' alleen,
 
Epit.
 
Jae, om dat Godt hem stelden
 
Het hooft van ons gheslacht, en vaer van al dat leeft,
 
Een jeders wil daerom in hem ghesondight heeft ...
 
Was dat een Adams quaet geen boos en stout vermeten?
 
Ast.
 
Mijn Vader ick Geloof:
 
Epit.
 
mijn kindt, noch dient te weten
 
Dat Godt in wesen is, en in natuur maer een
 
Dryvuldigh in Persoon, een Godt, en anders geen.
 
Ast.
 
Het is vremt te verstaen, noch vremder te begrijpen
 
Men dient met arbeyd' daer sijn Hersens op te slijpen
 
Epit.
 
Godts goetheyt was soo groot: dat om de duysternis
 
Der sond' te nemen wegh, hy oock ghestorven is
 
In menschelijck natuur, die Godt had aenghenomen
 
Uyt eene suyver Maeght, soo hebben wy becomen
 
Versoeningh tot ons vreught,
 
Ast.
 
noyt heb ick sulcx gehoort ...
 
Epit.
 
Des' wonderheyt alleen (gesproten uyt Godts woordt)
 
Dat Vleesch geworden is, gaet vast ... t'woord' was ontfanghen
 
Door den Heylighen Geest:
 
Ast.
 
Ick luyster met verlanghen
 
Om dese wetenschap diep grondigh te verstaen
 
Epit.
 
T'is soo de saligheyt hanght door t'Geloof daer aen
 
En dit Gheloof can een ghequetste siel ghenesen ...
 
Ast.
 
Soo moest die Maeghet dan van groote weerde wesen
 
Die Moeder was van Godt, in menschelijck natuur
 
Ontfanghen door Godts geest, brandende als een vuur
 
Van liefde, en haer suyverheyt wist te bewaren
 
Als sy Godts woordt (dat Vleesch geworden is) quam baren
 
Is al te wonderlijck, en dat Godt oock als mensch
 
Voor ons ghestorven is:
 
Epit.
 
Dat was soo sijnen wensch
 
Om ons te helpen uyt den noodt, als mensch geboren
 
En oock ghestorven anders waren wy verloren
 
En had dit noyt geschiet.
 
Ast.
 
'K Geloof al dat gy seght
 
Geluckigh is den mensch die soo wort onderrecht
[pagina 201]
[p. 201]
 
En blijft stantvastigh als hy in't Gheloof sal sterven
 
Dat ghy my hebt geleert, om t'eeuwigh licht te erven,
 
Want t'is een sielen prijs:
 
Epit.
 
ick wil u noch wat meer
 
Gelooven doen: hoe dat den Almoghenden Heer
 
In sijn lest Avondtmael tot teecken van het leven
 
(Aen ons belooft) sijn Vleesch heeft voor een spijs gegeven,
 
Sijn heyligh Bloedt voor dranck, verandert uyt den wijn
 
Door sijn Goddelijck Woort,
 
Ast.
 
'K Geloof u dat can sijn,
 
Maer seght: hoe can die spijs van broodt dan Godt besluyten?
 
Epit.
 
d'Almogentheydt van Godt sluyt twijffelingh daer buyten
 
Het broodt besluyt hem niet, maer door het Pristers woort
 
Ghesproken eens van Godt, brenght dese waerheydt voort
 
Die nimmermeer en lieght:
 
Ast.
 
ô Kosterlijcke Panden
 
Gegheven aen den mensch die alle de verstanden
 
Te boven gaen, 'k gheloof dat ghy my hebt gheleert
 
En door het selve mijn verdoolde Siel bekeert ...
 
Ick eysch ghenade want ick heb te veel ghesproken
 
Teghen u heyligh Woort, nu is den strick ghebroken
 
Van mijne twijffelingh: Ach! en vertoeft niet meer
 
Ick bid vertroost mijn Siel, en doopt my inden Heer
 
Epit.
 
Mijn Soon ick ben bereet, wil u dan neder-booghen
 
Op dat ick door den doop u sonden af mach drooghen.
Astion knielt.
 
Daer ben ick willich toe ..... ô Godt ghebenedijdt
 
Siet uwen Dienaer aen en hem bermhertigh sijt,
 
Over sijn sondigh quaet om dat nu af te wassen
 
En heel te suyveren, op dat ick inde plassen
 
Des doodts noyt treden mach, maer nu wel onderricht
 
Om te volherden, want gy sijt het Heydens licht ....
Hy wordt ghedoopt.
 
Als het in u ghelooft
 
Epit.
 
Ghy hebt als nu vercreghen
 
T'gheluck der saligheyt, en sijt nu op de weghen
 
Van t'Hemels Vaderlandt, volherd' dan en betrouwt
 
U op mijn woorden en de selve onderhouwt
 
Astion.
 
Daer ben ick toe bereet, ick en wil noot meer vreesen
 
Maer mijnen Heer en Godt voor altijdt danckbaer wesen
 
Die my nu heeft verlost, gheluckigh is de siel
 
Die op-ghestaen is naer dat sy in sonden viel
[pagina 202]
[p. 202]
 
Epit.
 
Geluckigh, die dit wel bedenckt, en can bepeysen,
 
Want hy sal nooit vergaen ... t'is tijdt dan dat wy reysen
 
Naer vremde Landen om t'ontvluchten het verraet
 
Dat ons can volghen Soon.
 
Ast.
 
Ick volgh u als ghy gaet
 
K' ben willigh om den wegh der saligheyt te vinden
 
By die den selven kent.
 
Epit.
 
Dat ben ick wel beminden
 
En alderliefsten Soon: den wegh staet open voor
 
Die niet en vreesen, als sy comen op het spoor
 
Van hun gewenscht geluck, waer in dat is gheleghen
 
D'eeuwighe Hemel vreught, die niet en wort gecreghen
 
Als door Godts gratie ... betrouwt dan, en volhert
 
Vry moedigh in't geloof, waer door een siel, die swert
 
Van sonden is besmeurt, gesuyvert wordt, en t'leven
 
Door dese suyveringh daer aen dan wort ghegeven
 
Als sy uyt t'lichaem scheyd' ... Mijn Sone dat gaet vast,
 
Ast.
 
Heer Vader 'k gaen dan med' en volgh dat ghy belast
 
Aen uwen dienaer, die ick ben k'en wil u nooit verlaten
 
Maer volghen totter doodt.
 
Epit.
 
Die om Godts liefde haten
 
Den valsen af godts dienst, en volghen Christus naer
 
Nimmermeer dolen sal.
 
Ast.
 
K'heb liever Maertelaer
 
Te sterven, als dat ick den minsten voet sou wijcken
 
Uyt 't pad van het Geloof, dat sult ghy wel sien blijcken
 
Als ick voor t'sweerd' moet staen ... Ach! had ick maer t'geluck
 
Daer toe te comen, dan en sou my vrees noch druck
 
Ontstellen in't gevaer des doodts, als my de krachten
 
Van de natuur niet en begaven: 'k sou verwachten
 
Het slach mesch vanden Beul, soo my de grati van
 
Den Heer maer en versterckt ....
 
Epict.
 
Dat hop' ick, gaen wy dan
 
Eer ons t'gety ontloopt, daer wel dient op te passen
 
Als wy maer scheep en sijn, sal niemand ons verrassen.
binnen
[pagina 203]
[p. 203]

Derde uyt-comen

DE Heylighe Kerck vergeselschapt met de Deughden van Kloeckmoedigheydt en Standtvastigheydt (hoorende het Musicael Ghesangh over de bekeeringhe van Astion) verheughen hun samen inden Heer met jeverigh voornemen van hem met Liefde en Hope in't Gheloof te verstercken.

van binnen ghesangh:
Inden uyt-comst van de voorschreven H. Kerk, Cloeckmoedigheydt en Standtvastigheydt daer sy na luysteren.
 
LOf en Eer sy Godt den Heer hier boven
 
Die alle tongen loven, om den segen die hy geeft
 
Aen den mensch, vvaer door hy leeft
 
Naer den reghel vande Deught
 
Daer hy sich meer in verheught
 
Als in s'Weireldts ydel vreught ...
 
Midt hy inde water-plassen
 
Vanden Doop wordt af-ghewassen
 
En bewijst dat hy nu herboren is
 
En ghelijck een Son op rijst
 
Uyt de doncker duysternis.

De Heylighe Kerck spreeckt.

 
DEn Enghelijcken galm, die dringht in mijne ooren,
 
Het hert begerigh maeckt: om noch wat meer te hooren
 
Want soo ick can verstaen, het is van Astion
 
Een nieuw bekeerde siel dien blinckt gelijck een Son
 
Om sijne suyverheyt, nu door den doop vercreghen,
 
Ach! wie en sou hem inden deught dan niet beweghen
 
En loven Godt altijdt die hem des' gave schinckt
 
Waer door sijn siele voor Godts ooghen eeuwigh blinckt
[pagina 204]
[p. 204]
 
Als 't Sonnen licht op d'Aert ...
 
Stantvastigheydt.
 
Ick hop' hem soo stantvastigh
 
Te maken in't Geloof, dat gheen vervolgh (hoe lastigh
 
Het is, hem valt te swaer, in sijnen lesten noodt
 
Kloeckmoedigheydt.
 
Mijne kloeckmoedigheyt, die sal hem totter doodt
 
Verstercken sonder vrees dat hy sou gaen verloren
 
Om dat een Perel is van duysent uytvercoren,
 
H. Kerck.
 
Een Perel wort geacht, die 't Vaders huys verlaet
 
Om 't licht te vinden door den goeden wijsen raet
 
Van Epictetus, die hem quam het licht ontdecken
 
En door de gratie van Godt daer toe verwecken.
 
Kloeckmoedigheydt.
 
Soo seyltmen voor den wind' van swerelts slaverny
 
Waer door men vindt de rust in't Hemels melody.
 
Stantvastigheydt.
 
Dat is door het Geloof, daer 't luck in is gheleghen
 
Waer med' de saligheyt der sielen weort ghecreghen,
 
En t'is het eenigh wit daer-men nae schieten moet
 
Om te vercrijghen door 't Geloof het eeuwigh goet,
binnen

Toe-sangh.

 
Schoon de furi van d'Afgoderijen
 
Wil Astion bestrijen en vervolgen totter doodt
 
Sijne liefde is te groot ...
 
Laet de Werelt, Duyvel, Vleesch, hun daerom vry schreeuwen heesch
 
Astion en heeft geen vrees
 
Sy en connen hem niet schaden, hy betrout op Godts genade
 
Door t'Gheloof, die sijn Siel van ongheval
 
Sal bewaren, en den roof
 
Van het Vleesch noyt wesen sal.
[pagina 205]
[p. 205]
Verschijnen het Gheloof, Hope, en Liefde
 
SYn siele hoort my toe, want die in my ghelooven
 
En sal niet lichtelijck de werelt my ontrooven
 
Hun siele saligheyt, ten waer door sondigh quaet
 
Dat het Geloof verdooft, alsmen dat niet en laet
 
En Godts ghebodt veracht:
 
Liefde:
 
den Heere sal bewaren
 
Den schoonen Astion nu hy comt openbaren
 
Het licht van sijn Geloof, door my hem inghestort
 
Op hop' van sijn geluck, dat soo vercreghen wort
 
Hope.
 
Geluckigh die sijn hop' op Godt alleen can setten
 
En hem daer op betrouwt, hy sal veel quaet beletten,
 
De hop' is Godt alleen: de hop' is s'menschen al
 
Die dan in Godt Gelooft, en hopt, noyt dolen sal.
Binnen

Vierde uyt-comen.

DEn Vader en Moeder van Astion bedroeft over t'verlies van hunnen Sone, verstaen door eenen Schipper; dat hy met Epictetus over zee vertrocken was, verdobbelen daerom hun droefheyt, met voornemen van hem te volghen en te gaen soecken.

Moeder alleen uyt
 
O Vader Jupiter, die naer mijn jammer klaghen
 
Oft suchten niet en hoort, maer inde nederlaghen
 
Van druck laet nu ongetroost en sitten in den noodt
 
Daer nauwelijckx verschilt mijn leven aen de doodt
 
Om Astions verlies, mijn Soon die was gheboren
 
Tot mijne vreught alleen, om nu eylaes verloren ....
 
Ach mijnen Astion, die waert al onsen roem
 
De Perel van dit Rijck, en nu ghelijck een bloem
 
Verdwenen en vergaen, soo dat ick in het duyster
 
Gelijck een Tortel-duyf moet treuren, nu den luyster
 
Van sijn ghesicht niet meer in mijne ooghen schijnt
 
Waer door al mijne cracht als eenen sneeuw verdwijnt ...
 
Jae soo langh als de Son comt rijsen uyt den oosten
 
En sal noch Godt noch mensch mijn droefheyt connen troosten,
 
Want hy verloren blijft, mits geenen Diamant
 
Oft Perel is soo schoon, noch cloecker van verstandt
[pagina 206]
[p. 206]
 
Als Astion, dijn ick dry daghen en dry nachten
 
Heb over al gesocht, en naer sijn comst doen wachten
 
Gelijck sijn Vader oock ghedaen heeft en noch doet,
 
Want hy hem niet en vind, verlies ick mijnen moet
 
En vrees voor ongeluck, dat my in't graf sal delven ...
Den Vader uyt.
 
Daer is mijn droeve Vrouw: waer blijf ick met mijn selven
 
Dat sy my niet en siet, en naer den Sone vraeght
 
Dijn ick niet vinden can, het gen' mijn hert soo knaeght
 
Dat my doen sterven sal ... Ach! waer sal ick hem vinden ....
 
Moed.
 
En is dat niet de stem van mijnen wel beminden
 
En alderliefsten Man? hy ist ... ô jae hy ist
 
En nochtans niet en spreckt van 't gen' ick geren wist ...
 
Vader.
 
Mijn troostelose-Vrouw; met tranen over-goten,
 
K'en can niet spreken, want mijn herte is ghesloten
 
Van enckel droef ghesucht vol vrees en bitter pijn
 
Om dat ick niet en weet waer Astion mach sijn
 
Die niet te vinden is.
 
Moed.
 
Ist waer, soo moet ick sterven
 
Dat ick mijn eenigh kindt soo schoon en jonck moet derven
 
Die ghelijck een Euroop door 't brandigh minnen vier
 
Van den Godt Jupiter (verandert in een stier)
 
Misschien oock is verleyd'.
 
Vad.
 
En wil u niet ontstellen
 
En 't overdagdigh om dit groot verlies u quellen
 
Eer u de doodt geraeckt.
 
Moed.
 
'K en wensch niet als de doodt
 
Om dat den druck op 't hert veel swaerder leyt als loot ...
 
Daer ick van sterven sal oft ick moet by hem wesen
 
Niemand' als mijnen Soon can mijnen druck genesen:
 
Vad.
 
Mijn lief betrouwt u op de hop', het sal wel gaen
 
Moed.
 
Al wat de hop' beloft acht ick maer ydel waen,
 
Het heeft te langh gheduurt ick wensch mijn doot te proeven
 
Vad.
 
Wie en sou hem in al dit segghen niet bedroeven ....
 
Schept moet.
 
Moed.
 
Ick soeck de doot.
 
Vad.
 
De doot, wat sal dat sijn
 
Moed.
 
Niet anders als alleen verlossingh van mijn pijn,
 
Die my te seer beswaert, dus wil ick liever kiesen
 
De bleecke doodt als soo een Perel te verliesen ....
 
Ick sagh in hem te grooten lof, en sedigheyt
 
Vol twijfelingh, waer door hem jemandt heeft verleydt
 
Van eenigh Christen-volck, daer hy is med' gaen loopen,
 
En dat hy hem misschien daer van heeft laten doopen.
[pagina 207]
[p. 207]
 
Vad.
 
'T sou connen wesen lief, het waer een stout vermeet ...
 
Moed.
 
Ick ben van dit geloof, soo dat ick niet en weet
 
Waer dat hy anders was.
 
Vad.
 
Ick bid laet ons betrouwen
 
Op het Orakel, en het quaet van wanhop' schouwen
 
Ick hop' dat jemand' ons op 't lest eens segghen sal
 
Waer Astion mach sijn, ghelijck ick by gheval
 
Daer eenen Schipper sien, die oost en west door 't reysen
 
Bekent sijn, ick sal hem ontdecken mijn ghepeysen,
 
En vraghen naer mijn Soon.
 
Moed.
 
Voorwaer dat vind ick goet
 
En toeft geen oogenblick oft gaet hem in't gemoet ....
 
Vad.
 
Mijn vrind' ick bid een vraegh.
 
Schipp.
 
Die dien ick eerst te weten
 
Vad.
 
Gewis, verschoont daerom mijn overstout vermeten
 
Want daer is veel aen vast, dat ick u vraghen wil
 
Schipper.
 
Naer dat de vraegh bevalt, als daer med' geen geschil
 
Van twist en is ghemenght, sal ick u antwoordt gheven
 
Vad.
 
Ten minsten niet mijn vrindt, maer t'is een saeck daer t'leven
 
Van mijnen Soon aen hanght.
 
Schipp.
 
Is hy gevanghen dan?
 
Moed.
 
'K hope' neen, maer daer is jet dat mijne lieven Man
 
Om sijnen t'wil ontstelt.
 
Schipp.
 
Heeft hy dan jet bedreven,
 
Dat quaet is.
 
Vad.
 
Geensins niet.
 
Schipp.
 
Wil my dan kennis geven
 
Wie dat u Soon mach sijn, oft ick gaen mijnen wegh
 
Vad.
 
Sijn naem is Astion. Maer 't gen' dat ick u segh
 
Verholen blijven moet, tot dat ick com te weten
 
Oft ghy den selven kent.
 
Schipper.
 
Dat heb ick weer vergeten,
 
Spreckt ghy niet van den Ast daer men het gersten mout
 
Op drooght, en 't beste bier in dese Stadt van brouwt
 
Moed.
 
Men spreckt van Astion, cunt ghy dat niet onthouwen
 
Schipp.
 
Jae van den Ast, en ton, die dienen voor het brouwen
 
Moed.
 
De vent is dwaes oft sot.
 
Schip.
 
En uwen Man niet wijs,
 
Soo sijn wy alle twee, Mevrouw, van eenen prijs,
 
Vader.
 
Set 't spotten aen d'een sy, ick sal u anders segghen
 
Want ghy my wilt verstaen om uyt te hooren legghen
 
Dat mijnen Soon seer schoon als eenen Phebus is
 
Van aenschijn, en volmaeckt naer sijn ghelijckenis
 
Schipp.
 
Phebus is mijnen Godt, dat can ick niet gelooven
 
Moed.
 
Wie spreckt van eenen Godt, ghy sout mijn sinnen rooven
 
Door al u dom geklap.
 
Schipp.
 
wel spreckt dan soo 't betaemt
 
Wat dienter veel geseyt: hoe is u Soon genaemt
 
Vader.
 
De Perel van het Landt om sijn volmaeckte leden
 
Schipp.
 
Nu ken ick hem seer wel, die Perel is op heden
 
Vertrocken over Zee, dijn ick te scheep sach gaen
 
Met jemand' ... had u Soon geen hoet en pluymen aen
[pagina 208]
[p. 208]
 
En een Romeynse Rock van roodt Root-fluweel besteken
 
Oft gheborduert met Gout:
 
Moed.
 
Ghy en moet niet meer spreken
 
Het is den selven, Ach! het is den selven, die
 
Wy soecken over al, hy ist, eylaes om wie
 
Ick sucht dach ende nacht, hy ist die my doet sterven
 
Want ick hem niet en vind', en moet sijn wesen derven ...
 
Hy ist eylaes hy ist ... Ach! is hy over zee
 
Soo ben ick hem dan quyt, ick sterf van druck en wee ...
 
Vad.
 
Den man die by hem was, wat had hy aen voor cleeren:
 
Schip.
 
Hy was seer arm ghekleedt in't swert, niet als de Heeren
 
Ghewoon sijn hier te gaen: soo dat ick segghen mach
 
Hy blonck ghelijck den Duyvel teghen den dach ...
 
Moed.
 
Maer seght naer wat ghewest dat sy sijn af-ghevaeren,
 
Schip.
 
Dat is my onbekent, want aenghesien daer waeren
 
Veel schepen saem by een en vraeghden ick niet meer:
 
Vad.
 
Houd daer, dit is u loon ... 'k bedanck u vande eer
 
Dat ghy ons geeft bescheet ....
Den Schipper binnen.
 
Moed.
 
Waer sal ick my versteken
 
Om niemandt meer te sien, en noyt meer aen te spreken
 
Tot datmen my in het ghetraen verdroncken siet
 
Vad.
 
Mijn uyt-gheweende Vrouw daer en is anders niet
 
Te doen als hem ghevolght waer wy hem connen speuren
 
En vinden moghen, oft wy sterven saem van treuren.
 
Moed.
 
Ick sal hem volghen naer al cost het mijnen doodt
 
Laet gaen, want gheene Wet en wort ghestelt in noodt.
Binnen
[pagina 209]
[p. 209]

Tussen-klucht.

Den Schipper uyt
 
ICk heb mijn dagh huur op, en dat ick had ghesweghen
 
Van 't gen' ick wist, k'en had dit drinck-gelt niet gecreghen
 
Daer ick wel bly med' ben ... maer waer mijn Pete-moy
 
(Die haer drinckt al den dagh soo sat ghelijck een koy
 
In den gebrandewijn) met Astion gaen loopen,
 
'K sou voor dit gelt terstont en beter wijf gaen coopen
 
Daer men niet aen verliest als maer alleen 't fatsoen
 
Want ten is heden daeghs niet dan met gelt te doen:
 
Het gelt dat maeckt de Man en vele satte Wijven
 
Die hunne Mans (gelijck de mijn) ten huys uyt kijven,
 
Maer Pete-moy alleen is Capiteyn voor uyt,
 
Een satte Helle-veegh, en rechte ydel tuyt ...
 
Ick geef van haer den bras, sy sal wy niet meer brillen
 
Want al het gen' ick win, dat laptse door de billen.
Eenen uytgetapten Weerdt uyt Sijnde bankeroet gespelt.
 
Den Weerdt
 
Dat weet ick best Compeer, s'is my ghenoegh bekent
 
Meer als my liefs is - want sy staet my noch ontrent
 
Thien gulden schuldigh, dat van enckele ghelaghen
 
Verdroncken in Annys.
 
Schipper.
 
Ist waer,
 
Weerdt
 
jae ....
 
Schipper.
 
doet-se daghen ....
 
K'en draegh m'haer schult niet aen, het is een vuyle dant
 
Weerdt
 
Dat en sal ick niet doen, want ick heb goeden pandt
 
Te weten u nieuw Broeck, en al haer beste kleeren.
 
Schipper.
 
Ist waer, ick sal die Hoer en satte Pry wel leeren,
 
Ick meynden datse die had in den Bergh gheset.
 
Weerdt
 
Jae in het Peren-huys, den noodt en stelt geen wet ..
 
Schip.
 
Die schelmse Filin waer beter vroegh ghestorven
 
Dan en waer ick daer med' niet als ick ben, bedorven,
 
Weerdt
 
Daer sijnder noch al meer van een en t'selve rot
 
Dat al den dach vergaert en drincken hun half sot
 
En sat ghelijck ick weet ... voor d'eerste Grietien Floris
 
En Pete-moy u Wijf die drincken Brande moris
 
May Kal Angelica, Lys Loterbol drinckt most,
[pagina 210]
[p. 210]
 
Cleer snoept stampintica, en Aeghtjen Hecke post,
 
Leer Koesteert Kerrewe, en Truyken Aqua vita,
 
Franchijntjen mach van als, en die seyt altijdt ita,
 
Wat datter comt oft niet, sy is altijdt gereet
 
En doet een jeghelijck, wie dat haer bringht, bescheet
 
Sy souden altemael inden Annys wel swemmen
 
Schip.
 
Als sy den smaeck wegh hebben, en sijn sy niet te temmen
 
Neen neen ick doen haest op, en treck naer Amsteldam
 
Om daer als Boots-ghesel te dienen, want 'k ben gram
 
En al te seer gestoort: dat ick voor soo een vercken
 
Ghelijck mijn Pete-moy langh heeft gheweest, sou wercken,
 
T'is onverdraghelijck ... in't Tucht-huys sulcken ras
 
Daer comt de slaverny van wercken wel te pas
 
Voor een stuck Roggen broodt en daermen drinckt claer water
 
Dat en maeckt niemand' sat, sy blijven van den kater
 
Die sulcken volck vervolght ...
 
Weerdt
 
Dat ben ick oock van sin
 
Te scheep naer Indien, daer crijght-men goet gewin,
 
En dat is seker gelt, daermen op mach betrouwen
 
Schip.
 
Woont ghy als ick dan inde Prochi van quay Vrouwen
 
Dat ghy oock med' wilt gaen:
 
Weerdt
 
Neen ick ben Wevenaer
 
En sonder kinderen: dat ick u segh is waer.
 
Waer dat ick woon oft niet, my schorten ander saken
 
Dat ick my moet van hier naer ander Landen maken,
 
Schip.
 
Misschien gedaen een moort.
 
Weerdt
 
Neen, t'is om mijne schult
 
'K ben op-gekraemt ghelijck ghy noch wel hooren sult
 
Om dat ick niet en can den Brandewijn betalen
 
Dan ick op goet credit, heb hier en daer doen halen
 
Met stoopen sonder gelt ... men heeft my af-gepandt
 
En Com' al veel te cort, soo treck ick best uyt landt
 
Schip.
 
Dat en is niet een sier, ick moet al meer verdraghen
 
Weerdt
 
Jae een quaet Wijf .. dats niet,
 
Schip.
 
En sijn dat geene plagen
 
Weerdt
 
Ghewis, maer had ick een, ick sou haer wel soo fraey
 
Af-smeren, datse sou als eenen Papegaey
 
Fluyten naer mijnen beck, en beteren haer leven
 
Schip.
 
Dat en can ick niet doen, dus wil ick my begheven
 
Recht naer Batavien.
 
Weerdt
 
Daer is mijn hand' 'k gaen med'
 
Wy sullen saem als Broers leven in peys en vred'
[pagina 211]
[p. 211]
 
Schip.
 
Wel volght dan ... dat's voor.
 
Weerdt
 
Gy en moet my niet porden
 
Ick ben bereet, en volgh, om niet betrapt te worden
 
Van die my soecken, dus ist best te spelen bankeroet
 
Als hier te blijven tot verlies van al mijn goet.
binnen

Vyfde uyt-comen.

EPictetus met Asion in Schytien aenghelandt sijnde, en hun verblijf-plaets ghenomen hebbende in de Stadt ghenoemt Almiridentium, gheleghen op eenen bergh, alwaer sy vremt en onbekent waren, worden (om verscheyde Mirakelen, die sy ghedaen hadden) ven de selve verraden en voor Toovernaers aenghesien, en daerom ghevanghen.

 

Epictetus.

 
MYn lieven Astion, nu Godt ons heeft ghegeven
 
'T gheluck: om hier te saem met een gherust te leven
 
In dese schoone Stadt sonder becommernis,
 
Om dat de selve hier soo wel gheleghen is
 
Op eenen Hooghen-bergh, en moeten wy niet sorghen
 
Want naer mijn duncken leyt ons saligheyt verborghen
 
In des' verheven plaets, want wy standtvastigh sijn
 
En blijven Godt getrouw: die ons van alle pijn
 
En vrees beschermen sal.
 
Astion.
 
Veel liever wil ick sterven
 
Als af te wijcken die my 't leven can doen erven
 
Dat niemand' is als Godt, aen my nu inden doop
 
Door u bekent ghemaeckt, waer op ick nu de hoop
 
Van mijn verlossingh stel
Een vrou Moeder met haeren Sone van vijfthien jaeren doof en stom uyt met 3 Heydenen.
 
Moeder.
 
............. Die stelt sijn vast betrouwen
 
Op Godt door desen Man (die wy voor heyligh houwen)
 
Sal crijghen dat hy wenscht ghelijck ick heb verstaen
 
Dat hy veel wonders door Godts grati heeft ghedaen,
 
Dat meer is als ghemeyn, daer soeck ick by te wesen
 
Om mijnen Sone van de doofheydt te ghenesen
 
Die stom is en noyt spreckt daer by seer dor van lijf
 
En magher als een graet, oft hy door sijn bedrijf
[pagina 212]
[p. 212]
 
En wonderbare konst den selven oock con helpen
 
Van des qualen, want den druck is noot te stelpen
 
Dijn ick daer door gevoel ... ick gaen dan by den Man
 
En sien oft hy dit kindt oock wel ghenesen can ......
 
...Eerweerden vrindt, 'k bid' wil aen my eens verconden
 
Oft ghy hier van den Heer des Hemels sijt ghesonden
 
Om dat u wercken sijn van Goddelijcke cracht
 
Waer van oock mijnen Soon u goede hulpe verwacht
 
Die doof is, daer by stom, wil u daer in beweghen
 
Die vijfthien jaeren langh (naer dat ick was gheleghen
 
Van soo een droeven vrucht) altijt is stom en doof
 
En sonder spraeck geweest, dus heb ick goet gheloof
 
In uwe groote deught: dat ghy hem sult verstercken
 
En maken weer ghesont, als Godt maer med' wil wercken
 
Waer op ick my betrouw.
 
Epict.
 
'T betrouwen baert de cracht
 
Van t'gene dat ghy wenscht, en wort seer hoogh gheacht
 
Want ghy in Godt ghelooft waer van ghy my hoort spreken:
 
Stelt uwe hop' daer op, ick sal u Soons ghebreken
 
Genesen door Godts hulp, ..., .
Hy knielt en spreckt ten by wesen van 3. Heydenen die t'aenhooren.
 
......, ... O Heer ghebenedijt,
 
Die onbegrijpelijck, en seer bermhertigh sijt,
 
Der sieken Medecijn, den wegh van ons verblijden
 
Het licht der blinde, en van die met druckigh lijden
 
Des lichaems sijn besmet: ick bid u ooghen slaet
 
Op desen armen mensch, die stom en doof hier staet
 
Vol kranckheyt der natuur, voor u al siende ooghen
 
Vol van genade, 'k bid' ach wilt toch eens, ghedooghen
 
(Want aen hem saligh is) dat machden stercken bandt
 
Ontsluyten van sijn tongh, daer ghy de overhandt
 
Alleen maer van en hebt, en over sijne ooren
 
(Die oock ghesloten sijn) dat hy door u mach hooren
 
'T gen' ick hem leeren sal, want hy u noot en heeft
 
Om dit gebreck gekent, maeckt dat hy dan weer leeft
 
En kent eens uwe macht
Hy spouwt dry-mael in den mondt van den Jonghelingh en seghent hem met het Cruys.
 
............. Mijn Soon wilt antwoord' gheven
 
Die soo ick wel gheloof soeckt in den Heer te leven
[pagina 213]
[p. 213]
 
Dijn u geschapen heeft, dat Godt is, en als mensch
 
Voor u ghestorven .... seght wat is nu uwen wensch
 
In dien selven Godt alleen maer te ghelooven
 
Oft in d'Afgoden, die de sielen welvaert rooven
 
Om hunnen valsen aert .... ick bid u dan ontdeckt
 
De cracht van Godt eens door u tongh,en datse spreckt,
 
Den Jonghelingh spreckt.
 
In Jesum Christum ick gheloof met groot verlanghen
 
Om hem te sien, door wie ick heb mijn cracht ontfanghen
 
In lichaem, tongh, en oor, eeuwigh ghebenedijdt
 
Met Jesus Christus sijt die my door hem verblijdt.
 
De Moeder.
 
Het wonder dat ick sien hier claerlijck voor mijn ooghen
 
En is geen vals bedroch ... wie en sou hem niet booghen
 
Voor sulcken weerdigh Man als Epcitetus is
 
Dijn jemend' soo verlicht in sijne duysternis
 
Epict.
 
Ten sijn mijn wercken niet mijn alderliefste Moeder
 
Maer het is 't werck van Godt, dijn alleen den behoeder
 
Van u Soons welvaert is, want ghy ghelooft daer in
 
Soo als u Sone doet, ghy sult terstont den sin
 
Van dit gheloof verstaen, dat is een gaef des Heeren
 
Die uwe vreught hier naer voor eeuwigh sal vermeeren
 
In't Hemels Paradijs, wanneer ghy sterft in hem
 
En vast ghelooft dat ghy verstaen hebt door mijn stem ...
 
Eenen Heyden.
 
Dat is dat wil, ick sal den Toovernaer wel leeren ...
 
'K wil hem betichten van sijn valsheyt voor de Heeren
 
In vollen raedt, want 't gen' hy doet is tooverny
 
En al die hem ghelooft, die sal ick oock daer by
 
Verraden voor het recht.
 
Den tweeden Heyden.
 
ick sal getuyghen wesen
 
Hoe dat den krancken is door Toover-const ghenesen
 
En dient te sijn verbrant.
 
Den derden Heyden.
 
Hoe dat gy t'doet oft niet
 
'K acht u ghedreygh als wind'... dat-men voor ooghen siet
 
Is lauter waerheyt, en daerom wil ik oock sterven
 
In't selve Gheloof, jae laet my liever kerven
 
Van lit tot lit van een, als af te wijcken hem
 
Die aen den stommen gaf ghehoor, spraeck en de stem:
 
Ick ben van een Gheloof, k'en sal oock niet gaen loopen
 
Voor allen u ghegreygh, maer my oock laten doopen
 
In Jesu Christi naem:
 
Epit.
 
Die voor ons is ghedoodt
 
Als hy hongh aen het Cruys en hilp ons uyt den noodt
[pagina 214]
[p. 214]
 
Daer Adam ons in brocht, dat ick u wijs sal maken
 
En doen ghelooven inden doop, om t'soet te smaken
 
Der waerheydt van t'Gheloof, waer door men crijght t'gheluck
 
Der Siele saligheydt, en schouwt veel pijn en druck.
De twee eerste Heydenen spreken al dreyghende ghelijck.
 
Wy sweiren uwe doodt.
binnen.
 
De Moeder.
 
d'Afgoden sal ick haten
 
En stooten met de voet, jae liever 't leven laten
 
Vernielen vanden doodt, als Godt te wijcken af
 
Die mijnen Sone hier soo sijn ghesontheyt gaf
 
Daer ick vast in Geloof.
 
Astion.
 
Godt is den goeden Herder
 
Die sijne schapen kent, wiens ooghen sien veel verder
 
Als wy begrijpen,maer die dit ghelooven can
 
Is met een gaef verciert, die niet een Heydens Man
 
En kent, door swackheyt vanden geest: om dat Godts segen
 
Oft grati hem ontbreckt, maer diese heeft vercreghen
 
En noodt door Sone verlies, vind' eenen vasten wegh
 
Die hem ten Hemel leyd': t'is soo ghelijck ick segh,
 
En daerom ist dat Godt als Herder voor sijn schapen
 
Sijn selven stelt te pandt om blijdschap uyt te rapen
 
Die daer in vast Geloof
Van binnen gerucht.
 
Epictetus.
 
'K verschricke van t'gherucht
 
Dat my doet vreesen ... hoort ... ras nemen wy de vlucht
 
Eer t'om ons leven gaet. Soo haest wy sijn gevanghen ...
 
De Moed.
 
'K Geloof in Godt, schoon ick daerom wert op-ghehanghen
Al binnen

Sesde uyt-comen.

Latronianus Stadthouder vanden Keyser Diocletianus achter-haelt hebbende door t'voorschreven verraedt dat Epictetus en Astion Christenen waren, en de selve hebbende doen vanghen, worden voor hem ghebrocht en beschuldight ghebiedende: datmen hun sou slaen met stocken, geesselen, en daer naer de lichaemen met ysere haken open scheuren, en met brandende lampen onder de ooxelen pijnighen ghelijck gheschiet.

[pagina 215]
[p. 215]
Latronianus met sijn ghevolgh van Heyden uyt
 
ICk wil in't Christen bloet gaen scheppen mijn genucht
 
En sien naer jonck noch oudt, dat met sijn droef gesucht
 
My te beweghen meynt, als sy in 't yser sitten
 
En vast geknevelt sijn, sal ick hun doen ontlitten
 
Oft worden op een rat geleyd' tot meerder straf
 
Van hun belijdenis, en gaen soo naer hun graf:
 
Om dat ick wonder van hun wercken hoor vertellen ....
 
Die noch soo stout sijn: dat sy d'een en d'ander quellen
 
Om hun te volghen, en te hooren naer hun vals
 
Bedrieghelijck Geloof, ick salse doen den hals
 
En beenen breken, die ick maer can achterhalen
 
Ick sal hem stout vermeet doen met de doodt betalen,
 
En daerom heb ick in het midden vande stadt
 
Mijn Rechter-stoel ghestelt, op dat ick my eens sat
 
Sou drincken in het bloet, van die hun tussen beyden
 
Verstouten hier en daer mijn volck soo te verleyden
 
En brenghen op het mes: neen dit moet sijn belet
 
Door t'sweerdt, door galgh en strop vervolghens onse Wet
 
Van t'oude Heydendom, ten sal my niet verdrieten
 
Het Chisten bloet als in een slach-huys te vergieten
 
Om die hertneckigheyt, daer sy hun fondament
 
Op bouwen ... neen men moet niet eenen hier ontrent
 
Laten vernachten, want sy souden t'lant bederven
 
Sy moeten (schoon sy noch soo sterck waren) sterven
 
1 Edelman
 
D'uytroepers hebben uwe oorden over al
 
Vercondicht: dat het oock alsoo gheschieden sal,
 
Want t'heeft te langh geduurt.
 
2 Edelman
 
Ick heb van dagh vernomen
 
Datter twee Christen sijn in dese Stadt ghecomen
 
Die wonder dinghen doen gans boven de natuur,
 
Latronianus.
 
Ick heb het oock verstaen, het sal hun al te suur
 
Op comen can ick die maer crijghen in het yser
 
Aen handt en voet gheboyt, wy sullen sien wie wijser
 
In sijn Gheloof sal sijn, ick (die de Goden ken
 
En t'Opper-hooft van onse straffe Recht-banck ben)
 
Oft sy die lagghen met ons Goden, daer by spotten
 
Met t'Keysers Wetten, noch volherden sullen in hun sotte
 
En domme dwalinghen, soo boos, en quaet van aert
 
1 Edelman
 
Voor sulcken volck en dient noch galgh noch rat gespaert ...
 
Latron.
 
K'en toeff geen ooghenblick: om hunnen tijdt te korten
 
2 Edelman
 
De wraak lust tot de straf, tracht niet als bloet te storten
[pagina 216]
[p. 216]
 
Latro.
 
Soo jemandt uyt dit volck my can bewijsen, wie
 
Dat Epictetus is, een rechten schellem, die
 
Een jeder een verleyd', en derft t'Geloof aen preken
 
Dat vals is, sal ick, om mijn thoren eens te wreken
 
Aen soo een sielen stuck, vereeren een som ghelt
 
Voor sijn verdienden Loon.
 
1 Heyden.
 
Die is van daegh ghestelt
 
Inde gevanghenis soo ick heb hooren segghen
 
Met eenen Astion.
 
Latro.
 
Ist waer, men salse legghen
 
Te samen op een rat als sy gheray-braeckt sijn
 
Edel
 
Dat gaet naer onsen wensch.
 
Latro.
 
Gheen straffelijcker pijn
 
Can ick bepeysen: als in d'Oli te doen sieden
 
Soo Paeps-ghesiende ras.
 
Edel
 
Dat staet naer u ghebieden
 
En volghens uwen wil, en dan soo naer de hel
 
Tot hun veel grooter pijn ...
 
Latron.
 
Seght kent ghy hun oock wel?
 
Heyden.
 
Maer eens ghesien, t'was seer wonder aen te mercken
 
Dat ick den outsten schelm, en siel heb uyt sien wercken
 
Door sijne tooverij, want t'gingh boven natuur
 
Toen hy een jonghen doof, en stom op een half uur
 
En min daer van ghenas, ja soo de spraeck ghegeven
 
En daer by sijn ghehoor.
 
Latron.
 
Het sal hem costen t'leven
 
Want sonder toover-konst, en can dit niet gheschien.
 
2 Heyden.
 
T'is soo ghelijck hy seydt, ick hebt oock aenghesien.
 
Latron.
 
Wat is van Astion, dat soud' ick geren weten?
 
Een ander.
 
Die heeft den mensch die met den duyvel was beseten
 
Door t'teecken van een Cruys verlost, ghelijck ick noch
 
Van daegh voor ooghen sach.
 
Latron.
 
T'is altemael bedroch ...
 
Gaet brenght die sielen hier terstont voor mijnen ooghen
 
Sulck een vermetentheydt en sal ick noyt ghedooghen:
 
Die schelmen moeten voort, want t'waer te groote schandt
 
Te lijden sulcken quaet, sy moeten haest van candt.
 
Edelman
 
Het is een Helden stuck bedrieghers om te bringhen
 
Een ander.
 
Den heelen nacht heb ick die sielen hooren singhen
 
Inde ghevangenis vol blijschap ende vreught:
 
Edelman
 
T'is wonder dat-men sich noch in't verdriet verheught
 
Mits hunne doodt genaeckt.
 
Lat.
 
Ick salse wel verleeren
 
Sy en sullen ghelijck sy meynen niet meer keeren
 
Daer sy van comen sijn dat sweer ick by Jupijn,
 
Sy hebben langh ghenoegh ghesaeyt hun vals fenijn
[pagina 217]
[p. 217]
 
Tot ondergangh van t'volck, het gen' ick wil beletten
 
2 Edel
 
Niet sonder reden want 't strijdt teghen alle wetten
 
Gans onverdraghelijck
De twee Martelaren gevanghen en gheboyt sijnde uyt.
 
Helbardier.
 
... Seer hoogh en machtigh Heer
 
Hier worden u ghebrocht de schelmen, die de eer
 
Verfoyen van ons Wet, dat teghen u gheboden
 
Een ander.
 
Twee rechte Toovenaers die spotten met ons Goden ...
 
Jae doen ghelooven hun versierde Loghentael
 
In schijn van heyligheyt, nemt daer op u verhael
 
Soo straf als 't u belieft, sy sijn van ons ghevanghen
 
En als ghy siet geboyt.
 
Latro.
 
Daer heb ick met verlanghen
 
Langh ghenoegh naer ghewacht wel tot mijn bitter spijt ....
 
....Seght my terstont van waer ghy comt, en wie ghy sijt,
 
Epit.
 
Wy sijn twee Christenen, en van een Landt ghesproten
 
Dat heydens is, en daer veel hebben t'bloet vergoten
 
Voor t'Christelijck Gheloof, noch sonder vrees en pijn.
 
Latro.
 
Ist waer; seght my oock eens: hoe dat u namen sijn?
 
Astion.
 
Men noemt ons Christenen om dat wy Christus lijden
 
Ghedencken, en ons in sijn doodt met recht verblijden,
 
Want dat heeft ons verlost en geeft de salicheydt,
 
Aen die daer in ghelooft.
 
Edel.
 
U groote stoutigheydt
 
Een felle straf en is soo groot die onse Siel can krencken
 
Gheloovende in Godt die t'al gheschapen heeft,
 
Die dat niet en ghelooft, hy noyt gheen leven geeft.
 
Latro.
 
Wel leven wy dan niet, wat sal die geck gebreken,
 
Epit.
 
Jae als de beesten, die heel stom sijn, en noot spreken
 
Leven de Heydenen; om datter gheen Gheloof
 
In hen te vinden is, maer voor de waerheyt doof
 
Die sy niet en verstaen.
 
Edel.
 
Wat wilt ghy hier med' segghen
 
Epit.
 
Al veel want ghy 't Ghelooft dat ick u uuyt can legghen,
 
Gheloovende in Godt, te weten die regheert
 
Met Vader, Soon en Geest, en anders niet begheert
 
Als datmen hem ghelooft.
 
Latro.
 
Soo sijnder dan dry Goden
 
Astion.
 
Niet meer als eenen, die vervolghens sijn gheboden
 
Van ons ghe-eert wordt schoon men dry Persoonen noemt
 
Daer is maer eenen Godt, die meer gelooft, verdoemt
[pagina 218]
[p. 218]
 
Sijn siele, en daerom wy valsche Goôn versaken
 
Latro.
 
O schelmen dat Gh[e]loof sal u doen ledebraken ...
 
Schud hun de Cleeren uyt, en slaet hun metter daet
 
Met stocken moe en mat, de Wet niet toe en laet
 
Van des' twee Fielen tot ons schandt dit quaet te hooren ...
 
Leyd hun uyt mijn ghesicht oft ick sou hun vermooren
 
En sijn daer van den Beul ... scheurt hun heel lijf van een
 
Met krouwels scherp ghepint en haken tot op 't-been ....
 
En daer med' niet genoegh, men salse tot meer schanden
 
Met Oli Lampen onder d'Oxeselen soo branden
 
Dat 't vet daer uyt loopt, en dan sien oft datse noch
 
Volherden sullen in hun vals versiert b[e]drocht:
 
Jae al die hun gelooft sal men misdadigh maken,
 
En sullen oock als sy de selve straffe smaken ...
 
Het is ghenoegh gheseyt, ick wil dat-men volbrenght
 
Het gen' ick heb belast dit niet een uur verlenght,
 
Oft t'cost u oock de doot, dus wilt daer niet med' toeven:
Binnen.
Sy worden uytgheschud en geslaghen met stocken.
 
Beul.
 
Gaet voorts, men sal u soo de straffe eens doen proeven
 
Astion.
 
Den mensch die sondigh leeft de straf ghenoegh verdient
 
Maer diese geren lijdt wort van den Heer bemint ...
 
En spaert mijn lichaem niet.
 
Beul.
 
Noot sach ick in het lijden
 
Van sulcken wreet torment, de menschen hun verblijden
 
En singhen als des' twee, die weten dat sy gaen
 
Naer het Schavot om noch meer pijn te onderstaen
 
Als die sy voelen, t'is een spoock van tooverijen
 
Oft ick begrijp dat niet.
 
Astion.
 
Godt heeft al grooter lijen
 
Om onsen t'wil gheproeft, ons lijen is maer schijn
 
Sonder ghevoelen, te ghelijcken by de pijn
 
Die Godt gheleden heeft en ons daer door ghegheven
 
De hop' van saligheyt, dat is het eeuwigh leven
 
Den Beul.
 
Ick staen versuft als ick dese stantvastigheyt
 
In sulcken voor val hoor dat hun wort op-gheleyt.
 
Epit.
 
Geen kostelijck bancket soo soet en is te achten
 
Als de gewenschte pijn der slaghen die wy wachten
 
Veel stercker op 't Schavot ... ô slaghen die soo seer
 
Niet doen en sullen, als de slaghen, die den Heer
 
Onnoosel voor ons kreegh, en gaven soo veel wonden
 
In sijne geesselingh, wy lijden voor ons sonden
binnen


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken