Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Rood paleis (1936)

Informatie terzijde

Titelpagina van Rood paleis
Afbeelding van Rood paleisToon afbeelding van titelpagina van Rood paleis

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.88 MB)

ebook (3.01 MB)

XML (0.28 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Rood paleis

(1936)–F. Bordewijk–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 40]
[p. 40]

Lupanar

Iets dat hij niet zag opende de voordeur en verdween er achter. Een vestibule lag in een gesmoord rood, vooral zeer donker. In het midden liep een gang tusschen kamers, zwak licht. Opzij was de mond van een gang als een gat. Aan de andere zij zat achter een bureau een zwijgend man. In den donkeren schijn zag zijn groote gezicht niet rood, eer groen, heel norsch, met diepe groene putten.

- Dit is Benjohan, de kwee, zei Henri. Dag Benjohan.

Hij groette vriendelijk. Tijs begreep het niet. Hij dacht dat het een achternaam was.

De man knikte zwijgend. Uit een boek met coupons van giftig rood scheurde hij.

- Je moet een rikspop dokken, dat is de entree, zei Henri.

Tijs betaalde een rijksdaalder, Henri niet. Tijs had nooit gedacht dat een meer dan volwassen man zoo bang kon zijn. Een deur aan het eind ging wijd open op een haard van lichtrood licht...

Tijs kwam tot bezinning omdat een sigaret zijn vingertoppen brandde. Hij zat in een groote zaal op een divan aan den wand, naast Henri. Een meisje zat naast hem, mooi noch leelijk, heel dom. Een meisje zat naast Henri.

[pagina 41]
[p. 41]

Tijs had de verbazing van wie denkt een stille leege kamer te vinden, en binnen is het stil, maar heel vol. Hij zag een klok, het was tien uur. Misschien had hij een kwartier gezeten. Hij had ook al van den wijn geproefd. Hij proefde weer. De wijn was goed. Hij doofde de sigaret die hem pijn deed.

Tijs zag alles opeens heel helder, maar zeer beangst.

- Wat een oogen heb jij, zei het meisje.

Hij grijnsde wat, en dronk een nieuw glas. Hij begon den wijn zwakjes te voelen.

Henri lag vlaknaast vadsig achterover. Hij zag naar niemand, hij keek naar de zoldering.

Er waren vijftien mannen en twintig meisjes. Ze zaten in fauteuils en divans bij lage tafeltjes langs de muren, het middendeel der zaal was vrij. Het ging heel correct toe met wat praten en wijndrinken. Het onmogelijkst scheen aan Tijs de correctheid van die mannen tegenover meisjes die niets droegen dan een dun rose hemd, dunne rose kousen en lakschoentjes. Maar hoe gedroeg hij zich zelf?

Na een nieuw glas voelde Tijs zijn borst uitzetten. Hij was dan nu waar hij wezen wou. Enorm, ontzaglijk! Maar innerlijk bleef hij bevreesd. Er kwamen twee heeren binnen,

[pagina 42]
[p. 42]

een met een hoogen hoed dien hij ophield en een pels dien hij aanhield. Tijs herinnerde zich zijn jas en hoed toch ergens te hebben afgegeven. Hij wist niet waar.

Er zat nog een derde meisje aan het tafeltje. Ze zat tegenover hen en dronk mee.

Henri wentelde zijn hoofd op de veerende zitting een slag naar Tijs.

Tijs keek naar het meisje over Henri en toen naar Henri. Henri glimlachte.

- Hij is nog een nieuweling, Finda, zei hij, en glimlachte.

Finda antwoordde brutaal:

- Dat krijgen we er wel uit.

Finda droeg een hemd van zwarte kant en was mooi. Tijs zag het opeens.

- Van Finda blijf je maar af, die is te duur voor een spaarzaam mensch, zei Henri.

Tijs ging eensklaps recht zitten.

- Ik blijf van iedereen af.

- Dat is gekkigheid. Durf je niet?

Het was het meisje naast Tijs die dit zei. Ze heette Chabran. Ze had het hem zelf verteld.

Tijs was koppig.

- Ik blijf van iedereen af! Ik zal wel betalen, maar ik blijf van jullie af.

Hij sprak iets ongehoords tegen een vrouw, tegen drie vrouwen.

[pagina 43]
[p. 43]

- Waarom? Ben je bang?... We worden gekeurd.

Dit kwam er zoo eenvoudig uit. Henri in zijn verstoktheid voelde het. Tijs voelde het niet. Maar hij vond wéér een heel ruwe term en tegelijk het woord van zijn leven.

- Nee, zei hij in het algemeen en dapper, dat is het niet, maar ik ben impotent.

Toen lachte Henri voor het eerst, met zijn mooi gebit in het licht. Hij lachte luid en welluidend. Anderen keken.

Chabran keek boos.

- Daar is niks om te lachen.

Toen werd Tijs ook nog lucide.

- Je fooi krijg je toch wel.

Hij schoof over den divan een rijksdaalder naar haar toe. De munt, gretig gegrepen, ging in haar kous.

Het meisje recht over keek met donkere oogen peinzend naar Tijs. Ze wist wat het beteekende: impotent. Allen hier wisten het. Ze hadden een minieme ontwikkeling, maar op dit terrein wisten ze alles.

- Ik begrijp dat niet, zei Finda, een nieuweling en impotent.

Henri was nog niet heelemaal uitgelachen.

- Je hoeft niet alles te weten. Wees blij dat ik de bekoring van iets nieuws hier heb gebracht. Mijn vriend Tijs zegt de waarheid.

[pagina 44]
[p. 44]

- Tijs, zei Henri, je bent kostelijk. Maar je bent te laat begonnen.

Alleen zij beiden verstonden dit.

- Laat es wat kaas komen, zei Henri.

Dan tot Tijs:

- Je kunt hier ook eten of soupeeren. De keuken is goed. Mevrouw heeft een fransche kokkin.

Een zedige dienster bracht kaas in blokjes. Chabran werd na het geld gevoelig. Ze begon het verhaal van haar ondergang. Maar Tijs luisterde niet. Haar hoofd lag even aan zijn schouder. Daar krijg ik een vette plek, dacht hij. Want hij droeg een pak van stemmig donker. Haar beetje voorhoofd werd nog geringer door de domme ponnie. Tijs vond het knap van zichzelf dat hij dit onpartijdig zag, een derde die neerzag op hem en op haar. Toen hoorde hij haar zuchten:

- God, altijd die wijn hier! Wil je wel gelooven dat ik soms snak naar een gewoon glas water?

Dit op zijn beurt ontroerde Tijs, maar Henri niet.

Toen ze vlak daarna opstond en naast een anderen klant ging zitten zei Henri:

- Een aardig trucje. Maar ze zegt het te veel. Finda stond ook op.

- Je bent een gemeene jongen.

[pagina 45]
[p. 45]

Ze ging zitten naast Tijs, die haar al gauw een rijksdaalder toeschoof. De munt ging met snel gebaar in de kous.

Finda was mooi. Tijs hoopte dat hij bij zijn impotentie zou kunnen volharden. Maar hij had toch verdikkeme-nog-toe een wil.

- Ik zal, zei hij tegen zichzelf.

Het was tot dusverre gemoedelijk toegegaan, haast huiselijk. De vorstin Finda zat rustig in haar zwarte kant.

Tijs voelde zich grootsch, en opeens was hij weer bang. Mijn tweede jeugd schijnt mijn eerste te wezen, dacht hij. Het was waar. Hij was bang deze jeugd te verspelen. Hij had vage en heel erge visioenen van vreeselijke ziekten. En hij rook aldoor, hij had aldoor geroken tusschen den tabaksdamp, een flauw en toch sterkzoet parfum, niet onprettig, onmiskenbaar.

Zijn angst kwam toch niet voornamelijk van zijn visioenen. Hij was opeens uiterst bevreesd, maar dan ook alleruiterst bevreesd voor een zwartfluweelen gordijn in een hoek van de zaal dat niet bewoog. Hij was heel sensitief, bijna krankzinnig. Hij had het gordijn aldoor gezien en er nooit naar gekeken.

- Wat is dat daar? vroeg hij en keek voor het eerst.

[pagina 46]
[p. 46]

- Dat gordijn gebeurt dadelijk, zei Henri die een genoeglijk termpje had gevonden. Neem je in acht. Het slaat half elf.

De klok aan den wand had een jichtigen slag.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken