Rood paleis

[p. 162]

Het hart van God, een universum

Hij was een droppel uit een vat vluchtige olie, dat daar stond, verdampte en niet wist waarvoor. Nooit was hij meer overtuigd geweest van zijn persoonlijke doelloosheid in een universeele.

Hier zat hij nu stil in een koude kerk, hij kouder dan de atmosfeer, maar stil en bevroren, zonder de tochten, die om hem waren langs onzichtbare, onberekenbare glijbanen. Een stuk dood, een stuk schots, maar dat men precies kon berekenen naar inhoud en soortelijk gewicht. Geen levende koude. Een koude, die slechts afsleet en verdween.

Hij zag zich zitten met zijn mooi-blonden kop, zijn verzorgden knevel, den goeden snit van zijn kleeding, zijn onberispelijke tanden. Hij had de zelfobservatie die ook een kwaal was van de eeuw. Men moest van zichzelf een afkeer hebben, als men daarvoor niet te lusteloos was.

Maar het was alles zeer duldbaar, hij dacht niet aan den geijkten zelfmoord. Hij had het in zijn macht zich te zelfmoorden zoo vaak hij wilde. Hij trad uit zichzelf aan de hand van zijn fantasie.

Hij had fantasie en bouwde zich speelsch een heelal op. Men kon overtuigd zijn van een

[p. 163]

volstrekte doelloosheid van het bestaan en toch gelooven in God. De fantasie kon zich een God bouwen uit het voorhanden wereldstof, een immensen.

Dit lag in zijn lijn. De gedachte, oneindig sneller dan het licht, ging uit naar alle kanten. De astronomen hadden berekend dat de werelden vaneen stoven, dat de melkweg losser raakte, dat de andere melkwegen, die galactische nevels heeten, van elkaar wegijlden, ijlden met toenemende snelheden. De rede voorzag dat deze beweging eens in haar tegendeel zou verkeeren. Uit de toenadering tot opperste verdichting werd weer een vlieden geboren en zoo vervolgens. Een pulseeren.

Het hart van God klopte, één slag in millioenen eeuwen, en weer een slag. God lag verstrooid met Zijn lijf, Zijn ledematen en Zijn hoofd. Aldus had God den mensch geschapen niet slechts naar Zichzelf, uit Zichzelf. Aldus was de aarde een atoom van God, de menschheid, de mensch. En neen, de mensch was door God niet geschapen, God had hem te aanvaarden, te dulden misschien als een noodwendigheid in zijn gestel, misschien als het minuscuul ziekteverschijnsel van een hart dat veel had gepopeld, dat oud werd. Maar in de rust van Zijn hersenen moest

[p. 164]

plaats zijn voor oneindig hooger geordende wezens, op werelden meer lichtend dan de stof van onze nevels en sterren, dicht opeen en stil, de edelste deelen van Zijn bouw... Wij traden gereed uit ons lichaam, wij traden niet uit onzen geest. Hier vond de fantasie haar grens. Wij konden ons indenken in hoogere stof, meer gevorderde techniek, niet in een geest hooger geordend dan wij.

En het was vreemd, maar in Henry Leroy had de koude bewogen. Hij zat voor een seconde tusschen de zuilen van zijn denken in grootsche tochtingen. De bron bleef verborgen.