verantwoording

gebruikt exemplaar

digitaal bestand van de redactie

 

algemene opmerkingen

Letterkundig lexicon voor de neerlandistiek wordt hier voor het eerst gepubliceerd. Het is het resultaat van een Amsterdams samenwerkingsproject dat in 1997 werd afgerond. Voor deze publicatie in de dbnl zijn de literatuuropgaven nog eens geactualiseerd, en ze geven nu de relevante vakliteratuur tot omstreeks medio 2001 weer. Voor zover mogelijk zijn de verwijzingen naar andere lemma's binnen het lexicon voorzien van een hyperlink.

De tekst over het ‘schaakberd’ is vervangen. De oospronkelijke tekst van W. Kuiper wordt hieronder weergegeven.

 

schaakberd of schaakspel

Rederijkersdichtvorm, waarbij uitgegaan wordt van een gedicht van 32 versregels. Deze regels zijn elk opgebouwd uit twee, door binnenrijm gemarkeerde helften, wat alles bij elkaar 64 rijmende eenheden oplevert. Deze eenheden moeten vervolgens geplaatst worden op de 64 velden van een schaakbord. Volgens de loop der stukken (de pionnen tellen niet mee) laat zich nu een fors aantal rederijkersballaden genereren. Twee bekende schaakberden zijn die van Matthijs de Castelein in diens

De const van Rhetoriken

(1555) en die van Anthonis de Roovere in zijn

Rhetoricale wercken

(1562).

LIT: Buddingh'; Gorp; Lodewick; Metzler; MEW; G. Stuiveling. ‘Schaken met De Castelein’ en ‘Met De Roovere is het moeizaam spelen’, in: id. Vakwerk (1967), p. 75-127; H.G. van den Doel. ‘Schaken met de grootmeester’, in: Weerwerk. Opstellen aangeboden aan professor dr. Garmt Stuiveling (...) (1973), p. 126-135. [W. Kuiper]

 

redactionele ingrepen

geen