De reizen van Pater Key (onder ps. Raoul Chapkis)

[p. 43]

Hoofdstuk IX
Waarin pater Key via het eiland Brno op het eiland Vpro komt. De professoren Hamermaker, Kistenmaker en Sickbock leggen uit wat er op Vpro gebeurt. Stottert God? Drie preken tegen psychokinese. Wat nu? Contactlenzen met ruitenwissers tegen de tranen. Meld u aan als lid van de Tros! Theokinese ex machina.

Toen pater Key op die zonnige woensdagmiddag in mei aanspoelde op het Noordelijke strand van het eilandje Brno, waarheen men voor f 420 een veertiendaagse ité-vliegreis kan maken, zodat het wel zeker is dat het echt bestaat daar in de Adriatische zee voor Joegoslavië, had niemand het minste vermoeden welke vreemde avonturen hij daar zou beleven. Zo'n vermoeden zou trouwens onjuist zijn geweest. De gehele bevolking van Brno bevond zich namelijk op het Zuidelijk strand waar de eenentwintigjarige Olga Rapefruit een monokini ondersteboven had aangetrokken. Het

[p. 44]

strand waar Key lag was dus leeg, en er zat niets anders voor hem op, dan zich weer in zee te laten glijden. Dichtbij Brno ligt het eiland Vpro, en daar spoelde Key tenslotte rum. En daar had geen mens een vermoeden welke vreemde dingen hij ging beleven.

Het eiland Vpro beleeft een intellectuele welvaart. Men wordt er als doctorandus geboren, en wie op zijn achttiende nog niet gepromoveerd is wordt eredoctor. Zo kwam het dat drie eenvoudige strandjutters, de professoren Hamermaker, Kistenmaker en Sickbock de natte pater in welgekozen bewoordingen uitlegden hoe het op hun Vpro toeging. Vpro wordt, zo vertelden zij de zich afdrogende pater, bewoond door Psykochinezen. Deze kunnen, zo verzekerden ze, een balletje dat op een staafje valt, naar links of rechts laten vallen. ‘Zo, zo’ zei pater Key, tevreden dat hij weer op bijgeloof stuitte, ‘zo'n balletje kan ook moeilijk anders dan naar links of naar rechts vallen.’

‘Ha, hij begrijpt het niet’ riepen Hamermaker, Kistenmaker en Sickbock uit, ‘maar het is toch strikt wetenschappelijk bewezen. Gaat u maar eens mee.’ En ze brachten Key naar een tempel. Boven het altaar waren in de vorm van een kerstboom een aantal ijzeren staafjes bevestigd. Op deze spijkers vielen van boven ijzeren balletjes. De menigte in de kerk zat geconcentreerd de balletjes naar rechts te denken (want het was een oneven dag; op even dagen dachten ze naar links. Net als het parkeren in Frankrijk dus). Key zette zijn bril op om het apparaat te onderzoeken, maar dit werd hem verboden. Op Vpro dragen we allemaal contactlenzen.

‘Kijk’ zeiden Hamermaker, Kistenmaker en Sickbock ‘de mensen wensen het balletje naar rechts, en het valt naar rechts.’

‘Behalve die dan’ riep Key. Hamermaker lachte ho-

[p. 45]

nend. ‘U moet het statistisch zien. Er mag eens een schaap verkeerd gaan, maar statistisch gaat de kudde de gewenste kant op.’

‘Dan is het apparaat niet zuiver’ riep Key. Kistenmaker lachte honend. ‘Dat apparaat is fysisch volkomen zuiver want het heeft f 2800 gekost.’ Er vielen nu een hele tijd balletjes naar links. ‘Nu klopt het toch niet meer’ riep Key. Sickbock lachte honend. ‘Ja dat is merkwaardig, maar psychologisch wel te verklaren. Het naar rechts wensen is kennelijk moeilijk. Er is altijd een duidelijke afwijking naar links. Wijst dat niet op een hogere macht? Men heeft wel gedacht dat God zelf linkshandig is. Dan zou hij dus stotteren en...’ De drie professoren, in wie Key een statisticus, een fysicus en een psycholoog had herkend, vervielen nu in theologische twisten, want op Vpro is iedereen theoloog zo gauw hij praten kan.

Key begreep dat er werk aan de missie was. Balletjes een bepaalde kant op wensen, welja, het rook naar humanisme. Hij stapte naar het altaar, en verving het Russisch biljart door een houten kruis. ‘Nee,’ zei professor Hamermaker, ‘met vier spijkers is het statistisch niet significant meer.’ ‘Nee’ zei ook professor Kistenmaker, ‘dat kruis is niet symmetrisch: zijn hoofd helt naar rechts over.’ En professor Sickbock vond dat de voorstelling de wensers uit hun concentratie haalde. Maar Key beklom de preekstoel en sprak ten eersten male, en hij zei in verkorte vorm dit:

Dat staafjesapparaat is niet eerlijk. Als het bovenste staafje inderdaad echt helemaal zuiver was, dan zou het volkomen ronde balletje er na enig stuiten op moeten blijven liggen, omdat het geen reden heeft naar links of naar rechts te vallen. Het volgende balletje zou weer recht op het eerste balletje moeten vallen en daar blijven

[p. 46]

liggen. In uw apparaat vallen ze er echter links of rechts naast, en dus is het niet geheel zuiver. Vielen er in het begin toevallig meer naar links, dan slijt het staafje links meer af dan rechts, en vallen er dus op de duur steeds meer naar links.

Het leek wel of niemand hem had gehoord. Key sprak ten tweeden male, en hij zei in verkorte vorm dit:

Stel dat we echt door wensen dingen konden bewegen. Het weer bestaat uit luchtdrukken en wolkenmassa's. Elke zondag, jaar in jaar uit, wensen meer mensen dat het mooi weer wordt dan slecht. Wat blijkt nu, waarde Hamermaker, als we nagaan hoe het weer op zondag zich verhoudt tot het weer op de andere zes dagen van de week? Hetzelfde rotweer. Evenveel centimeter neerslag, evenveel seconden zonneschijn. Deze wekelijks herhaalde proef met miljoenen vrijwilligers levert het overtuigend bewijs: psychokinese bestaat niet.

Het leek wel of niemand hem had gehoord. Key sprak ten derde male, en hij zei in verkorte vorm dit:

Aan de speeltafels van Monte Carlo, Ostende, Las Vegas, Mamaia en Deauville wordt miljarden malen een balletje hartstochtelijk in een bepaalde richting gewenst. De proefpersonen worden direct in klinkende munt betaald voor hun concentratie. En het is niet zo dat die wensen elkaar opheffen. Want iedereen die een kwartier bij een roulette staat, merkt dat hoge inzetten andere aantrekken: er staat altijd veel meer op de ene kleur dan op de andere. En de croupiers wensen niets. Toch komen rood en zwart zo onregelmatig uit dat alle speelbanken ter wereld winst maken. Als er maar een schijntje pschokinese was zouden ze allemaal failliet gaan.

Niemand had hem gehoord. Waarom? Omdat op Vpro maar één zender is toegelaten. Pater Key werd dus ge-

[p. 47]

woon niet uitgezonden. Alle inwoners van Vpro dragen contactlenzen, dat zijn geen gewone lenzen, maar miniatuur televisieschermpjes, die zestien uur per dag het officiële programma uitzenden. Acht uur wordt er niet uitgezonden. Dit noemt men slapen. Het hele klandestiene optreden van onze Key was dus ongezien gebleven. Wat dit volk nodig heeft om ze de schellen van de ogen te doen vallen is een oogarts, dacht Key. Eerst medici sturen, dan handelaars, en dan pas missionarissen. En dan de onafhankelijkheid, en dan de parachutisten. Die logische ontwikkeling kon hij niet doorbreken.

Inmiddels had het parlement van Vpro een anti-Keywetje aangenomen, en hij werd met een helicopter van het eiland weggewenst.

Hij was nog net op tijd terug in Amsterdam om mee te lopen in een demonstratie tegen de mlf, die werd gehouden een week nadat bekend was geworden dat die mlf niet doorging. Liever een sof dan een mof. Hoera!