Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Groot lied-boeck (1975-1983)

Informatie terzijde

Titelpagina van Groot lied-boeck
Afbeelding van Groot lied-boeckToon afbeelding van titelpagina van Groot lied-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.95 MB)

XML (3.28 MB)

tekstbestand






Editeurs

A.A. Keersmaekers

F.H. Matter

Garmt Stuiveling

C.F.P. Stutterheim

P.J.J. van Thiel

F. Veenstra

C.A. Zaalberg



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

XXXV Liedt

I: 145-146

Lyrisch gedicht, in het toneelstuk door jonkvrouw Elisabeth gezongen als liefdeslied voor Rodderick, wiens naam trouwens in vs. 31 voorkomt.

Beginregel: Waer dat cleyne guytje blint

Vindplaatsen: Rodd'rick ende Alphonsus 1616: vs. 235-252; Groot Lied-boeck 1622: 47-48; Kalff 1890: 279-280; Knuttel: alleen in Rodd'rick ende Alphonsus; Van Rijnbach 1944: 82.

Omvang: 36 verzen, negen strofen van 4 regels. In Rodd'rick ende Alphonsus 18 regels, doordat telkens twee verzen op éen regel zijn gedrukt.

Versvorm: jambisch metrum met vier heffingen, maar de vzn. 1, 2 en 20 trocheïsch.

Rijmschema: a a b b.

Melodie: - Matter 1979, blz. 86-87.

[pagina 254]
[p. 254]

Varianten
Groot Lied-boeck 1622 Rodd'rick ende Alphonsus 1616
5 boefje Boefjen
7 Die Crijghsluy De krijgslien
8 d'onbesorgde d'onbesorghden
11 litteecken lit-teycken
20 als de stoute Jongelingh als Rodderick de Ionghelingh
28 vernedert verneerdert
29 vreughde vreughden
32 hartenwee herten-wee
33 kleyne kleyn

1 Waer dat cleyne guytje blint: Voor de blindheid van Cupido zie men de uitvoerige aantekening bij lied XVII, vs. 2.

2 G'lijckmen 't uytgeschildert vint: Deze mededeling is merkwaardig omdat een blinde Cupido in de beeldende kunst niet valt aan te wijzen, enkel een geblinddoekte. In zijn beroemde bundel Amorum Emblemata (Antwerpen 1608) heeft Otto Vaenius op de oneven bladzijden meer dan 150 Cupido-figuren gegraveerd; op vele prenten immers komen Eros en Anteros beiden voor. De meerderheid daarvan heeft behalve pijl en boog ook nog iets anders dat in het zinnebeeld te pas komt en in het versje z'n uitleg vindt: spiegel, palmtak, beker, kompas, penning, juk, gieter, karnton enz., of een dier zoals stier, jachthond, kameleon, gans enz.: een vernuftige reeks verscheidenheden. Maar een echt blinde Cupido is er niet bij. Op blz. 61 vindt men Cupido verblind tastende, op blz. 157 Cupido door Fortuna geblinddoekt. Dat is alles. Ook onder de bijna dertig Cupido-figuren in Hoofts Emblemata amatoria (Amsterdam 1611) is er geen enkele blind. Evenmin is dit het geval bij de ongeveer vijftig bijzonder fraaie Cupido's in de Nederduytsche Poemata van Daniel Heinsius (Amsterdam 1616). Het is dus verantwoord te menen dat Bredero blint (vs. 1) heeft bedoeld als geblinddoekt. Of hij uytgeschildert gebruikt in letterlijke zin, ofwel in figuurlijke zin dus als: beschreven, is een open vraag. Het is echter wel zeker dat er schilderijen bestonden waarop een geblinddoekte Cupido voorkwam, bijvoorbeeld al van Lucas Cranach d.O.: Cupido ontdoet zich van zijn blinddoek. Zie Panofsky 1970, blz. 79-100.

5 siet seer snel: ziet heel scherp; vgl. WNT XIV, kolom 2305.

12 Geen blauw litteecken, blijfter van: Hoewel het woord blauw vaak wordt gebruikt in verband met een onbeantwoorde liefdesverklaring, is die betekenis binnen het zinsverband niet waarschijnlijk. Geen duidt erop dat het gevolg van de liefdeswond voor de buitenwereld onzichtbaar blijft, m.a.w. zónder die negatie zou het om iets zichtbaars gaan: een blauwe plek, als gevolg van een

[pagina 255]
[p. 255]

onderhuidse bloeduitstorting. Maar letsel van zo'n langdurige zichtbaarheid brengt Cupido niet toe.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken