Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Groot lied-boeck (1975-1983)

Informatie terzijde

Titelpagina van Groot lied-boeck
Afbeelding van Groot lied-boeckToon afbeelding van titelpagina van Groot lied-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.95 MB)

XML (3.28 MB)

tekstbestand






Editeurs

A.A. Keersmaekers

F.H. Matter

Garmt Stuiveling

C.F.P. Stutterheim

P.J.J. van Thiel

F. Veenstra

C.A. Zaalberg



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

CII Sonnet

I: 354

Vroom gedicht in het Frans, over de onbetrouwbaarheid van de aardse liefde en de standvastigheid van de liefde Gods.

Beginregel: Orsus Adieu Amour, adieu Espoir & Crainte,

Vindplaatsen: Groot Lied-Boeck 1622 II: 33; Kalff 1890: 402-403; Knuttel 1929: 298; Van Rijnbach 1944: 189.

Versvorm: sonnet in alexandrijnen.

Rijmschema: a b b a a b b a c c d e e d.

 

Blijkens dit sonnet kende Bredero wel méer Frans dan hij in 1617 wilde doen geloven door zich voor Moortje aan te dienen als ‘een slechte Amstelredammer (die maar een weynich kints-School-frans in 't hoofd rammelde)’. Toch was dit niet zo maar een bescheidenheidsformule. Het is immers een feit dat hij in dit sonnet enkele malen ernstig zondigt tegen het klassieke Frans van de zeventiende eeuw: ten eerste door de tweede persoon enkelvoud en meervoud te vermengen: Vous troubleras (vs. 2), toy (vs. 3) en Allumez (vs. 4), scrivez avecq tes doicts (vs. 12); ten tweede door bij Amour zowel manlijke als vrouwelijke vormen te

[pagina 367]
[p. 367]

gebruiken: Saincte (vs. 4), fainte (vs. 5), Leger & inconstant (vs. 6), fondée (vs. 9) enz. Ook de zinsconstructie is soms eerder nederlands dan frans, bijv. in vs. 2 en vs. 9.

Bij het herdichten in het Nederlands heb ik er uiteraard naar gestreefd ‘te vertalen wat er staat’. Maar wat stáat er? Een reeks woorden, niet enkel syntactisch geordend tot begrijpelijke zinnen, maar tezelfdertijd ook metrisch geordend tot alexandrijnen, die zelf weer geordend zijn in het rijmschema van een sonnet. Daaruit volgt een drievoudige eis, die de vertaler gemakkelijk kan doen vastlopen in een conflict van plichten. Het tweede vs. met mon Ame ni mon Coeur veroorloofde mij te kiezen tussen mijn ziel noch mijn hart, ofwel mijn hart noch mijn ziel, en het doorslaggevende argument lag in de rijmpositie. Met hart als rijmwoord was smart nauwelijks te vermijden, en in apart, bard, gard, part, sart, tart en verward zag ik geen heil. Met ziel als rijmwoord waren er m.i. betere mogelijkheden, al blijken tenslotte juist de rijmwoorden kniel, wiel en schrielalle drie zo al niet misplaatst, dan toch letterlijk zonder voorbeeld te zijn.

Mijn dank gaat uit naar mijn collega's die door hun scherpzinnige opmerkingen mij hebben verplicht mijn tekst telkens weer te herzien, en naar mijn antwerpse collega J. van Dijck voor zijn kritische notities t.a.v. Bredero's Frans.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken