Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Groot lied-boeck (1975-1983)

Informatie terzijde

Titelpagina van Groot lied-boeck
Afbeelding van Groot lied-boeckToon afbeelding van titelpagina van Groot lied-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.95 MB)

XML (3.28 MB)

tekstbestand






Editeurs

A.A. Keersmaekers

F.H. Matter

Garmt Stuiveling

C.F.P. Stutterheim

P.J.J. van Thiel

F. Veenstra

C.A. Zaalberg



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

CLXVII Bruyd-Lofs-Gedicht
Ter Eeren Nicolaas van Sitteren, Ende Hendrickje Pieters Dr.

I: 533-537

Vroom gelegenheidsgedicht voor de bruiloft van het paar Van Sitteren-Pieters, die waarschijnlijk begin oktober 1616 werd gevierd. Van de privédruk, die er ook blijkens de ‘penneconst’ (I: 532) stellig zal zijn geweest, is geen exemplaar bewaard gebleven.

Beginregel: Siet hier gesegent paar! siet hier vereende Menschen!

Vindplaatsen. Groot Lied-Boeck 1622 III: 11-15; Kalff 1890: 516-519; Knuttel 1929: 353-356; Van Rijnbach 1944: 285-290.

[pagina 448]
[p. 448]

Omvang: 114 verzen.

Versvorm: gepaard rijmende alexandrijnen met regelmatige cesuur, uitgezonderd in de vzn. 8 en 54. In vs. 36 omzetting van de vijfde jambe.

Rijmschema: a a b b c c enz. In de vzn. 11-14 twee staande rijmparen achtereen.

 

- Bruyd-lofs-Gedicht: De quasi-etymologische woordspeling in de titel kan erop wijzen dat dit bruiloftsgedicht vooral bedoeld is als een loflied op de bruid. Zie ook lied XXXVI.

- Nicolaas van Sitteren: De bruidegom was bijzonder rijk en woonde op de Nieuwezijds Voorburgwal, de bruid in de Nes, waar zij in 1592 was geboren. Bredero zal haar dus van jongsaf hebben gekend. De ondertrouw vond plaats op 16 september 1616. Zie Van Eeghen 1968b, blz. 154 en Memoriaal, blz. 149.

4 geluckelijck besluyt: tot een gelukkige afsluiting brengt.

8 Iehova: Ofschoon formeel niet uitgedrukt, is dit woord door z'n plaats in de zin, en bij voordracht ook door de intonatie, een genitief.

14 Dat d'Albestierder voert: In het voorafgaande vs. is geen onzijdig znw. waar Dat naar kan verwijzen. Over de vzn. 12-13 heen moet het verbonden worden met vs. 11: maer dat het is beleydt; dan kan Dat óf aansluiten bij het, ofwel samenvattend bij deze gehele vershelft.

17 u jonst was voor den tijd: uw liefde bestond al voor de tijd een aanvang nam, of vóor uw levenstijd begon; zie vz. 20-22. Vgl. ook lied CLXVIII, vs. 5-6. De gedachte dat de menselijke liefde is voorbestemd, m.a.w. dat de huwelijkskeuze niet afhankelijk is van toevallige factoren, past evenzeer in de platonische als in de christelijke levensvisie; zie lied XLVII, op Plato's Gastmaal geïnspireed (I: 183). Het denkbeeld had voor Bredero kennelijk een aantrekkelijke sfeer van plechtige ernst. Dit hele gedicht heeft trouwens veel meer een stichtelijke dan een feestelijke toon, maar het is zeer wel denkbaar dat de persoonlijke overtuiging van het bruidspaar of hun omstandigheden daarbij van invloed zijn geweest.

38 voeglyckheyt: bekoorlijkheid.

51 door 't luckich overkomen: De mogelijkheid dat luckich hier gewoon gelukkig betekent, is niet uitgesloten. Ten aanzien van overkomen is het problematisch of het accent ligt op over, dan wel op komen. In beide gevallen heeft men te maken met een aanvaardbare betekenis; óverkomen: van de ene plaats naar de andere gaan; vgl. WNT XI, kolom 1793; gezien vs. 62 past die bet. hier wel; bij overkómen zijn er verschillende mogelijkheden: gebeuren, te beurt vallen, wedervaren (idem, kolom 1796) en als gesubstantiveerde infinitief: gebeurtenis (idem, kolom 1798); en tenslotte: tot overeenstemming geraken, het eens worden (idem). De voorkeur gaat uit naar overkómen.

70 Niet anders als een bel!: Voor de overtuiging dat de mens, het menselijk leven, maar een luchtbel is (‘homo bulla’) zie ook lied CLXVI, vs. 10.

[pagina 449]
[p. 449]

75 Die om 't gelts wil verkiezen: Zie in dit verband ook lied CLX vs. 61 enz.

77 Hoewel het goet is goet: In de opeenvolging van de vzn. 77 en 78 vormt de aanwezigheid van de beide voegwoorden een probleem. Hoewel staat als inleiding van een bijzin, waarna vs. 78 dan zónder voegwoord een hoofdzin zou zijn. Maer verbindt als nevenschikkend voegwoord twee gelijksoortige zinnen, meestal hoofdzinnen. In de verklaring (I: 536) is Hoewel gehandhaafd en Maer als voegwoord vervangen door het bijwoord evenwel. Het is echter ook mogelijk Maer als voegwoord te handhaven door Hoewel te isoleren en op te vatten als teken van een onuitgesproken voorbehoud; het Nederlands kent zinnen als: ‘Het is vandaag mooi weer, hoewel...’ Men zou dan na Hoewel in vs. 77 een dubbele punt kunnen denken.

86 draaght d'een des anders kruys: Toespeling op Galat. 6: 2: Draecht malcanderens last, ende volbrengt also de Wet Christi.

108 met gheluck u handelingh moocht dryven: Volgens WNT V, kolom 1922 heeft handeling (van koopmanschap) drijven ook de gespecialiseerde bet. van handel drijven. Vs. 108 kan dus zeer wel gericht zijn tot de koopman-bruidegom als een wens dat hij met succes handel zal mogen drijven. Men zie in verband met zijn rijkdom ook vs. 73-74.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken