Logo DBNL
Historische taalkunde (1996)

Historische taalkunde

(1996)–Cor van Bree–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige

Register

A
Abductive change 100, 307
Ablaut 80, 155, 162
Ablaut (term) 81
Accent (uitspraak) 258, 263, 266
Accentuatie, bij afleiding 162
Accentuatie, centraliserend 101
Accentuatie, invloed van 97
Accentuatie, ontlening 284, 286
Accentuatie, verandering 88, 91
Accentverschuiving 67
Acceptatie (standaardisering) 245
Acrolect 276
Adjectief, stoffelijk 175
Adverbiale s 167
Affix, ontstaan 166
Affix, verdwijning 167
Affixextractie 118
Affixsubstitutie 118, 168
Afleiding 116, 162
Afleiding, betekenisverandering 162
Afleiding, isolering 163
Afleiding, klankverandering 162
Afleiding, ontlening 289
Afleiding, ontstaan: zie Affix, ontstaan 166
Afleiding, productiviteit 164
Afleiding, samenstellende: zie Samenstellende afleiding
Afleiding, uitbreiding domein (input) 164
Afleiding, uitbreiding van de output 164
Afrikaans 51, 174
Afro-aziatisch 50
Age grading 207, 208
Agglutinerend 153
Albaans 269
Alfabet 72
Algemeen Beschaafd Nederlands: zie Standaardnederlands
Allograaf 70
Altaïsch 50
Analogie 61, 82, 103, 119, 146, 147, 152, 160, 163, 169, 213, 307
Analogie (schema) 107
Analogie, fonetische 212, 225, 242
Analogie, formeel-semantische 104, 113, 115
Analogie, formele 104, 106
Analogie, geschiedenis begrip 139
Analogie, paradigmatische 106, 107
Analogie, proportionele 105, 107, 118
Analogie, relatie tot klankwet 213
Analogie, scheppende 116, 119, 137, 166, 192
Analogie, semantische 104, 133
Analogie, syntactische 173, 183
Analogie, syntagmatische 106, 107
Analogie-principe (spelling) 71
Analogische reïnterpretatie: zie Reïnterpretatie, analogische
Analytisch 153, 189
Angelsaksisch 45
Anlaut (term) 81
Aphaeresis 88
Apocope 88, 97
Apparent time-methode: zie Schijnbare tijdmethode
Arabisch 50
Arbitrair karakter van kenmerken 35, 40, 84, 193
Articulatiebasis 101
Articulatorische ruimte 95, 309
Aspiraat 17
Assimilatie 91, 92, 97, 99, 158
Asymmetrie, klanksysteem 95, 309
Atomisme 84
Ausgleich 104, 107, 110, 112
Auslaut (term) 81
Ausnahmslosigkeit der Lautgesetze: zie Uitzonderingsloosheid

B
Backformation: zie Retrograde vorming 115
Bahuvrihi-compositum 161
Bargoens 136
Basilect 276
Baskisch 49, 176
Becanus, Goropius 80
Behaviourisme 140
Beschrijven (begrip) 27
Betekenaar, zie Signifiant
Betekenis, beperking 125
Betekenis, eigenlijke 129
Betekenis, uitbreiding 125
Betekenisdifferentiatie 108, 109, 112, 115, 119, 132, 185, 186, 187, 269, 307
Betekenisisolering: zie Semantische isolering
Betekenisspecialisatie 125, 126, 128, 133, 158, 193
Betekenisstructuur 122
Betekenisveralgemening 125, 126, 193
Betekenisverandering 103, 121, 137, 157
Betekenisverandering, factoren 129, 133
Betekenisverandering, geschiedenis onderzoek 140
Betekenisverandering, in bonam partem 134
Betekenisverandering, in malam partem 134
Betekenisverandering, melioratief 134
Betekenisverandering, parallelle 133
Betekenisverandering, pejoratief 134
Betekenisverandering, primair 138
Betekenisverandering, reactief 138
Betekenisverandering, structurele factoren 132, 134
Betekenisverandering, tendensen 136
Betekenisverandering, types 125, 133
Betekenisverdichting: zie Betekenisspecialisatie 126
Bickerton, Derek 276, 303
Bindfoneem: zie Samenstelling, verbindingsklank
Bleeding: zie Bloedende relatie
Bloedend (term) 139
Bloedende relatie (klankwetten) 93
Bloedende volgorde 243
Bloomfield, Leonard 83
Bopp, Franz 80, 82
Breukgebied 235
Brits Guyana 276
Brugmann, Karl 82
Bulgaars 269

C
Calque 289
Casual speech 219
Casus: zie Naamval
Casussyncretisme 150
Centrale woordenschat 34
Chaîne de propulsion: zie Push chain
Chaîne de traction: zie Drag chain
Change from above the level of awareness 221, 222
Change from below the level of awareness 220
Chen, M. 251
Chinees 43
Chomsky, Noam 84, 198
Codificatie (standaardisering) 244
Cognitieve psychologie 140
Cognitieve semantiek 121
Communicatie 238, 306
Comparatieve reconstructie, zie Externe reconstructie
Compenserende klankwet: zie Klankwet, compenserend
Competence 199
Competing change 243
Complementaire distributie, ontstaan 144
Compositum: zie Samenstelling
Concurrerende verandering 243
Conditionele geleidelijkheid 212, 213, 217 225, 240
Conditionering, (on)gedifferentieerde 226
Conditionering, lexicale 226
Congruentie 172
Congruentie, ontstaan 186
Connotatie 124
Consonantwisseling 155, 162
Constructie (definitie) 171
Constructie, duratieve 175
Constructie, finale 175
Constructie, verdwijnen van 175
Constructie, ontstaan van 173
Contaminatie 103, 119, 183, 313
Continuüm (term) 205
Continuüm: zie ook Dialectcontinuüm
Continuüm, geografisch 205
Continuüm, horizontaal: zie Continuüm, geografisch
Continuüm, postcreools 275
Continuüm, sociaal 205
Continuüm, verticaal: zie Continuüm, sociaal
Contractie 224
Conversatiestijl 219
Copula-deletie 224
Counter bleeding: zie Tegenbloedende relatie
Counter feeding: zie Tegenvoedende relatie
Covert prestige 228
Creativiteit, taalgebruiker 122, 130
Creolisatie 274, 301

D
DeCamp, David 303
Decreolisatie 275
Deens 27, 45, 52, 53
Deflexie 150, 151
Deflexie, invloed op syntaxis 181
Defonologisatie 144
Deïconiserende veranderingen 111, 193
Delbrück, Berthold 82
Demografische factoren 239
Diachronie, evolutief - non-evolutief 119
Diachronie, verhouding tot synchronie 27, 77, 82, 83, 119
Diachronische taalwetenschap (term) 28
Diagram 40, 115, 149, 193
Dialect (term) 29
Dialect, verhouding tot standaardtaal 238
Dialectkenmerk (primair, secundair) 262, 268
Dialectcontinuüm 237
Dialectologie 139, 204
Diftongering 99
Diglossie 266
Diminuering 164
Dissimilatie 97, 99
Distinctiedrang 222
Distinctieve kenmerken, introductie 147
Distinctieve kenmerken, verdwijnen 147
Dorian, Nancy 303
Doublet 108, 132
Drag chain 95
Drag-chain, semantische 132, 133
Drift 151, 309
Duits 26, 43, 45, 52, 53, 178
Duratieve constructie 186
Dynamisch (begrip) 119
Dysfemisme 135

E
Ease of articulation 97, 307
Economische factoren 239, 306
Eigenlijke betekenis: zie Betekenis, eigenlijke
Elaboration of function (standaardisering) 245
Ellips 130, 161, 165
Energeia (begrip) 140
Engels 27, 43, 45, 52, 53, 176, 301
Epenthesis 88, 92
Ergon (begrip) 140
Estisch 49
Etnische verschillen 224
Etymologie 54, 129
Etymologisch woordenboek 54
Eufemisme 134, 135
Evolutief (begrip) 119
Extensie 104, 107, 108
Externe reconstructie 62
Extra-linguïstische verklaring 238

F
Faliskisch 51
Feeding: zie Voedende relatie 92
Figuurlijk taalgebruik 126
Finale constructie 186
Fins 49
Fins-oegrisch 49
Flecterend 153
Flexie 150
Flexie, externe 150
Flexie, interne 150, 155
Flexiemorfeem: zie Uitgang
Foneem, ontstaan door analogie 146
Foneem, ontstaan uit foneemvariant 145
Foneem, reductie tot NUL 145
Foneem, samenval 144
Foneem, verandering in de distributie 146
Foneem, verandering in de distributie door analogie 147
Foneeminventaris, verandering 144
Foneemvariant, ontstaan combinatorische 144
Foneemvariant, ontwikkeling tot zelfstandig foneem 145
Foneemvariant, verandering in de distributie 146
Fonetiek, ontwikkeling 139
Fonetische analogie: zie Analogie, fonetische
Fonetische geleidelijkheid 211, 212, 225
Fonetische reïnterpretatie: zie Reïnterpretatie, fonetische
Fonetische verandering 143
Fonologie, raakpunten met morfologie en syntaxis 189
Fonologisatie 145
Fonologische verandering 143
Foreigners talk 272
Formal style 219
Formaliteit 219
Fossilisatie 261
Frans 26, 43, 176
Frequentie (factor) 113, 133
Frequentie bij hypercorrectie 222, 225
Frequentie bij lexicale geleidelijkheid 215, 240
Frequentie bij taalvariatie 204, 234
Frequentie, als factor in klankverandering 90
Frequentie, relatieve 197
Fries 45, 52, 53, 178, 301
Functieuitbreiding (standaardisering) 245
Functieverlies 257
Functionele differentiatie: zie Betekenisdifferentiatie 185
Fuserend: zie Fusional
Fusional 154

G
Gal, Susan 303
Geaffecteerde uitspraak 222
Gelijkvormigheidsprincipe (spelling) 71
Gemarkeerd 63, 95, 100, 114, 152
Gemeengermaans 67, 88
Geminaat 17
Gemotiveerd 40
Gender: zie Sexe, sociale
Generatieve taalkunde: zie Transformationeel-generatieve
Genetische vergelijking 43
Genitief 153, 167, 173
Genus 150, 151, 296
Geografische factoren 239
Geografische geleidelijkheid 203
Germaans 45, 50, 52
Germaanse klankverschuiving 67, 68, 81, 147
Geslacht (grammaticaal): zie Genus
Getal: zie Numerus
Gevoelswaarde 124, 134
Gevoelswaarde als factor 135
Gevoelswaarde, veranderingen 134
Giles, Howard 251
Gilliéron, Jules Louis 109, 139, 250
Glinz, Hans 84
Glottochronologie 51
Golfmodel 231
Gotisch 37, 45, 48, 52, 53, 153, 154
Gradient stratification 221
Grafeem 70
Grafematische analyse 70
Grammaticale aspecten taalveranderingsproces 216
Grammaticale verandering 189
Grammaticaliteit, probleem 197
Greenberg, Joseph H. 198
Grens-reïnterpretatie: zie Metanalyse
Grieks 43, 48, 52, 153, 269
Grimm, Jacob 80, 82
Gumperz, J.J. 303

H
Haags 96
Halle, Morris 198
Haugen, Einar 303
Hebreeuws 50, 79
Herverfransing 283
Hesseling, D.C. 303
Hettitisch 66, 83
Hindi 176
Historisch-vergelijkende taalwetenschap (term) 28
Historische grammatica (term) 27
Historische taalkunde (term) 28
Historische taalwetenschap (term) 28
Historische taalwetenschap, geschiedenis 79
Holes in the pattern: zie Open plaatsen in het systeem
Homonymie 122
Homonymie, ontstaan 111, 123
Homonymie, syntactische 172
Homonymie, syntactische, ontstaan 181
Homonymie, syntactische, reacties op 183
Homonymievermijding 94, 109, 110, 111, 115, 119, 130, 133, 242, 243, 306
Hongaars 26, 49
Hoogduitse klankverschuiving 59, 93
Hrozný, B. 66
Humboldt, Wilhelm von 107, 139, 140, 198
Humboldtiaans principe 107
Humboldtiaans principe, geschiedenis begrip 139
Hyperbool 135
Hypercorrectie 212, 222, 225, 226, 228, 241
Hyperfrequentie 225
Hyperoniem 132
Hypocoristicum 135
Hyponiem 132

I
I-Umlaut 138, 144, 145, 155, 164
Iconiciteit: zie Icoon
Icoon 40, 126, 152, 193
Idiomatische verbinding: zie Uitdrukking
Iers 155
IJslands 45, 52, 53
Image 40, 152, 193
Imperfect learning 257
Implicationele ordening 276
Impliciete transpositie 162
In bonam partem (betekenisverandering) 134
In malam partem (betekenisverandering) 134
Index 40, 127, 193
Indicator 220, 221
Indirect object 185
Individuele verschillen 225
Indoëuropees 48, 51
Indogermaans: zie Indoëuropees
Infix 150, 162
Ingang 150
Ingweoons 301
Inlaut (term) 81
Innere Sprachform 140
Input-geleidelijkheid 212, 217, 225, 240
Interferentie 257
Interlanguage 261
Intern-linguïstische verklaring 242
Interne reconstructie 63
Interpretatieregel 212, 216, 225
Interviewstijl 219
Introductie van taalverandering 311
Intrusive r 148
Inversie 179
Ironie 135
Isofoon 231
Isoglosse 231, 234
Isolex 231
Isomorf 231
Isomorfieprincipe 107, 115, 137, 181, 193, 199, 309
Isomorfieprincipe, geschiedenis begrip 139
Isotagme 234
Italiaans 27, 43
Italisch 51

J
Jakobson, Roman 139, 140, 198
Jodentaal 136
Jones, William 80
Junggrammatiker 67, 81, 138

K
Kate, Lambert ten 80, 196
Kaukasisch 50
Keller, Rudi 305
King, Robert D. 198
Kiparsky, Paul 139, 198, 199
Klankcorrespondentie 41, 55
Klankcorrespondentie, uitzondering 60, 61
Klanken, gedeeltelijke samenval 143
Klanken, samenval 143, 144
Klanken, splitsing 143
Klankexpressief: zie Klanksymboliek
Klanknabootsing 35, 149
Klankoverdrijving 213, 217 222
Klanksegment, reïnterpretatie: zie Reïnterpretatie van
Klanksubstitutie 73
Klanksymboliek 35, 149
Klankverandering 87, 103, 124, 137, 157, 162
Klankverandering (schema) 102
Klankwet 41, 82, 87
Klankwet, articulatorische tendentie 97
Klankwet, auditorische tendenties 100
Klankwet, compenserend 96, 138
Klankwet, conditionering 89
Klankwet, fonologische gevolgen 143
Klankwet, geschiedenis begrip 138
Klankwet, oorzaak 93, 97
Klankwet, plaats van 93
Klankwet, primaire oorzaak 97, 137, 138
Klankwet, reactief 137
Klankwet, relatie tot analogie 213
Klankwet, structurele oorzaak 93, 137
Klankwet, structurele samenhang 93
Klankwet, tijd van 92
Klankwet, types 88
Klankwet, uitzondering 41, 61, 82, 89, 91, 138, 211
Klankwet, uitzonderingsloosheid: zie Uitzonderingsloosheid klankwet
Klankwettige uitzondering 41, 89
Klasse (nominaal) 151
Kloeke, G.G. 250
Kollewijn, R.A. 72
Kupwar (India) 270

L
L'esprit de clocher 239
La force d'intercourse 239
Labiovelair 17
Labov, William 28, 82, 98, 139, 205, 219, 220, 222, 225, 228, 246, 250
Lambrecht, Joos 76
Lange vocalen, gesloten worden van 98
Langue 83
Laps 49
Latijn 27, 43, 48, 51, 153
Leenvertaling 288
Leeftijdsverschil 206, 234, 311
Letter (begrip) 76
Letterlijk taalgebruik 126
Letterwoorden 149
Lexicale diffusie: zie Lexicale geleidelijkheid 214
Lexicale geleidelijkheid 214, 225, 234, 240, 242, 243
Lexicale leemte 242
Lexicale ontlening 281
Lexicale verandering 117, 190, 192
Lingua franca 244
Linguistic area 269
Litotes 135
Litouws 48

M
Maerlant, Jacob van 196
Marker 220, 221, 222, 225
Marle, Jaap van 117
Martinet, André 139
Melioratief (betekenisverandering) 134
Merger: zie Klanken, samenval
Mesolect 276
Metafoor 40, 125, 126, 128, 134, 136, 193
Metafoor, verbleekte 128
Metanalyse 115, 166
Metanalyse, syntactische 173
Metathesis 88, 91, 97
Metonymie 127, 128, 136, 193
Middelnederlands 29
Migratiefactor 239
Milroy, J. 226
Milroy, L. 226
Minimale paren 219
Misverstand (factor) 131
Monitoring 219
Montanus, Petrus 76
Morfologie, raakpunten met fonologie en syntaxis 189
Morfologisch netwerk 117
Morfologische aanpassing 291
Morfologische ontlening 287
Morfologische reconstructie oudere fase 195
Morfologische valentie 164
Morfologische verandering 149

N
Naamgeving 130, 192
Naamval 150, 151
Natuurlijke verandering 100, 220, 226, 241
Nederlands 25, 33, 43, 45, 52, 53, 154, 176
Nederlands: zie ook Standaardnederlands
Negerhollands 275
Neogrammatici: zie Junggrammatiker
Neologisme 117, 136, 192
Nomen agentis 163
Noordgermaans 52
Noors 45, 52, 53
Norm 228, 310
Numerus 151
Nuijtens 303

O
Observers Paradox 219
Oeralisch 49
Oergermaans 52, 53, 88
Oerindoëuropees 52, 53, 153
Oernoordgermaans 52, 53
Oeroostgermaans 52, 53
Oerwestgermaans 52, 53
One form - one meaningprinciple: zie Isomorfieprincipe
Onomasiologie 124, 130, 136, 192
Onomatopee: zie Klanknabootsing
Ontlening, i.v.m. gevoelswaarde 136
Ontlening, verhouding tot klankwet 82
Ontlening, verhouding tot taalverwantschap 58
Ontronding 99, 215
Onzichtbare hand-proces 305
Oorkonden 74
Oostgermaans 52
Open plaatsen in het systeem 95
Open prestige 228
Organisme, taal als 82
Oskisch 51
Osthoff, Hermann 82
Oudengels 45
Oudere fase, probleem van de grammaticaliteit 197
Oudere taalfasen, beschrijving 28
Oudhoogduits 45
Oudiers 48
Oudnederlands 45
Oudnoords 45
Output-geleidelijkheid 240
Overdracht (semantisch) 126, 130
Overgangsgebied: zie Breukgebied 235
Overgangsklank 91
Overkarakterisering, zie Stapelvorm
Overt prestige 228

P
Palatalisatie 99
Paradigmatische gelijkmaking: zie Ausgleich 104
Paradigmatische lijn 96, 106, 107, 118, 132
Paragoge 88, 89
Parole 83
Pars pro toto 127
Paul, Hermann 82, 198
Peergroup 208, 224
Peirce, Charles Sanders 84
Pejoratief (betekenisverandering) 134
Perceptieregel 216
Perifrastisch 154
Personificatie 128
Pidgin 271
Platteland - stad 240
Pleonasme 183
Politieke factoren 239
Polysemie 112, 122, 130, 134, 163
Polysynthetisch 153
Porzig, Walter 140
Possessief compositum: zie Bahuvrihi-compositum
Possessieve datief 191
Praagse School 198
Pregnantie: zie Betekenisspecialisatie
Prestige-factor 240, 310
Prestigevariant 220, 222, 225, 227, 228
Primair-visueel symbool 70
Procope: zie Aphaeresis
Produktieregel 216, 225
Produktiviteit 113, 116, 153, 157, 160, 164
Produktiviteit, geschiedenis begrip 140
Proportionele analogie: zie Analogie, proportionele
Prothesis 88
Protogermaans 53
Protoïndoëuropees 53
Prototaal 52
Prototaal, morfologische reconstructie 194
Prototaal, reconstructie 62
Prototaal, reconstructie, geschiedenis methode 79
Prototaal, syntactische reconstructie 194
Prototype 121, 140
Psychologie, cognitieve: zie Cognitieve psychologie
Psychostabiliteit 258
Push chain 94, 216
Push-chain, semantische 132

R
Rask, Rasmus Kristian 80, 82
Reading passage style 219
Real time-methode: zie Werkelijke tijd-methode
Reconstructie, oudere fasen 69
Reconstructie, prototaal: zie Prototaal, reconstructie
Reconstructie, van klankwaarden 70
Rectie 172
Rectie, ontstaan 187
Reductie 91, 97, 151, 158, 162
Reductie (bij taalverwerving) 257
Reduplicatie 149, 150, 162
Referentiële neutralisatie 185
Refonologisatie 147
Regelomkering 148
Regelvereenvoudiging 199
Regiolect 261
Regionale differentiatie, verklaring 238
Regionale diffusie: zie Regionale geleidelijkheid
Regionale geleidelijkheid 231
Register, verschil in 221
Reïnterpretatie als samenstelling 161
Reïnterpretatie van klanksegment 148
Reïnterpretatie, analogische 114, 148, 164, 175, 182
Reïnterpretatie, fonetische 212, 213, 225
Reïnterpretatie, formele 114
Reïnterpretatie, functionele 174, 190
Reïnterpretatie, grammaticale 217
Reïnterpretatie, morfologische 115, 152 161, 166, 167, 169
Reïnterpretatie, semantische 114, 130, 134, 190, 193
Reïnterpretatie, stam en uitgang 152
Reïnterpretatie, syntactische 173, 186
Reïnterpretatie als woord 296
Rekking in open syllabe met hoofdaccent 97
Relatieve chronologie, klankwet en ontlening 59, 93
Relatieve chronologie, klankwetten 68, 92
Relationeel netwerk 225
Relexificatie 260
Relictsuffix 168
Religieuze groepen 224
Renaissance-grammatica 195
Retrograde vorming 115, 118, 169
Rhotacisme 92
Rijmen 73
Roemeens 269
Rosch, Eleanor 140
Rückbildung: zie Retrograde vorming

S
Salverda de Grave, J.J. 303
Samenkoppeling 159, 168
Samensmeltend: zie Fusional
Samenstellende afleiding 168
Samenstelling 116, 136, 157
Samenstelling, analogie 160
Samenstelling, determinatief 116, 160
Samenstelling, betekenisverandering 157
Samenstelling, determinatief 116, 160
Samenstelling, isolering 158
Samenstelling, klankverandering 157
Samenstelling, ontstaan 159
Samenstelling, possessief: zie Bahuvrihi-compositum
Samenstelling, productiviteit 160
Samenstelling, verbindingsklank 160
Samenstelling, verdwijning 161
Samenstelling, verholen 158
Samenstelling, verkorting 161
Samenval van fonemen: zie Foneem, samenval
Samenval van klanken: zie Klanken, samenval
Samojeeds 49
Sandhi 92, 159
Sanskrit 43, 48, 80, 153
Sarnami: zie Hindi
Saussure, Ferdinand de 35, 66, 83, 139, 140, 239
Schijnbare tijd-methode 205
Schirmunski, V. 261
Schleicher, August 81
Schmidt, Johannes 249
Schönfeld, Moritz 198
Schrijftaal, verhouding tot spreektaal 195
Schuchardt, Hugo 250, 303
Schultink, Henk 140
Selectie (standaardisering) 244
Semantiek, cognitieve: zie Cognitieve semantiek
Semantische isolering 158, 163
Semantische specialisatie 163, 165
Semasiologie 124
Semitisch 155
Sexe, sociale 227
Sexe-verschil 204, 226, 234, 240
Sharp stratification 221
Sievers, Eduard 139
Signifiant 84
Signifié 84
Simplex, ontstaan 158
Sjwa-apocope 89, 97
Sjwa-syncope 97
Slang 135, 136, 312
Sleepreactie: zie Drag chain
Sociaal netwerk: zie Relationeel netwerk
Sociaal-economische klasse 218
Sociaal-economische klasse, verschil naar 220, 234
Sociale diffusie: zie Sociale geleidelijkheid
Sociale geleidelijkheid 203, 217, 240
Sociale verschillen 220
Sociale verschillen, woorden 136
Sociolinguïstiek 139, 204
Sociologische factoren 239
Sonantische liquida 17
SOV-taal 176
Spaans 27, 43
Spelling pronunciation 245
Spelling, etymologische 71
Spelling, fonologische 70, 71
Spelling, morfologische 71
Spelling, Nederlands 71
Spellingregeling van het Nederlands 72
Spellinguitspraak 245
Spiegel 196
Spiegel, Hendrik Laurensz. 76
Splinterwoorden 149
Split: zie Klanken, splitsing
Splitsing van klanken: zie Klanken, splitsing
Sprachbund 269
Sprachliche Zwischenwelt 140
Spreektaal, verhouding tot schrijftaal 195
Stabiliteit kenmerken 33, 258
Stad - platteland 240
Stamboom 52
Stamboommodel 81
Standaardisering 243
Standaardnederlands 243, 244, 245
Standaardtaal (term) 29
Standaardtaal, verhouding tot dialect 238
Stapelvorm 105, 112, 119, 167, 168, 183, 313
Statisch (begrip) 119
Stereotypering 221
Steunpronomina 195
Stigmatisering 219, 220, 221
Stijlfiguur, en betekenisverandering 128
Stijlverschuivingen 219
Stilistisch verschil 219, 221, 234, 269, 281
Stilistische differentiatie 112
Stilistische geleidelijkheid 203, 217, 240
Stilistische verschillen, woorden 136
Streckform 97
Strengthening: zie Versterking
Strident 17
Stroop, Jan 242
Structuralisme 83, 139, 140, 198
Structuurverlies 257
Stutterheim, C.F.P. 313
Stuwreactie: zie Push chain
Style shift 219
Substraat 255, 269, 275, 285, 294, 301
Suffixtoevoeging 169
Suppletie 113
Svarabhakti 88
SVO-taal 176
Syllabestructuur, ideale 97, 220
Symbool 40, 193
Synchronie, statisch - dynamisch 119
Synchronie, verhouding tot diachronie 27, 77, 82, 83, 118
Syncope 88, 91, 97
Synecdoche 127
Synesthesie 128
Synonymie 112
Synonymie, ontstaan 132
Synonymie, syntactische 172, 185
Synonymie, syntactische, reacties 185
Synonymievermijding 108, 115, 119, 132
Syntactische homonymie: zie Homonymie, syntactische
Syntactische ontlening 293
Syntactische reconstructie oudere fase 195
Syntactische synonymie: zie Synonymie, syntactische
Syntactische verandering 171
Syntactische verandering, factoren 181
Syntactische verandering, frequentie 186
Syntactische verandering, isomorfiefactoren 182
Syntactische verandering, morfologische factoren 181
Syntagmatische lijn 96, 97, 106, 107, 132
Syntaxis, raakpunten met fonologie en morfologie 189
Synthetisch 153, 189
Systemoïde, taal als 84

T
T-deletie 213
Taal (term) 29
Taalattitudes 228
Taaleconomie 97, 112, 130, 131, 133, 163
Taalfamilie 45
Taalfamilie, geschiedenis begrip 79
Taalgeografie 204
Taalgeografie: zie Dialectologie
Taalgrens 237
Taallandschap 235
Taaldood 262
Taalvariatie 203
Taalvariëteit (term) 29, 204
Taalverandering, proces 203
Taalverandering, waarschijnlijkheid 310
Taalvermogen 199
Taalverwantschap, geschiedenis begrip 79
Taalverwantschap, vaststellen 33
Taalverwantschap, verhouding tot ontlening 58
Taalverwerving, eerste 119, 131, 307
Taalverwerving, tweede 119, 307, 313
Taboe-uitdrukkingen 135
Talige geleidelijkheid 203, 211
Tangconstructie 178, 183
Tegenbloedende relatie (klankwetten) 93
Tegenvoedende relatie (klankwetten) 92
Teksten, ambtelijke: zie Oorkonden
Teksten, literaire 74
Terrasvorming 235
Threshold condition 214
Tochaars 48
Tok Pisin 273
Topic-plaats 178, 193
Totum pro parte 127
Transformationeel-generatieve taalkunde 84, 198, 251
Trier, Jost 140
Troebetzkoy, Nicolaj Sergevitsj 198
Trudgill, Peter 207, 219, 251
Turbotaal 312
Turks 50, 153
Tussenvariëteit 261
Tweetaligheid 255
Twe-spraack 76
Typologische vergelijking 43

U
Uitdrukking 136
Uitdrukkingen, ontstaan 190
Uitgang 150, 154
Uitzonderingsloosheid van de klankwetten 82, 90, 138
Umbrisch 51
Umlaut: zie I-Umlaut 145
Umlaut (term) 89
Umlaut, synchroon 156
Uniformitarian Principle 28, 82, 205, 250, 312
Urschöpfung 149

V
Variabele (term) 204
Variabiliteit (term) 204
Variant (term) 204
Variëteit: zie Taalvariëteit
Vennemann, Theo 199
Verb second-taal 178
Verb third-taal 178
Verbindingsklank: zie Samenstelling, verbindingsklank
Verborgen prestige 228
Vergelijking: zie Genetische vergelijking
Vergelijking: zie Typologische vergelijking
Verholen samenstelling: zie Samenstelling, verholen
Verklaren (begrip) 27
Verkorting 161
Verleden tijd 154
Vermijdingsstrategie 257
Verner, Karl 67, 82
Verner, wet van 67, 82
Versterking 91
Vlaamse beweging 246
Vocaalwisseling 149, 162
Vocaalwisseling: zie ook Flexie, interne 154
Voedend (term) 139
Voedende relatie (klankwetten) 92
Volksetymologie 104, 106, 109, 167
Voorspelbaarheid taalverandering 310
Vries, J.W. de 213
Vries, Matthias de 72
VSO-taal 176
Vulgairlatijn 53

W
Wang, W.S.Y. 251
Weijnen, A. 198
Weinreich, Uriel 303
Weisgerber, Leo 140
Wellentheorie: zie Golfmodel 231
Welsh 51
Weltansicht 140
Werkelijke tijd-methode 205
Werkwoord, scheidbaar samengesteld 159
Werkwoord, sterk 155, 156
Werkwoord, zwak 154
Westgermaans 52
Whitney, William Dwight 82, 303
Wijk, Nicolaas van 198
Winkel, L.A. te 72
Woordenschat, verandering: zie Lexicale verandering
Woordsoort, verandering 190
Woordveld 132
Woordvolgorde, correlaties tussen 176
Woordvolgorde, verandering in 176
Woordvorming 149
Word list style 219
Wörter und Sachen 123
Wulfila 37, 197

Z
Zin, analyse van de 171
Zipf, wet van 90
Zuidgermaans 52
Zweeds 27, 45, 52, 53, 179
Zwitserland 266

Vorige