Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Dicht- en zedekundige zinnebeelden en bespiegelingen (1770)

Informatie terzijde

Titelpagina van Dicht- en zedekundige zinnebeelden en bespiegelingen
Afbeelding van Dicht- en zedekundige zinnebeelden en bespiegelingenToon afbeelding van titelpagina van Dicht- en zedekundige zinnebeelden en bespiegelingen

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.03 MB)

ebook (6.20 MB)

XML (0.51 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Dicht- en zedekundige zinnebeelden en bespiegelingen

(1770)–Johan Pieter Broeckhoff–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 137]
[p. 137]

Vriendschap.



illustratie

Olie, ende reukerk verblydt het harte, alze is de zoetigheid van iemands Vriend, van wegen den raad der Ziele.
Spreuk. Sal. XXVI. 9.
 
De Vriendschap pronkt in 't Wit; bekranst, haar borst ontbloot
 
Wyst ze op haar hart, omarmt een' Olm, schiêr zonder leven,
 
Dog met een' Wyngaard, die nog welig bloeit, omgeeven:
 
En toontdoor 't byschrift dat ze in leven en in dood
 
Naby of Verr', zowel in droeve Winter-dagen,
 
Als in een Zomer-vreugd, zig vriendlyk zal gedraagen.
Hy is gantsch alleen die zonder Vriend is. Een Vriend is een Medicyne des Levens, want daar is geen deugdzaamer noch krachtiger Medicyne voor onze Wonden, dan eenen te hebben die ons ontmoet in ongemak met medelyden en in voorspoed met gelukwensching.
Augustinus.
[pagina 138]
[p. 138]
 
Eedle Vriendschap, zout van 't leven,
 
Zuil der nutte Maatschappy,
 
Schat aan weinigen gegeeven,
 
Der verdrukten Artzeny,
 
Sieraad der beschaafde Volken,
 
Band, dien tyd nog nyd verbreekt,
 
Licht by omspoeds duistre wolken,
 
Vrugt, door Liefde en Trouw gekweekt:
 
Die, in droeve en blyde tyden,
 
Treurt met droeven, juicht met blyden.
 
 
 
U, die ons vermaakt en sticht,
 
En voor Haat en Nyd beveiligt,
 
U zy thans myn nedrig Dicht,
 
Maar voorlang myn hart geheiligd.
 
Uit gelyke Drift tot Deugd
 
Wierdt ge ô Schoone! 't eerst geboren.
 
Nooit kon Baatzugt, wulpsche Vreugd,
 
Of Verwaandheid u bekooren:
 
Daar de Olyf uw' Schedel siert,
 
En de Reden u bestiert.
[pagina 139]
[p. 139]
 
Als ge uw' Vriend het Kruis ziet draagen,
 
Zult ge, deelende in zyn smart,
 
Niet alleen zyn lot beklaagen:
 
Maar ge reikt hem band en hart
 
Daar uw troost hem kan verblyden,
 
En uw raad hem strekt tot nut,
 
Wordt hy zelfs in drukkend lyden
 
Door uw goedren onderstut:
 
En zo poogt uw mededogen
 
Zyne traanen af te droogen.
 
 
 
Klaagt uw Vriend op 't kwynend bed:
 
't Klaaghuis zoekt ge niet te ontvlieden.
 
Neen! gy wordt dan aangezét,
 
Om hem meerder hulp te bieden.
 
Hoort ge dat hy u begeert:
 
Gy verdubbelt uwe schreden,
 
En, wanneer 't gevaar vermeert
 
Dan vermeerdren uw gebeden,
 
Gy, het best gekend in nood,
 
Blyft getrouw tot in den dood.
[pagina 140]
[p. 140]
 
Ziet uw Vriend zyn heilzon ryzen:
 
Straks ryst dan uw vreugdelicht.
 
Gy, die met hem God wilt pryzen,
 
Acht zyn' pligt, zo wel uw' pligt,
 
Als zyn' Zegen, uwen Zegen.
 
Strekt het de Afgunst tot verdriet,
 
Als haar naaste op zyne wegen,
 
En zyn' handel heil geniet:
 
Nimmer slaat ge nydige Oogen,
 
Op den bloei van zyn vermogen.
 
 
 
Wierdt ge, door uw ampt of Goed,
 
Boven uwen Vriend verheven:
 
Gy, die Geld nog Staatzugt voedt,
 
Zyt nogtans zyn' Vriend gebleven.
 
Schoon het goud den vrek verleidt,
 
Grootsheid trotschen kan verblinden
 
En te ligt het Maagschap scheidt:
 
Gy schat uw geliefde vrinden,
 
Daar ge u veilig aan vertrouwt,
 
Meer dan hoogheid, meer dan goud.
[pagina 141]
[p. 141]
 
Lastring, vol van helsche treken,
 
Mag, terwyl ze de onschuldt schendt,
 
Vaak uw' Vriend tot nadeel spreeken;
 
Gy, die zyne oprechtheid kent,
 
Lydt niet dat hy wordt beledigd,
 
't Smart u als wordt gesmaad:
 
Wyl ge straks zyn deugd verdedigt;
 
Want de Liefde denkt geen kwaad.
 
't Zal de Snoode nooit gelukken,
 
U, door list, een' Vriend te ontrukken.
 
 
 
Haat of roekloos Onbescheid
 
Mag 't vertrouwde elk openbaaren:
 
Gy, schoon ook zyn vyand vleidt,
 
Zult uw vriends geheim bewaaren.
 
't Geen zyn hart aan u ontdekt,
 
Wordt ook in uw hart gesloten,
 
Nooit wierd uwe trouw bevlekt;
 
Daar gy yvrig, onverdroten,
 
Overal zyn voordeel zoekt:
 
En gehaate valschheid vloekt.
[pagina 142]
[p. 142]
 
Wordt een woord niet wel gesproken,
 
Ziet ge een' misslag in uw' vrind:
 
Dat heeft nooit den band gebroken,
 
Band die harten saamenbindt.
 
Gy kunt ligt een feil vergeeten,
 
Gy die nimmer wraakzugt toont,
 
Wordt, wanneer het uw geweten
 
Of uw eer, niet kwetst of hoont:
 
Straks veeleer tot mededogen,
 
Dan tot bits verwyt bewogen.
 
 
 
Echter wraakt ge Vleïery,
 
Dwaalt uw Vriend op Zondepaden:
 
't Raakt uw teer gemoed, en gy
 
Poogt hem dan getrouw te raaden.
 
Nooit was waare Liefde blind,
 
't Zyn verblinden die dit waanen.
 
Gy, die ongeveinsd bemindt,
 
Zult hem eer met ernst vermaanen.
 
Om het groot gevaar te onvliên,
 
En zyn dwaaling niet ontzien.
[pagina 143]
[p. 143]
 
Dog 't zyn dan geen norsche woorden,
 
't Is geen taal die gramschap wekt:
 
Neen 't zyn zagte liefdekoorden,
 
Daar gy uwen Vriend door trekt.
 
't Woest geweld mag yzer buigen:
 
Menschen tracht ge, naar hunn' aart,
 
Door de Reden te overtuigen.
 
Gy, voorzichtig en bedaard,
 
Weet, dat, op verdwaalde Zinnen,
 
Liefde meer dan toorn kan winnen.
 
 
 
Dwaalt ge zelf (wat vroom gemoed
 
Kan dog steeds den dwaalweg myden?)
 
Gy, die nimmer trotscheid voedt,
 
Kunt uw Vriends bestraffing lyden.
 
Daar ge erkent zyn Zorg en trouw,
 
Nooit uw misdaên wilt bedekken,
 
Maar u eer, door waar berouw,
 
Zuivren van die boezemvlekken:
 
Zo herstelt ge, met uw deugd,
 
Straks uw Vriends gekrenkte vreugd.
[pagina 144]
[p. 144]
 
Poogt uw Vriend u gunst te toonen,
 
Heeft zyn weldaad u verblyd:
 
Gy tracht gunst met gunst te loonen,
 
Daar ge nooit ondankbaar zyt.
 
Dog uw vrye liefdeblyken
 
Zoeken loon nog lof, veelmeer
 
Zal uw heuschheid die ontwyken.
 
't Is uw vreugd uw loon en eer,
 
Als ge moogt uw' pligt betrachten,
 
En uws naasten juk verzagten.
 
 
 
Eedle Vrienschap, al myn lust,
 
Deelgenoote in vreugd en lyden,
 
Minnaares van Vrede en Rust,
 
Die de Twedragt poogt te myden,
 
Eeuwig mint, geen' Vriend verlaat,
 
Schoon ge ook moest zyn byzyn derven;
 
Gy, daar David voor den Haat,
 
Als een Veldhoen om moet zwerven:
 
Blyft, al woedt een Aartstiran,
 
Zyn getrouwe Jonathan.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken