Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch. Deel 1 (1946)

Informatie terzijde

Titelpagina van Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch. Deel 1
Afbeelding van Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.77 MB)

ebook (2.90 MB)

XML (0.43 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch. Deel 1

(1946)–Johan Brouwer–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 9]
[p. 9]

Derde les
Het bijvoeglijk naamwoord

Un hombre viejo een oude man
una casa vieja een oud huis
un criado trabajador een ijverige knecht
una criada holgazana een luie meid
un músico pobre een arme musicus
una casa grande een groot huis

Zoals men uit de voorbeelden ziet hebben sommige bijvoeglijke naamwoorden (adjetivos) voor het vrouwelijk een afzonderlijke uitgang, andere hebben die uitgang niet. De bijvoeglijke nmwr. die eindigen op -o, -án, -ón, -ote, -ete, -in, en -dor en die welke afgeleid zijn van namen van landen en steden hebben de uitgang -a voor het vrouwelijk. Hierbij voegt zich het woord burgués, vr. burguesa burgerlijk. (De bijv. nmwr. belga Belgisch, en persa Perzisch zijn voor het ml. en vr. gelijk).

Alle andere bijv. nmwr. zijn voor het ml. en vr. gelijk. De meervoudsvorming van de bijv. nmwr. geschiedt op dezelfde wijze als die van de overeenkomstige zelfst. nmwr. Het bijv. nmwr. komt in geslacht en getal overeen met het woord waar het bij hoort. Behoort een bijv. nmwr. bij verscheidene zelfst. nmwr. dan krijgt het, als het levende wezens geldt, de ml. uitgang, bij zaken het geslacht van het woord dat het dichtst bij staat.

Muchachos y muchachas traviesos ondeugende jongens en meisjes
Varios grupos y clases verschillende groepen en klassen

Een bijv. nmwr. dat bij verschillende zelfst. nmwr. behoort staat in het meervoud. Bijv.:

La música y la literatura españolas de Spaanse muziek en letterkunde

In distributieve functie kan een adj. in het enkelv. bij een zelfst. nmwr. in het meerv. staan. Bijv.:

Las literaturas holandesa y española de Nederl. en de Spaanse letterkunde

In het Spaans is er een grote vrijheid voor de plaatsing van het attributief gebruikte bijv. nmwr., bijv. el gato negro, la blanca mano.

[pagina 10]
[p. 10]

Over het geheel genomen kan men zeggen dat zakelijke bepalingen achter het zelfst. nmwr. komen te staan (kleur, hoeveelheid, grootte, vorm). De bijv. nmwr. die overdrachtelijk worden gebruikt en die welke een essentiële, niet van het betrokken zelfst. nmwr. te scheiden geachte eigenschap aanduiden, of die welke een persoonlijke, dichterlijke nuance hebben staan voor het zelfst. nmwr.

Sommige bijv. nmwr. ondergaan een werkelijke betekenisverandering al naar gelang zij voor of achter het zelfst. nmwr. staan, bijv.:

el músico pobre de arme (behoeftige) musicus
el pobre músico de arme (beklagenswaardige) musicus
la casa nueva het nieuwe (pas gebouwde) huis
la nueva casa het nieuwe (d.i. het andere, pas betrokken) huis

In het Spaans zijn weinig stoffelijke bijv. nmwr. De enkele die er zijn worden overdrachtelijk gebruikt, bijv. áureo gulden, gouden, férreo ijzeren, resp. in: la edad áurea het gulden tijdvak, la férrea voluntad, de ijzeren wil. In alle andere gevallen wordt ons stoffelijk bijv. nmwr. in het Spaans uitgedrukt door het betrokken zelfst. nmwr. en het voorzetsel de, dus de oro van goud, gouden; de hierro van ijzer, ijzeren.

Enige bijvoeglijke naamwoorden worden afgekort als zij onmiddelijk voor een zelfstandig naamwoord in het enkelvoud staan van het manlijk geslacht. Bijv.:

 

el hombre es bueno
el buen hombre.

 

Deze afkorting hebben de adjectieven bueno, malo, primero (eerste), tercero (derde), postrero (laatste), uno en de samenstellingen van uno, alguno (een of ander, een zeker), ninguno (geen), welke bij verlies van de o een accentteken op de u krijgen.

 

un mal hombre
el primer hombre
algún hombre
ningún hombre

 

Het bijvoeglijk naamwoord grande groot, wordt voor manlijke en vrouwelijke zelfstandige naamwoorden afgekort tot gran, en krijgt dan vaak een figuurlijke betekenis. Bijv.:

un hombre grande een grote man (weinig gebruikelijk, gewoner is un hombre alto)
un gran hombre een groot man

[pagina 11]
[p. 11]

Het bijvoeglijk naamwoord santo heilig, wordt voor de manlijke eigennamen afgekort tot San, bijv. San Juan de la Cruz, San Pedro, maar Santa Teresa, Santa Ana. Ter vermijding van vergissingen heeft deze afkorting niet plaats voor namen als Domingo, Toribio, Tomás. (De namen van de eilanden San Domingo, San Tomás worden dan ook door goede Spaanse schrijvers geschreven Santo Domingo, Santo Tomás).

Woordenlijst

poco weinig
práctica practisch
complicado ingewikkeld, gecompliceerd
industrioso vindingrijk, handig, nijver
cultivado beplant, bewerkt
esencial werkelijk, essentieel
dócil gezeggelijk
bonito aardig, mooi
barato goedkoop
caro duur
sincero oprecht
comestible eetbaar
leal trouw, echt
verde groen
fino fijn, fijngevoelig, exquis
exigente veeleisend
duro hard
sabroso smakelijk
cortés hoffelijk, beleefd
hábil handig
atento voorkomend
feliz gelukkig
azul blauw
agradable aangenaam
capaz de in staat tot
la uva de druif
la torre de toren
la alfombra het tapijt, het vloerkleed
la iglesia de kerk
el pedazo het stuk
los modales de omgangsvormen, manieren
el paseo de wandelweg, de wandeling
la nieve de sneeuw
el mármol het marmer
el hierro het ijzer
español Spaans (in het Sp. met kleine letter)
inglés Engels
francés Frans
catalán Catalaans
alemán Duits
holandés Nederlands
cordobés Cordobees
belga Belgisch } voor m. en vr. gelijk.
persa Perzisch } voor m. en vr. gelijk.
el oro het goud
el vino de wijn
el cielo de hemel
común gemeenschappelijk, algemeen
frío koud
ancho wijd, breed
frecuente veelvuldig
general algemeen
locuaz spraakzaam
burgués (vr. burguesa) burgerlijk
fácil gemakkelijk
difícil moeilijk
la lengua de tong, de taal
las herramientas het gereedschap
la bellota de eikel
maduro rijp
la palabra het woord
escaso schaars
el libro het boek
la miel de honing
la tinta de inkt
el papel het papier
el sombrero de hoed
el ala (vr.) de vleugel, de rand v.e. hoed
la pintura de schilderkunst

[pagina 12]
[p. 12]

la manzana de appel
el aspecto het voorkomen
pero maar
el tráfico het verkeer
animado druk
el albañil de metselaar
el uso het gebruik
humilde nederig, bescheiden
la tierra het land
la plaza het plein
dulce zoet
amable vriendelijk
la tienda de winkel

Oefening 3 A

Algunas clases de bellotas son comestibles para el hombre. Los lápices y las plumas son de uso frecuente en las escuelas y en las oficinas. Las herramientas de los albañiles no son complicadas. En los jardines hay pedazos de tierras cultivadas y paseos para la gente (= de mensen). Las abejas son muy (= zeer) industriosas. El agua es uno de los elementos esenciales de la vida. La plaza de la ciudad es bonita y las calles son anchas. La torre de la iglesia es alta. El pobre hombre pide (= vraagt) una limosna. La vida es barata en España. Los modales del médico son muy finos. El público de los teatros españoles y franceses es exigente. Pedro es un amigo sincero y leal. Las uvas verdes no son dulces. Las invenciones modernas son muy útiles para la vida práctica. La mujer de mi (= mijn) amigo español es cortés, atenta y amable. La casa de Pedro es una casa burguesa. Los sombreros cordobeses tienen alas anchas. La manzana madura es un fruto sabroso. Juan es capaz de aprender (= leren) la lengua española en pocos meses. El duro hierro, la blanca nieve, el frío mármol. La manzana dura, la mano blanca, la noche fría. La casa es baja y tiene aspecto humilde. La criada es muy hábil pero locuaz. Hay muchas jóvenes españolas que (= die) son muy bonitas. San Pedro de Alcántara es un santo español y Santa Teresa es una santa española. Algunas niñas de la clase no son dóciles. Las lenguas portuguesa y castellana difieren (= verschillen) mucho (= zeer) en la pronunciación.

Oefening 3 B

Verscheidene bomen uit (= van) de tuin hebben rijpe vruchten. De bladeren van de bomen zijn groen. De burgemeester van X. is een ijverig man. Piet is heel (= muy) werkzaam. De vader van Jan is een groot man. De jongens van de Spaanse scholen zijn gezeglijk, de tucht (= la disciplina) en de meesters zijn heel streng. Het electrisch licht is slecht in de oude schouwburg, in de nieuwe is het (niet vert.) goed. De wandelpaden van de tuin zijn mooi. De nijvere bij. Oprechte vrienden. Dure vruchten. De Spaanse taal is moeilijk. Kinderen zijn

[pagina 13]
[p. 13]

veeleisend. De uitspraak van deze (= estas) woorden is gemakkelijk. De torens van de nieuwe kerk zijn hoog. Volgens mijn (= mi) Fransen vriend zijn de Spaanse vrouwen vriendelijk en voorkomend. Haar (= sus) stemmen zijn scherp, schreeuwerig (= chillón). De dokter is een (niet vertalen) man van goede manieren. Handige en ijverige dienstmeisjes zijn schaars volgens de waardin (= la huéspeda) van het Catalaanse pension. Duitse boeken. Belgische winkels. Engelse huizen. De goedkope wijnen zijn in Spanje heel algemeen. De honing van bijen is zoet. In de zomer is de Spaanse hemel blauw. Een brede straat met druk verkeer. Perzische tapijten. Gelukkige kinderen. Het gemeenschappelijke leven. Spaanse correspondentie. Burgerlijke huizen. Een dure hoed. Een rechte neus. De Franse taal en letterkunde. De Engelse en Belgische schilderkunst.

Samenvatting van de les

el caballo blanco
el criado trabajador
un hombre locuaz
un buen hombre, een braaf man
un hombre bueno, een goed man
los obreros belgas, de Belgische werklieden
los gobiernos italiano y español
la casa bonita
las criadas trabajadoras
una mujer locuaz
una buena mujer


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken