Lelu! Lelu! Het lied der vervreemding
(1984)–Edgar Cairo–
Auteursrechtelijk beschermd[p. 827] | |
Wajaka
| |
[p. 828] | |
troki
Wajaka
tuka a feba
wan fasidan.
Leba
(e soktu)
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
tuka a feba wan fasi,
dinidin!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
a koti lebapasi,
sabana ke!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a koti lebapasi!
Obonupe a lasi,
sabana ke!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 829] | |
zang
Wajaka!
Het pad der Leba,
de weg des levens,
de weg der wereld.
Híj daarover!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Wajaka!
De duist're wereld,
de onderwereld,
't Kwaad waartegen
onze held geen
verweer had
trof hem op 't levenspad.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Mensen, hoort dat!
Mensen, hoort dat!
Onze held ontbrak 't
aan bezweringskracht.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
| |
[p. 830] | |
troki
Wajaka,
a broko baka,
sek' e waka!
Beg' afrekete ba!
piki
Wajaka,
a broko baka,
sek' e waka
Beg' afrekete ba,
akwaradja!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Akwara-kwara-kwaradja!
taki, obonupe a lasi,
kwara mi wa, ne kro,
akwaradja!
troki
Wajaka,
baya Waja
menje menje
mapokro deme deme!
piki
Wajaka,
a menje menje te!
a meku meku te!
Mapokro deme deme!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 831] | |
zang
Wajaka,
hij kromde zich,
hij danste in 't rond.
Bezweringsdans
voerde hij uit.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Wakaja!
O, wankelend wezen!
Riep de godheid
van de aardse bodems aan!
Zwarte God, 't Zwart Bestaan.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Wajaka, o ontmoedigd
maar vermoeid
naar geest en leden
raasde hij de godendans!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Wat 'n tweestrijd!
Krachten woedden
totdat hij zou zijn bevrijd!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
| |
[p. 832] | |
troki
Wajaka,
wani wini kabra
ma du no du!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a meki kabra susa!
a meki konfo susa!
Ma du no du!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
soko soko tan sper'
opete djankro!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a sper' opete djankro!
Mati tapu-kromanti,
a no saka doro!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 833] | |
zang
Wajaka, o hij smeekte!
Riep de geesten van de vaderen.
Riep de goden van de doden
tot zijn eigen redding aan.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Bij de doodse drift der zielen!
Voorouders, hij riep ze aan!
Voorvaders smeekte hij kracht af.
Maar het Oer gaf steun noch stem
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Wajaka, o hij smeekte
hulp af bij de Goden!
Afrikaanse, zwarte, goede!
Aisa-goden, Kormantijn!
Negerkracht uit Zwart Bewustzijn!
Géén die hem de ziel bevrijdt!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
De Zweyende,
de Gevleugelde,
Oppergevleugelde en god!
Aasgiergeest en Awese!
Maar geen één god verbreekt zijn lot!
Arme Waja, Wajaka.
| |
[p. 834] | |
troki
Wajaka,
a teri seti bakru
so lebe lebe.
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a popo fesi so!
a lebe lebe so!
E bakru so nomo nomo!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
baya, a saka lolo fodu!
A teki fu wenu!
Obja a no wani sori!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a kroipi wenu,
lolo fodu,
obja a no doro kweti!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 835] | |
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Wajaka, hoe boos de kracht,
de boze god!
Hoe goed de kracht,
het goede wezen!
De geestenwereld sprak hij aan!
Goed en Kwaad riep hij te rade.
Elke godskracht liet hem staan!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Wajaka.
Hij wierp zich
in 't stof der aarde!
Kruipend Wezen. Hoog oplaaiend
't smeken van de hartsgebeden.
Pijn ervoer hij, 't godeskind.
Mens was meer dan schepselding!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Wajaka, de Grote Geest
van het Woud aanbad hij toen.
Wendde zich, keerde zich.
Keerde zich, wendde zich.
Stilte, bede, droefheid, klacht!
Géén die hem de vrede bracht.
| |
[p. 836] | |
troki
Wajaka,
dans' apukubanja,
a piki pi...!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a dans' apukugado,
a tiri tiri!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
Waja seki krara
fu pjai bus'ingi!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
o a ter' watra-ingi!
ter' bus'ingi!
teri gron-ingi!
ter' marjana,
ter' majoro kribisi ho,
fu pjai a leba!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 837] | |
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Hemel lief! Hij gaat kapot!
O, hij barstte uit vol klank
in muziek die gods macht dankt.
Maar de Indiaan-god
trad niet nader. Aldus
bleef hij hulpeloos.
Uit de zwarte geestenwereld
zelfs niet de Rode God.
Waja! Waja! Schreizaam lot!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Neem in acht: de Woudengeest!
O, aanbid de Indiaan-god!
Wend u tot de Indiaan-geest!
Heerser der Caraïbenstam!
God en Geest uit naam der wezens.
Geen die hem de last ontnam.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Vrienden, hij zocht om de God
die de tempel heeft in 't bos
van termietenhoop en daar
schuimt het van geheimenissen.
Maar de Godskracht, niet gedwee,
gaat hem in zijn strijd niet mee.
| |
[p. 838] | |
troki
Wajaka,
akantamasugadu
a begi teri!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a akantamasugadu
ma a kiri dede!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
Waja ben' krabasi,
tangi tangi
beg' aisa ba!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
baya Waja
sa'fi sa'fi
sek' aisa,
danki danki!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 839] | |
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Wat hij deed was dubbel sterven:
eerst geleden van een pijn,
kwelt hij zich het woord tot bede.
Maar de god zal er niet zijn!
Geen termietenhopen-god!
Geen bevlieging. Duister slechts.
En de Leba die hem teistert!
Wee hem, wereld die ontluistert!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
O, een plengoffer bracht hij.
't Zoenoffer vereerde Aisa,
Moeder der naturen.
Maar verlossing kreeg hij niet.
Aldus kwam er nieuwe bede.
‘Aisa!’ sprak hij desperaat,
‘toon uw kind het licht der vrede!’
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Waja danste om 't bestaan.
Waja smeekte, weende en bad.
Elke vezel van zijn wezen
vroeg om hulp tot de vrede.
't Was slechts leegte die hij
droeg. Moeder Aarde blééf
hem duister. Maar
| |
[p. 840] | |
troki
Wajaka,
o prefuru gebri,
akara no gi!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
djodjo no gri gebri.
Mandi teki ju,
mand'o man di no gi!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
a begi papawinti
di no gi jesi.
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a kor' gi jesi,
singi singi,
begi papawinti.
Baya, no noti!
Leba
Uh! uh! uh!
| |
[p. 841] | |
de duistere val van 't licht
bleef hem aan het zicht gekluisterd.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Hemel, aarde, 's werelds wezen,
god en geesten riep hij aan.
Geen bracht hem verlossings-
uren. Geen ontzette hem
zijn leed. Hoor hem
treuren om zijn lot.
O, hoe duister, Waja! Waja!
Waja-leven! Waja-lot!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
De Aasgiergod! De Tijgergod!
De Aardgodin! De Waterspirit!
Geen is hem in't hoofd gevaren
om de Leba te bezweren.
Leba teistert, Leba speurt
naar zwakheids' krachten.
Leba baart hem wezensangst!
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Anana-Kediampo
(dat is: onze Grote Vader)
smeekte hij om hulp en raad
| |
[p. 842] | |
troki
Gudu, Wajaka,
a saka kindi:
‘Woi f' anana-he!’
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a geme-soktu,
ebi mit' en!
Gent'o,
mi kere gi en ba!
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
a seti begi leba
di no gri begi!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
leba di j'e si de!
Leba di ju libi!
Leba nomo,
leba soso,
leba, pasileba,
kan drif' gi dan fri!
| |
[p. 843] | |
op zijn knie en in het stof.
Niemand ruimde hem het kwaad.
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Kreunend, zuchtend, steunend
bevend. Hoor hem bidden
om erbarmen! Straks is hij
buiten zijn zinnen,
radeloos en redeloos.
Wie verlost hem van de dood?
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
Wee de wereld die men ziet!
Wajaka begon te zwichten
voor de duistere hand der doem!
de Leba
dreigender Oeh! oeh! oeh!
tegenzang
Wee de twijfel des gemoeds!
Ons is hij de ware ziel
die de prooi lijkt van
de wereld, onderwereld bovendien.
Toon hem hoe men overwint,
god en mens, wees hem tenader!
Schenk hem inzicht en genade!
Sterk zijn borst met heldenmoed!
Waja! Waja! Wajakaja!!
| |
[p. 844] | |
Leba
Uh! uh! uh!
troki
Wajaka,
a wiki jeje,
teki krakti,
bar' tu mofo,
teki leba,
teki leba,
dreba leba
na pasi ho!
Leba
Uh! uh! uh!
piki
Wajaka,
a tek' a leba!
Tek' a leba,
dreb' a leba
na pasi he,
samarawenda!
Leba
Uhu! uhu! uhu! Uhuhuhu!!
| |
[p. 845] | |
de Leba
Oeh! oeh! oeh!
zang
O er vlood een kracht in hem!
Stem die plotsklaps uit hem sprak:
wees uw eigen vrijheidsbron!
Vrees geen ademlange strijd!
Leba zij u nooit genadig
of 't is schijn en eenzaamheid.
Weert u! Wees gelijk een god!
Dan pas wijzigt zich uw lijden!
Mens, er geldt slechts één gebod:
uw victorie!
de Leba
Oehoe! oehoe! oehoehoe!
tegenzang
Wajaka, ziet mensen,
hoe hij streed en vocht.
Hij versloeg demon en lot!
Meester werd hij van zijn dagen.
En zijn daad strekt ons tot lust
van de liefde voor het leven.
God in u bezielt tot rust!
| |
[p. 846] | |
troki & piki
Wajaka,
a mit' a leba na pas'o!
teri, Wajaka,
a mit' a leba na pas'e!
Ehe! ehe!!
Ehe! ehe! ehe! ehe!!
Wajaka,
mit' a leba na pas' oi!
Wajaka......!
Fu: OBJA, 1975
A kaba! | |
[p. 847] | |
de Leba
Oehoehoehoehoehe!!!
in koor
Wakkere ziel, uw leed is groot.
Maar de dagen zijn geteld
dat het leven tot u snelt,
vol van zorg en onbehagen
en van treurnis die beknelt
zonder dat u hoop kunt dragen
vóórdat ons de wereld velt!
Uit: MAGIE, 1975
Einde |
|