Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Alle de werken. Deel 1 (1862)

Informatie terzijde

Titelpagina van Alle de werken. Deel 1
Afbeelding van Alle de werken. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Alle de werken. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (28.12 MB)

Scans (56.30 MB)

XML (4.35 MB)

tekstbestand






Editeur

J. van Vloten

Illustrator

Johan Wilhelm Kaiser



Genre

poëzie

Subgenre

verzameld werk


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Alle de werken. Deel 1

(1862)–Jacob Cats–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 665]
[p. 665]

Eerlijcke vryagie.



illustratie

Schoon voortgedaen, is half verkocht.

 
Wilder iemant leeren minnen
 
Na den regel, na de kunst;
 
Wilder iemant herten winnen,
 
En oock aller herten gunst:
 
Niemant hoeft'er groote boecken,
 
Oude schrijvers, vreemde tael
 
Uyt te lesen, op te soecken;
 
Siet hier staet'et altemael.
 
Gaet maer slechts uw eygen selven
 
Met een onvermoeyde vlijt
 
Ondersoecken, onderdelven,
 
En beproeven wat ghy zijt;
 
Vint ghy feylen, leertse duycken,
 
Leertse dooden, viertse niet;
 
Maer uw deughden wilt gebruycken,
 
Datmen die, als lichten, siet.
 
Maeckt, dat ghy in alle saken
 
Desen regel onderhout;
 
Dat sal u lieftalligh maken
 
Of ghy vrijt, of zijt getrout.
 
Die sijn kraem weet op te proncken
 
Na den eysch, en na den tijt,
 
Doet den kooper daer op loncken,
 
En hy wort sijn waren quijt.

Dit is eygentlijck dat de Francoysen noemen: Mettre en evidence, et faire valoir ses bonnes parties. In welcke konste Scipio, en andere voortreffelijcke mannen, grooten lof wert toegeschreven. Dit is, dat Ovidius de jonge lieden voor een gvontregel heeft willen inscherpen:

Et quâcunque potes dote placere, place.

 
Nederl.
 
Brengbt alles by, o frissche jeught,
 
Daer ghy u lief door maken meught.

Dit is dat yeder ambachts-man, elck in het sijne, soo behendelick weet te betrachten, het schoonste over al aen het ooge gevende, en al wat misstaet in tegendeel bedeckende: plagh niet een metser de schoonste steenen in den gevel, de goutsmit de suyverste peerle in 't voorste van 't kleynoot, de kleermaker de cierlijckste stoffe in het aensienlickste van 't kleet te voegen? 't Is den beenhouwer leet, dat'er een oogje vets aen 't vleys is dat niet gesien en wert. Dan dit alles moet niet uyt hooghmoet ofte pronckerye geschieden, maer veel eer uyt een goet oprecht gemoet, tot verbeteringe yeder van sijn gebreken, en om sijn licht voor de menschen soo te laten schijnen, dat God daer uyt gepresen werde, oock om andere tot navclginge te verwecken; op dat alsoo de gene, die sulcx doet, by gevolge lieftalligh mach werden by de gene, daer hy mede omme-gaet.

[pagina 666]
[p. 666]

Voor reden van dit alles kan geseyt werden, dat de eerste invallen (primae notiones) die yemant van eenige sake krijght, rijsende veeltijts uyt het eerste gesichte, een groot voor-oordeel plegen te maken in de gedachten der menschen, en daer op sien veel oude spreucken, als te weten:

 
Nederl..
 
Aensien doet vryên.
 
Het oogh is leytsman van de min,
 
En brenght voor eerst de lusten in.
 
Wat het ooge niet en siet,
 
Dat begeert het herte niet.

C'est la raison pourquoy les gens d'estat conseillent aux Princes de dissimuler leur bonnes parties, imitans le bon architecte, qui loge (comme ils disent) ses plus beaux materiaux au froutispice de son bastiment.

 
Jean Marnis aux Res. Polit. Res. 5.
 
- Occule mendas,
 
Quodque potes vitium corporis abde tui. Ovid.
 
Multa viros neseire decet. pars maxima rerum Offendet, si non interiora tegas.
 
Cui gravis oris odor, nunquam jejuna loquatur,
 
Et semper spacio distet ab ore viri.
 
Si niger, aut ingens, aut non sit in ordine natus
 
Dens tibi, ridendo maxima damna feres. Idem.
 
Ante omnia tamen:
 
Prima sit in vobis morum tutela, puellae
 
Ingeuio sacies conciliante placet.
 
Idem Med, sac.
 
Lat.
 
Ex aspectu nascitur amor.
 
Spaens.
 
Aseyta un cepo,
 
Parecera mancebo. id est:
 
Accoustre un tronq, il semblera un jenne adolecent.
 
- Oculi sunt in amore duces. Propert. 2. El. 12.
 
Frans.
 
Ce qui plaist
 
Est à demy faict.
 
Hoogh.
 
Was das aug nicht siht,
 
Beschwert das hertz nit.
 
Griecx..
 
Ἐϰ τοῦ ἐισορᾷν γὰρ γίνεται ἀνθρώποις ἐρᾷν
 
Id est: Ex iutueudo nascitur hominibus amor.
 
Ut vidi, ut perii! Virgil.

Illud tamen hic monendum, fanè haec intelligenda, et virtute non suco ornamentorum gratiam tam virginibus quam adolescentibus quaerendam esse: ut recte viri probi inculcant:

 
Ornentur gemmis aliae, decorentur et auro,
 
Quod fulgore suo collustrat corporis artus:
 
His, inquam, placeant quorum depicta colore
 
Multiplici est facies, mortalique arte manuque
 
Coudita, coelestique ab imagine turpis imago
 
Dissita, calcatum prodens fine voce pudorem;
 
Tu virtute place, etc.
 
Nazianz. Car. 3. de praecept. Virg.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken