Silenus Alcibiadis, sive Proteus

[p. 12]

't VVort 't samen groot.

DE teyckens vers ghesneen, 't zy dan in jonghe linden,
Off ander teere schors, en zijn eerst nau te vinden;

Allencxkens, eerment meent, set haer de letter uyt:

De schors wast gulsich heen, en 't schrift wast mettet cruyt.

Als 't kint siet, hier en daer, eens anders quade streken,
't Ontfanckt (al weetment niet) 't beginsel van ghebreken,

Het quade zeer eet in, en neemt allencxkens toe.

Wiens kintsheyt nam een kalf, diens manheyt steelt een koe.

Paulatim rima dehiscit.

QVod peponem riguo mihi crescere cernis in horto,

Non est quod-velit hunc nostra culina cibum:

Hîc ego, dum tener est, rorantia carmina sculpo;

Et mihi cum viridi cortice crescit opus.

Sit licet insulsus pepo ncs docet: imbibat infans

Semina nequitiae, pessima messis erit.

Ille, virum facinus patrare virile videbit,

Jn puero vitium, qui puerile tulit.

Coeur d'enfant, carte blanche.

VEus tu vn grand escrit dans quelque tendre escorce?
Ne taille brusquement. Il n'est besoing de force,

Le temps l'agrandira. le vice au coeur d'enfant

Avec le corps devient, sans y penser, tresgrand.

[p. 13]

Pavlatim rima dehiscit.
V.

COnsuetudinem ex educatione contractam, quia poenè cum ipsâ naturâ exordium capiat, tenellumque pueri animum informet, in alteram naturam evadere, saepe compertum est. Docuit id acuta Chreia Lycurgi, Canis, inquam, venaticus culinae lautitijs innutritus, nec non catulus domesticus venationi assuetus, quorum neuter id quod a naturâ, vterque quod ab educatione hauserat, populo spectante & mirante, sequutus & assecutus est. disciplina sanè mores facit, & id sapit vnusquisque, quod didicit, (ait Seneca) Age igitur quisquis es qui juventuti operam debes, forma hanc argillam, dum vda est, ac manum sequitur,

Nec dictu foedum visuque haec limina tangat
Intra quae puer est......

Tametsi enim sit tenerae adeò aetatis alumnus tuus, vt nec doli capax, nec intelligens earum, quae geruntur, nequitiarum non nemini videatur, tu tamẽ non pueri contẽpseris aures, non oculos. Nam simulatque eundem in virum vsus & aetas transscribent, haud dubio dehiscent rimulae teneris animis incisae. Plerumque enim in puero sola mali recordatio, glissente corruptelâ, in juvene vitium, in viro fit scelus.

ALle aenwentselen vande kindtsheydt inde op-voedinghe aengenomen cracht te hebben van een tweede natuere is by ervarentheyt menichmael ondervonden: Sulcx leert ons, onder andere, de aerdige verthooninge aen die van Lacedemonien ghedaen by Lycurgus haeren Wet-ghever, den welcken een Hase-winde tot de keucken, ende een huys-hondt ter jacht ghewent hebbende, dede yder vande selve volghen niet het gene sy uyt der aert, maer het ghene sy vande gewoonte ontfangen hadden, den huyshondt namentlijck naer het Wilt, de winde nae den moes-pot loopende.

Nae het bestieren,
Zijn de manieren

seyt Seneca. Wel aen dan wie ghy zijn moocht, die u werck maeckt vande Ionckheyt te onderwijsen, buycht dese cley ter wylen sy noch weeck is: en siet wel toe datter niet oneerlijcx om hooren of om sien, hun, die u bevolen zijn, voor en coome, maer ghelijck den Poëet seyt:

Weest voor al in reden cuys,
Alsser kinders zijn in huys;
Want niet vuyls dient voorghewent,
Al waer jongers zijn ontrent.

Cleyne pottjens (seytmen) hebben ooren. En al ist schoon dat de kinders, midts hare jonckheyt, niet met allen en verstaen watter omme gaet, of de selve al wat oneerlicx sien, evenwel nochtans is alsulcken slechten gesichte den sodanigẽ ten hoogsten schadelijck, ende sal buyten twijfel t'sijnder tijdt niet dan te veel uyt-weyken, want geheugenisse van quaet in een kindt, wort in jonghelinghen een ghebreck, in mannen een schelm-stuck.

Plaut. in Trin.

MOres mali, quasi herba irrigua,
succrescunt vberrimè.

Iuvenal. Satyr. 14.

MAxima debetur puero reverentia,
si quid
Turpe paras, nec tu pueri contempse-
ris annos.