Silenus Alcibiadis, sive Proteus

[p. 20]

Is 't oogh verrast, 't beest is in last.

SOo ghy den fellen leeu en sijne cracht wilt dwinghen,
'Tis dienstich, voor het eerst, sijn ooghen te bespringhen:

Want soo ghy maer een cleet hem werpen cont om 't hooft,

Ghy sult den leeu van cracht en wreetheyt sijn berooft.

Wanneer men slaet int velt, men siet de helden pooghen
Om eerst ghewelt te doen aen hun vyanden ooghen:

Want die in sulck gheval het oog verwinnen can,

Door eenich oorloochs-treck, verwint wel licht den man.

Primi vincuntur oculi.

VIncere si sęuum cupis, & vincire leonem,

Fac oculos vincas, & leo victus erit.

Dum vocat in pugnam validas tuba rauca cohortes,

Ferreaque horrendo fulminat ęre seges,

Dux oculos visu, dux murmure territat aures

Hostibus, & pavidos excitat arte metus.

Jn pugnis oculi primùm vincuntur, & aures:

Lumina qui potuit vincere, victor abit.

OEil gaigné, corps perdu.

L'oeil au lion perdu, pert aussi tost sa vie:
Le chef d'armée ainsi faict poeur a sa partie,

Par monstres non cognus, ou quelque aspect hideux.

Il gaignera le coeur, qui a gaigné les yeux.

[p. 21]

Ocvli primo vincvntvr.
IX.

MOvent ac turbant homines non res, sed, quas de rebus habent, opiniones: primae istae notiones mirum est quantum valeant; nec animos semel praejudicio occupatos facilè quis in integrum restituat. Novum imperium inchoantibus vtilem esse clementiae famam; invisumque principem seu benè seu malè facta premere, prudenter notat Tacitus. Valet hoc sanè etiam in rebus privatis. Recèns cõjugatos dissidia, ut scopulos, vitare jubet Plutarchus, ne videlicet simultas praematura animos, antequam coaluerint, dissoluat. Qui amoris scita tradidêre, amanti, primis praesertim alloquijs, vt Dominae oculis ac auribus blandiatur, vehementer incumbendum putant. Scivit id, ac in vsum deduxit Venus, apud Virg. quid enim Dea nescit Amoris? ideòque AEneam suum primo aspectu Didoni os humerosque Deo similem videndum exhibuit. Eodem stratagemate Iuditha primo vigiles, mox Imperatorem ipsum Assyriorum Holofernem circumvênit. Vt vidit, vt perijt, vsque adeo

DE menschen werden voor het meerendeel geleyt, niet soo seer door de dingen selfs, als door de inbeeldinge diesy vãde selve int hooft crijghen. T'is te verwonderen wat den eerstẽ inval by yder een van ons al vermach, want soo haest wy eens zijn ingenomen, en connen wy nauwelijcx, om yet anders te gevoelen, gebracht werden. Voor een Prince, seydt Tacitus, die eerst aen t'rijck comt, ist oorboir voor een genadich en goedertierẽ vorst, by den gemeenen roup, gehoudẽ te werden. Voor een man die nieuwelijcx een jonghe vrouwe getrout heeft, seyt Plutarchus, ist gheraden alderley scherpheyt te schouwen, om de inbeeldinge van haer teer gemoet t'hemwaertste trec ken. Die vande liefde handelẽ, schrijvẽ het eerste gesichte en ontmoetinge sonderlinge cracht toe om harten te stelen. Met desen treck heeft Venus de ooghen van Dido, inde eerste verthooninge van haren AEneas, Iudith het ghesichte van Holofernes t'haerder eerster ghesichte vervoert eñ ingenomẽ. Letter op diet aẽgaet.

Tacit. de Morib. Germ.

PRimi, in omnibus praelijs, oculi vincuntur.

Lips. Doct. Civil. lib. 6. cap. 16.

CLamor repentinus aliquis, aut imago, aut aspectus fugâ saepe exercitum implevit: & haec talia magis, quam gladijs, consternunt hostem, videbisque militem vanis & inanibus magis, quam justis formidinis causis moveri.