Silenus Alcibiadis, sive Proteus

[p. 98]

Hoe datment deckt, het vvert vervveckt.

ALs 'tstael eens heeft gevat des zeyl-steens wonder crachten,
Het roert dan (want het schijnt op desen steen te wachten)

Naer datmen roert den steen; dees cracht oock niet en flout,

Al steltmen tusschen beyd' een schot van eyken hout.

Wat pooght ghy u Gheweet int duyster te versteken?
Sy is, ô mensch, sy is, met Godes hant bestreken:

Daer is gheen schuylen aen; 't is hier van dat ghy drilt,

Oock, als ghy zijt alleen; oock, als ghy niet en wilt.

Amota movetur.

VT tactus magnete fuit (licet assis vtrumque

Separet) in gyrum flectitur vsq́ue chalybs.

Nec Deus est, fateor, nec habet mens conscia numen,

Huic tamen ęthereę portio mentis inest.

Hanc aliquis caecas pro tempore condat in vmbras,

Qui penitùs possit tollere, nullus erit.

Pectora nostra chalybs, divina potentia magnes;

Stare loco nescit mens, agitante Deo.

Cacher ne sert.

L'Aymant est Dieu, l'acier de nous la conscience
Laquelle n'est pas Dieu, mais du ciel la semence:

Empesche qui voudra, son cours pour quelque temps,

Dieu la tire au travers de tous empeschemens.

[p. 99]

Amota movetvr.
XLVIII.

QVid hoc monstri est? scit nocens facinus in solitudine, semotis arbitris, in solum aliquem a se commissum: scit cadaver hominis a se occisi altâ terrâ obrutum scit animũ multis simulatio num involucris ab oculis humanis remotum; & ecce! tremit tamen, angitur, pallescit; & conscientiâ mentẽ anxiã vastat. Vnde hoc? a Deo, inquam, a Deo, est cui peculiare, obstacula removere, mentem movere. Egregiè Imperator in l. vlt. C. ad l. Iul. Majest. ex quo sceleratissimum quis consilium coepit, exinde quodammodò suâ mente punitus est.

Continuò templum, ac violati nu-
minis aras,
Et quod pręcipuis mentem sudori-
bus vrget,
Te videt in somnis......

Mala conscientia tuta est aliquandò, secura nunquam, ait Seneca. Interest, imò inest, non actionibus modò hominum, sed & animis Deus; &, ut numisma impressam habet principis imaginem; ita homo Dei: eaque, si vspiàm, certe in conscientijs hominum quàm maximè elucet,

Enanimum ac mentem! cum quâ
Dij nocte loquuntur.

IST niet gansch vreemt ende seltsaem dat een misdadigen, wetende dat sijn rabauerie erghens in een bosch ofte op een heye, ende midtldien buyten de oogen van alle menschen, by hem is begaen gheweest, wetende dat het lichaem by hem vermoort, wel diepe onder de aerde is gheser, wetende dat hy sijn ghedachten in een besloten boesem draecht, Dat hy (seg' ick) evenwel t'elcken op alle voorvallen sittert en beeft, en by naest op het ruyschen van elck bladt het innersle van sijn ghemoet voelt ommeroeren, en grondelijck beweghen? Van waer comt dit? ontwyfelijck van niemandt, als vande hant Godes selfs, aen de welcke eygen is door alderley beletselen henen te dringen, ende het binnenste des menschelicken gemoets rontsomme te keeren, en crachtelijck te beroeren. So haest (seyt den Keyser Iustinianus) yemant voorghenomen heeft een schelm-stuck aen te rechten, soo haest heeft hy alreede, in sijn eyghen ghemoet, sijn straffe beginnen te dragen.

Wie daer heeft een quaet ghemoet,
Slaept hy, waeckt hy, wat hy doet;
't Quade feyt, by hem begaen,
Coomt ghestadich voor hem staen.

Een quaet-doender (seyt Seneca) can somwylen wel vry zyn, maer nimmermeer vrymoedich. God is by ende aen den handel ende herren der menschen, en gelick der Princen gedaente gedruckt is op het ghelt, so Godes beelt in s'menschen ghemoet.

Wanneer een mensch alleen vertreckt,
Off op sijn bedd' leyt uyt-gestreckt,
Dan wort hy dickwils seer bevreest,
Want God spreeckt dan met sijnen geest.

Tertullianus.

COnscientia potest adumbrari, quia non est Deus, extingui non potest, quia a Deo est.

Senec. Epist. 96.

QVid prodest recondere se, & oculos hominum auresque vitare? bona conscientia turbam advocat, mala autem & in solitudine anxia est.