Silenus Alcibiadis, sive Proteus

[p. 70]

1 Pet. 5.8.
VVeest nuchteren, vvaeckt; vvant de Duyvel, gaet om u soeckende vvie hy verslinde.

WAnneer den Eghel wil het velt van muysen ruymen,
Dan wert hy als een cloot, en leyt soo op sijn luymen,

Int middel van den bol verthoont hy als een cuyl,

Een muysen-hol ghelijck, maer binnen schuylt sijn muyl.

Het muysken, na sijn aert, heeft vreught in duyster holen:
Dit weet (soo t'schijnt) dit dier, en doet de muys soo dolen.

Den duyvel gaet verspien eens yders lieve sond,

En lockt den mensch daer deur tot in der hellen gront.

Obiecta movent.

FJt globus, insidias muri dum tendit Echinus;

Et jacet immoto corpore fusus humi,

Os latet in medio, quod dum putat esse cavernam

Musculus, ad socios non rediturus, init.

Cum vitium, quod quisque colit, rex calleat Orci;

Jllius obiectu pectora nostra trahit.

Lurco cibi capitur, vinosus imagine Bacchi;

Virginis aspectu mota libido furit.

2 Corinth. 11.3.
Je crains qu'ainsi que le Serpent a seduit Eve par sa ruse, semblablement en quelque sorte vos pensées ne soyent corrompues.

LE Satan est trompeur, tout d'vne mesme ruse,
Dont les souris aux champs le Herisson abuse:

Il scait bien quel peché chacun caresse au coeur,

Par lá il nous assaut. O! garde le malheur.

[p. 71]

Obiecta movent.
XXXIIII.

INternas animi cogitationes diabolum non videre, certi sumus, inquit Augustinus; secreta enim cordis ille tantùm dijudicat, ad quem dicitur; Tu solus nosti corda filiorum hominum: Eum tamen ex indicijs signisque exterioribus naturales hominum inclinationes probè callere, satis perspicuum est; idque vel ex eo facilè colligitur, quod tam artificiosè laqueos pro cuiusque ingenio norit disponere. Non eodem astu omne genus piscium aggreditur piscator, sed pro palato cujusque escam praeparat. Non vno modo avem fallit auceps, sed has fistulâ, illas laqueis, alias visco. Generis humani adversarius vniuscujusque mores, & cui vitio propinqui sint, intuetur (vt verè Ambros.) ac talia homini, objicit, ad quae facilius cognoscit inclinari mentem; vt blandis ac laetis moribus luxuriam, vanam gloriam, & similia, asperis mentibus iram, superbiam, ac crudelitatem proponit. Quid agimus vt hosti tam callido ac calido resistamus? Certè cũ nobis sit colluctatio adversus principes, potestates, adversus spiritualia nequitiae, adversus arma diaboli quid restat nisi vt, induamus armaturam Dei. Ex consilio Apostoli Eph. 6.11.

WY zyn des seker (seydt Augustinus) dat den duyvel de innerlijcke ghedachten des menschen gheensins en weet: want de geheymenissen des harten, sijn dien alleenlijck bekent, tot welcken gheseyt is; Ghy alleene kent de ghedachten der menschen kinderen. Dat noch tans aen onsen vyandt de natuerlijcke beweginge van yder mensche, door het uytterlijck ghebaer, bekent is, can selfs daer uyt afghenomen werden, dat hy soo doortraptelijck zyn laghen weet aen te legghen, naer eens yders innerlijckste ghenegentheden. De Visscher en vanght niet alderley visschen, met eenderley aes. Den Voghelaer weet schier elcken voghel met een sonderlinghe grepe te verrassen. T'gaet mede soo met onsen vyandt. Den duyvel (seyt Ambrosius) weet nae te spooren tot wat sonde yder van ons meest geneghen is, ende daer nae leyt hy zyn laghen aen. Den blymoedighen sal hy ghemeenlijck comen bespringhen met vleeschelijcke lusten, ydelen eer-sucht, ofte diergelijcke sonden: De gene die harder van aert zyn, met gramschap, hooehmoet, ofte wreetheyt. Wat raedt? sekerlijck na de mael wy te doene hebben tegens Overste, tegens Machten, tegens gheestelijcke Boosheden: int corte, teghens de wapenen des duyvels, wat isser beter te doen als aen te doen de wapenen Godes?

Na ons sinnen zyn gheneghen,
Coomt den Duyvel ons beweghen:

Ionck gheselschap vol van bloet,

Brengt hy wellust int ghemoet:

Drouve herten coomt hy quellen
Met wan-hoop, en vrees' der hellen:

Zijdy gram, hy dringt u voort

Tot een doot-slagh, off een moort.

GREG. LIB. 29. MORAL.

Prius complexionẽ vniuscuiusque Adversarius perspicit, & tunc tentationis laqueos apponit. Alius namque laetis, alius tristibus, alius timidis, alius elatis moribus existit. Quò ergo adversarius occultis facile capiat, vicinas complexionibus deceptiones parat; & quia laetitiae voluptas proxima est, laetis moribus luxuriam proponit. Et quia tristitia in iram facilè labitur, tristibus poculũ discordiae porrigit: Etquia timidi supplicia formidant, paventibus terrores intentat. Et quia elatos extolli laudibus conspicit, eos ad quaecunque voluerit blandis favoribus trahit.