Officia Ciceronis, leerende wat yeghelijck in allen staten behoort te doen, bescreuen int Latijn

Van gelijckenisse tusschen twee oorbaerlijcke saken, ende welck van beyden het nutste is.
Het xviii. Capit.

So is de vergelijckinge van dingen die nut zijn, ooc dicmael noodtruftich: ende dit is de vierde sake die Panaetius achter gelaten hadde. Wantmen veel tijts met twijfele ouerweecht tgene dat den lichame goet is, tegen wtwendige goeden: ooc wtwendighe goeden tegen des lichaems van gelijcken ooc dingen die den lichame aengaen onder malcanderen: ende ooc wterlijcke goeden, tegen wterlike goeden. Duytwendige saken houtmen aldus tegen des lichaems, te weten oft ghy lieuer ghesont zijt dan rijck. Duyterlijcke goeden verghelijctmen met de lichamelijcke aldus, oft ghy lieuer rijck zijt, dan seer sterck van lijf: de goeden des lichaems aldus, oft de ghesontheydt beter is dan de wellust. oft cracht beter is dan snelheyt. Tusschen d'uterlike goeden

[fol. 98v]

twijfeltmen oft glorie beter is dan rijcdomme, oft beter is te hebben huyspachten dan lantpachten: van welcker aert de ghelijckingen zijn vanden ouden Cathone, de welcke ghevraecht zijnde wat alder nutste was inden huyslijcken oorbaer? antwoorde wel te weyden: wat het tweede was? so vele wel te weyden datter genoech sy: wat het derde was? wel cleeden. Wat het vierde was? ploegen: Als nv de vrager weder vraechde wat is woeckeren? ⁺doe sprac Catho was is een mensch te doden? hier wte ende wt veel anderen behoortmen te verstaen datmen aldus welc het nutste was plach te ouerwegen: ende dat hieromme dese vierde maniere vant ondersoeck der officien te recht by geuoecht is. Maer alle dat desen aengaet als van tgelt te winnen, te besteden ende te ghebruycken, werdt beter by sommighe oude eerbare mannen ende besochte huyshouders gedisputeert opter marcten ende in kercken, dan van eenige philosophen in de scholen: de welcke men nochtans behoort te weten, want si dienen totten oorbaer, daer af ick in dit boeck gesproken hebbe. De reste sal ick nv voorts af segghen.

Eynde vant tweede boeck.

+ VVat Cato vanden woecker hielt.