Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Vijftigh lustighe historien oft nieuwigheden Joannis Boccatij (ca. 1644)

Informatie terzijde

Titelpagina van Vijftigh lustighe historien oft nieuwigheden Joannis Boccatij
Afbeelding van Vijftigh lustighe historien oft nieuwigheden Joannis BoccatijToon afbeelding van titelpagina van Vijftigh lustighe historien oft nieuwigheden Joannis Boccatij

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.12 MB)

Scans (42.02 MB)

XML (1.07 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

novelle(n)
vertaling


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Vijftigh lustighe historien oft nieuwigheden Joannis Boccatij

(ca. 1644)–D.V. Coornhert–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina A2r]
[p. A2r]

Andre van Perouse tot Napels gekomen zijnde om Paerden te koopen, werdt op eender nacht van dry wonderlijcke avontueren overvallen, alle de welcke hy noch ontginck met een Robijn, ende quam wederom in zijn huys.

De eerste Historie.

Begrijpende hoe nootsakelijck het den Mensche is, die door de Werelt wandelt, wijs ende voorsichtigh te wesen ende sich te hoeden voor de listigheyt ende schalckheydt der Hoeren.

TOt Perouse was (soo ick eertijts verstaen hebbe) een jonc Man ghenaemt Andre de Pierre, die sich met paerden-tuysschen geneerde: de welcke vernomen hebbende dat tot Napels de Paerden goede koop waren, vijf hondert ducaten in sijn beurse nam, ende heeft sich (alsoo hy noyt sijn daghen buytens landts geweest en was) begeven in 't geselschappe van sommige ander kooplieden: met de welcke hy op eenen sondage des avondts gekomen is binnen Napels. Des anderen daeghs heeft hem de waert den Paerde marckt gewesen, derwaerts hy hene ginck ende vele Paerden vont die hem seer wel behaeghden: voor de welcke hy ghelt boot, maer en koste met de Coopluyden niet over een komen. Maer om te doen blijcken dat hy mans ghenoegh ware om Paerden te koopen: heeft hy als een onbedacht loeris zijnen beurse met Ducaten dickwils voor alle die daer ginghen ende quamen uyt sijn mouwe gehaelt. Het geviel dat een jonck Siciliaens meysken (dat seer schoone was, oock mede ten besten van elckerlijc die haer besighen wilde ende dat om een kleyn gelt) daer voor by hem ginck sonder dat hy haer sach: maer sy en was soo blint niet oft sy en sach die beurse wel, dies sy terstont in haer selven seyde, wie souder doch beter aen syn dan ick, indien ick die Beurse hadde? ende ginck daer mede door. Nu was daer oock by dat selfde Meysken een oude Siciliaensche Vrouwe: d'welcke so haest sy Andre alsoo sach, het Meysken voor hene liet gaen, ende liep hem hertelijcken omhelsen: het welcke dit Meysken siende sonder yet te seggen, haer bleef staen wachten. Andre keerde sich nae de Vrouwe, die hy kende, vriendelijcken aen sprack, ende beloofde haer te komen versoecken, daer sy woonden. Alsoo is sy sonder langhe woorden te maecken van hem ghescheyden, ende Andre ginck wederomme Paerden dingen, maer dien dagh en kocht hy niet. Het Meysken dat eerst ghesien hadde de beurse van Andre, ende daer nae oock de kennisse die hy met dat oude Wijf hadde: socht middel om aen dat Ghelt of aen een deel van dien te geraecken: dies began sy dat oude Wijf listelijcken te vragen wat man dat was: van waer? wat hy daer dede? ende waer af zy hem kende: dewelcke haer alle dat hem aenginck so eygentlijck vertelde als hy selve soude hebben konnen ghedoen: te weten hoe dat sy langen tijt in Sicilien met zijn vader hadde ghewoont, ende namaels ooc tot Perouse: ooc mede wat hy daer dede, ende waeromme hy daer gekomen was. Dit eerbaer Jofferken volkomentlijck onderwesen zijnde van alle de vrienden van Andre ende hunlieder namen, maeckte daer op haren aenslach met een schalcke list om tot haer voornemen te komen. Daeromme heeft zy nu 't huys gekeert zijnde dat oude wijf voor dien geheelen dagh werck gegeven, op dat die niet weder tot Andre keeren en soude: ende sant tegen den avont een kleyn loos meysken, dat sy by haer hadde ende wel gheleert was om bootschappen te doen, in de herberghe van Andre:

[pagina A2v]
[p. A2v]

het welcke by alle gevalle Andre daer alleen staende vant, dien zy vraeghde oft hy niet en wiste waer sy tot dier stonden vinden souden een eersaem man van Perouse genaemt Andre de Pierre, dewelcke daer ten huyse ter Herberghen was? Als Andre daer op gheantwoort hadde dat hy de man selver was, track hem het meysken ter zijden af, segghende: Monsieur, hier is een edel Jonckvrou inder stadt die gheerne met u soude spreecken waert u geliefde. Andre dit hoorende namt terstont ter herten, ende dachte (als oft hy een suyverlijck beelde van sijnen persoone waer geweest) dat die Vrouwe op hem verlieft moeste zijn, recht oft men in Napels soo schoonen jongen man, als hy was, niet en soude hebben konnen gevinden: dies hy terstont antwoorde dat hy al gereet waer om te gaen, vraghende wanneer ende waer hy by de Jonckvrou komen soude? daer op het meysken weder seyde, alst u belieft Monsieur, zy verbeyt u binnen haeren huyse. Terstont sprack Andre, sonder een woordt inder Herberghe te segghen, gaet ghy dan voor ick sal u volghen. Alsoo bracht hem dat snoode teefken ten huyse van haer Jonckvrou, de welcke woonachtigh was in een strate ghenaemt Quaethol, ende is een naeme daermen der straten eerlijcheyt licht aen mochte mercken. Maer hy, die sonder achterdocht zijnde hier niet met allen af en wiste, meynde te gaen op een eerlijcke plaetse, ende by een seer waerde Vrouwe, dies hy vrymoedelijc binnen den huyse trad: Hy ginck de trappen op, daer hem dit schabbeken voor ghegaen was, het welcke nu al tot sijn meestersse geroepen hadde, mijn Joncvrou, hier is Andre: dies zy boven opten sale al aenden mondt vande trappen stont ende verwachten zijn op komste. Sy was noch seer jonc, fris van leden ende ooc suyverlijck van aensichte, oock mede chierlijck ende eerlijck ghekleet: de welcke als hy genaeckte, drie trappen af tradt met uyt gestreckte armen daer mede zy hem omhelsde, ende alsoo een wijle tijdts op zijn aengesicht bleef leenen, sonder dat sy een woort mochte spreken, recht oft haer die vriendelijcke blijschappe haer sprake benomen hadde: daer na kuste sy al weenende zijn voorhooft, seggende met weecker stemme: Och Andre vrient zijt willecome. Hy door die soete vrientlijckheden al verwondert zijnde, antwoorde haer: zijt ghy oock wel gevonden mijn Jonckvrouwe. Doe nam sy hem metter handt ende lede hem voorts op door de sale sonder yet meer te segghen, tot binnen haer kamer, die vol luchts was van roosen van Oraengien bloeyselen, ende van veelreley ander lieflijcke reucken. Daer sach hy een schoon bedde met rijckelijcke behancxelen, chierlijcke kleederen over het rack, alsoo daer de wijse is, met vele ander schoone ende kostelijcke dingen: dies hy (die noch al nieu was) vastelijck gheloofde mijn Jofvrou niet met allen minder dan een groote vrouwe te wesen. Na dat sy te samen gheseten waren op een Coffer dat ten voeten vanden ledecant stont, began sy hem te seggen aldus: Ick ben wel verseeckert Andre dat ghy u verwondert vant vrientlijcke gelaet dat ick u toone ende van mijnen tranen, als de ghene die my niet en kent, ende ter avanturen noyt van my en hebt hooren spreken: maer ghy sult terstont hooren dat u noch al meerder verwonderen sal, te weten als ick sal segghen dat ick u suster ben; ende verseker u dat ick nu alst den Heere belieft willighlijck sterven sal, nae dien hy my soo vele ghenaden betoont heeft dat ick noch voor mijn sterf-dagh een van mijn broeders, hoewel ick die gheerne al sage) hebbe mogen aenschouwen. Maer indien ghy ter avontueren hier af noyt en hebt ghehoort, soo wil ick u dat segghen. Piere mijn ende u Vader woonde (soo ick u meyne wel gehoort te hebben) langen tijt binnen Palermen, al waer eenighe waren ende oock noch zijn van sijnder kennissen die hem om sijn deughde ende heusscheydt groote jonste

[pagina A3r]
[p. A3r]

droeghen: maer onder alle de andere die hem beminden was onghetwijfelt mijn Moeder (dat een edele Jofvrou ende doen ter tijdt weduwe was) de ghene die hem boven yemandt anders meest beminde: sulckx dat sy achter rugghe ghestelt hebbende de vreese van haer Vader, van haer broeders, ende (dat noch 't meest is) van haer eere, soo vriendtlijcke kennisse met hem maeckte: dat ick (sulck een als ghy hier meught sien) daer af gekomen ben. Alst nu daer nae onsen Vader gheleghen was te vertrecken van Palermen ende te reysen tot Perousen, soo liet hy mijn moeder ende oock my zijn kleyn dochterken sonder oyt achter dien tijdt (daer ick af weete) ons te ghedencken: waer inne ick hem, indient mijn vader niet en waer oneere spreken soude om sijn ondancbaerheyt teghens mijn moeder: ick swijghe noch de liefde die hy behoorde te draghen tot my die sijn dochter ende niet van een dienstmaerte noch van een slechte vrouwe ghekomen ben, maer van sulckdanighen als ick gheseydt hebbe: dewelcke, sonder yet anders van hem te weten wie hy was, alleenlijck uyt ghetrouwer liefden beweeght zijnde haer selven met alle dat zy hadde in sijnen handen stelde. Maer watte: de dinghen die over langhe tijt qualijck ghedaen zijn, moghen veel lichter berispt dan verbetert werden. De sake ginck nochtans also dat hy my zijn kleyn dochterken tot Palermen verliet: alwaer mijn moeder die een rijcke Weduwe was, my (als ick by nae soo groot als ick nu ben, ghewassen was) in houwelijck gaf aen een Edelman van eeren van den huyse vanden Gergentiers: de welcke ter liefden van mijn moeder ende my wederomme quam woonen tot Palermen. Ende want die selfde mijn man goet Guelfier was, began hy met onsen Coninck Charles eenighe muyterye tegens den Coninck Fredericus van Arragonien: dewelcke sulcx vernam al eer 't voornemen oyt volbracht mochte werden, ende was de oorsake dat wy moesten vluchten uyt Sicilien: ende dat tot dien tijden, als ick meynde de grootste vrouwe te zijn die oyt binnen dat Eylandt was. Also namen wy dat selfde weynigh dat wy mochten nemen (ick segghe weynigh by 't groot dat wy daer hadden) ende ons Paleys ende Wooninghe achterlatende vloden wy hier in dese stadt: daer wy den Coninck Charles soo goetertieren tot ons waerts bevonden, dat hy de schade die wy in sijnen dienste gheleden hadden, eensdeels ghebetert hebbe ende ons noch begaeft heeft met een wooninge in 't velt ende oock inde stadt: ende geeft oock noch jaerlijcx een goede Webbe die mijn Man ende u Swager, die ghy hier haest sien ende noch kennen sult, van hem ontfanght. Siet alsoo ben ick (lieve broeder ende vriendt) in deser manieren alhier daer ick u sien mach, waer af ic Gode ende niet u te bedancken hebbe. Doen viel sy hem wederom om den halse ende kuste, al tederlijck weenende, van nieus zijn voorhooft. Andre alsoo dese versieringhe, die alsoo ordentlijck van punct tot puncte aerdigh gheschiet was, aenhoorende van dese Jofvrou, uyt wiens mondt niet een oneffen noch stamerigh woort en ginck, ende daer benevens oock wetende dat sijn Vader tot Palermen gewoont hadde, oock mede by hem selfs verstaende dat de jonge lieden ghewoonlijck inder jeught geerne minnen, ende (boven alle dit noch) aensiende haer tedere tranen, oock haer eerbare omhelsinghen ende cuysche kussen, hielt alle 't gene dat zy tot hem seyde voor waerachtigh, dies hy haer (als sy nu wat geswegen hadde) geantwoort heeft aldus: Het en behoort u mijn Vrouwe, niet vreemt te schijnen indien ick my hier inne verwondere: gemerckt ick inder waerheyt geen kennisse meer aen u hadde, dan oft ghy ongheboren waert geweest: ende dat overmits mijn vader door gheenrehande gelegentheydt die hier af vallen mochten, oyt van u noch van u moeder en sprack: oft overmidts het niet tot mijnder kennissen is

[pagina A3v]
[p. A3v]

ghekomen, indien hy daer al oyt af ghesproken mochte hebben. Dies ist my soo vele te meerder vreughde, dat ick hier een suster hebbe gevonden, als ick sulckx oyt min verhoopte ende ooc min vrientschaps hadde, als die sonder Broeders oft susters eenigh ghebleven ben. Ick en kenne oock voorwaer geen mensche, hoe groot hy oock van state mach zijn den welcken ghy niet lief ende weert behoorde te wesen: hoe vele te meer my dan, die niet dan een slecht ende kleyn Coopman en ben: maer doet my doch (dat bidde ick u ) een sake verstaen: hoe zijt ghy te weten gekomen dat ick in deser stadt was? daer op zy wederomme antwoorde: dat was my desen morghen gheseyt van een schamele vrouwe, die dickwil tot mijnen huyse is: ende heeft (soo sy my seyt) lange tot Palermen ende oock tot Perousen met onsen Vader ghewoont: dies soude ick soo langhe noch niet ghetoeft hebben van u te gaen soecken in eens anders wooninge, indien my niet eerlijcker gedocht en hadde dat ghy my hier quaemt besoecken in 't huys dat u eyghen is: Na dese woorden began sy te vraghen nae alle zijn Maghen ende dat al in goeder ordene by name ende toename. Waer op haer Andre van als antwoorde gaf, als die nu hier door meer geloofde 't gene hem miste om te ghelooven van noode was. Maer als henlieder ghesprake nu ten eynde was, dede zy overmidts de groote hitten des daeghs, leckere Wijn met alderley Confituren brenghen ende Andre te drincken gheven: die nae alle ditte hem schicte in sijn herberge te gaen avondtmael te houden, dat nu al schier tijdt was, het welcke sy in gheender wijsen wilde ghedooghen: maer haer dies al grammelijck ghelatende sprack sy tot hem: Ach Heere God hoe klaerlijc mach ick sien wat luttel wercks ghy van my hebt: als ick overdencke dat ghy by een Suster zijnde die ghy noyt en saecht, ende dat noch in haer huys, daer ghy uwen inganck genomen behoorde te hebben, als ghy eerst inder Stadt quaemt, ende ghy hier en boven nu noch daer uytte wilt treden om in een herberghe te gaen eten. Inder waerheydt ghy en sult dat niet doen maer hier by my blijven: want al ist so dat mijn man niet by huys en is, 't welc my nu seer verdriet: sou ic u nochtans als een Vrouwe wel yet wat goede chiers konnen aen doen. Daer op Andre die niet anders en wist te segghen, sprac: ick beminne u alsmen een Suster behoort te beminnen: maer gae ick niet weder inder herbergen, men sal my spade metten eten wachten, daer aen ick niet na behooren doen en soude. Ho ho sprack mijn Jofvrouwe, Godt zy ghelooft dat ick niemandt in huys en soude hebben omme daer te seynden datmen op u niet en wachte: het waer immers noch beleefder van u ghedaen, dat ghy u medegesellen deet halen om hiermet u te eten soo soude het noch beter zijn, in dien ghy doch niet en wilde blijven, met hen allen gelijck weder inder Herberghen te gaen. Aengaende mijn gesellen sprac Andre, die begheere ick desen avondt alhier niet: maer wildy immers dat ick hier by u blijve eten, dat sal ick nae u believen geerde doen. Doen maecte zy die maniere van in sijn herberghe te seynden datmen hem metten eten niet en soude vertoeven. Als zy dan nae noch vele coutens ter tafelen gheseten ende daer met overvloet van veelreley Spijsen ghedient waren heeft sy de maeltijt looflijc so lange doen ghedueren, tot dat het al duyster nacht was: ende nae dat sy opghestaen waren vanden tafele ende Andre van daer wilde gaen, sprack mijn Joffrou dat zy dat in geenderley wijse ghedoogen en soude: gemerckt Napels geen stad en was daer men by nacht mochte gaen ende dat noch bysonder niet voor een vreemdt Man: dies zy van gelijcken, soo vant eten ontboden was, oock in zijn herberghe dede weten van sijn slapen. Andre dit al geloovende ende sich daer in verblyende (hoe wel hy by licht betrouwen bedrogen was)

[pagina A4r]
[p. A4r]

dat hy by haer was, is daer ooc gebleven. Hunlieder ghesprake ende kout geduerde seer langhe na den eten, dat al niet sonder oorsake en was; ende als de nacht al een goet deel overstreken was, heeft zy Andre in sijn kamer ghelaten om te slapen met een kleyn joncxken om hem te helpen aen 't gene dat hem believen soude indien hy wat begeerde: also is sy oock met de ander Vrouwen, die sy by haer hadde, vertrocken in een andere kamere. Nu wast indien tijt vanden jare uytter maten seer heet, dies Andre siende dat hy daer alleen was gebleven sich selfs haestigh int wambays ontkleede ende trock mede de hosen van sijn beenen, die hy ten hoofden eynde sijns bedts leyde. Daer ghevoelde hy den noot last der natueren, dies hy den Jonghen vraeghde na 't heymelijck ghemack: dewelcke hem een deure wees in een vande hoecken des Camers, segghende daer suldy binnen gaen. Dus is Andre onbedocht daer ghegaen, al waer hem by avontuere ghebeurde dat hy sijnen voet stelde opten eene planck die aenden balck, daer sy op lach niet vast ghenaghelt en was, ende dat aen 't eene eynde daer hy tradt: dies de plancke op 't ander eynde om hooghe spranck ende zijn beyde van boven neder gevallen: maer Godt behoede hem noch soo veel, dat hy sich niet met allen en quetste in 't vallen, al hoe wel hy al van een redelijcke hooghte viel: nochtans wert hy stinckelijcke vuyl vande ghegheten spijse daer die plaetse vol af was. Maer hoedanigh dese plaetse was, sal ick beschrijven om 't gene datter geseyt is ende noch geseyt sal werden bat te verstaen. Daer waren in een smalle ende kleyne ruymte (somen dicwils tusschen de huysen siet) sommighe plancken gheleyt op twee balcxkens die vant eene huys aent ander strecken waer op het sitten vanden private was, ende van dese plancken was d'eene met Andre afgevallen. Andre sich selfs also beneden inden private vindende was bedroeft van sulck onvoordacht ongheval, ende began den jonghe aen te roepen. Maer soo haest de jongen hem hadde ghehoort vallen, liep dat stracx zijn vrouwe seggen: ende socht terstont in den Kamer oft de kleederen van Andre daer niet en waren: dewelcke zy daer vant ende oock mede het gelt, dat hy nergens dwaeslijck betrouwende altijt over sich droegh. Dit was 't ghene daer sy haer netten om uyt gestelt hadde ende haer selfs van Palermen oock eens Perou sijner dochters geveynst hadde te wesen: dies sy haer voorts niet met alle en bekommerde met desen Andre, maer ginck flucx die deur sluyten daer hy uyt was ghetreden als hy van boven af viel. Andre siende dat de jonghen hem gheen antwoorde en gaf, bestondt noch veel luyder te roepen, dan hy te voren hadde gedaen, maer het was al voor eens doof mans deure. Aldus began hy quaedt te vermoeden, ooc al te spade dat bedroch te mercken, ende klam op een kleyn muerken, dwelcke die privaet van des straets ghesichte afscheyde. Als hy nu dan daer opter straten af gesprongen was, ginc hy voor de deure vant huys dat hy seer wel kende: daer hy riep, klopte ende langen tijt stijf aenstiet: maer het was al te vergeefs. Daeromme hy nu sijn misval opentlijck siende, al weenende began te segghen: wackermen en hoe weynigh tijts hebbe ic vijf hondert ducaten met een suster seffens verloren. Ende nae vele ander dierghelijcke woorden began hy weder van nieus aende deure te kloppen ende te roepen: welc kloppen ende roepen hy so luyde ende lanck maeckte datter vele vanden ghebueren ontwaeckten: dewelcke dit rumoer niet en mochten verdraghen, maer stonden op van haer bedde. Oock was daer onder andere eenen van mijns Jofvrouwe maerten die haer al slaperigh ghelatende ten Venstere quam al grammelijc tot hem seggende: wie ist die daer beneden soo vervaerlijcken klopt, Och (sprac Andre) en kent ghy my niet? ick ben Andre de broeder van u Jofvrou, alderliefste. Hebt ghy (seyde zy) fijn man

[pagina A4v]
[p. A4v]

wat te vele ghedroncken, soo gaet seecker slapen, soo comdy morghen weder tot u selven: ick en kenne geen Andre, noch en weet niet wat sotternijen het zijn daer af ghy spreeckt: dus gaet van hier in Gods name, ende laet ons (indient u belieft) met rusten slapen. Hoe ditte? (sprack Andre) weet ghy dan niet wat ick segge? seecker u oude schoenen wetent wel. Maer sijn de maeghschappen van Sicilien van sulcker aert datmen die in soo luttel tijdts vergheet, soo gheeft my ten minsten mijn kleederen die ick daer hebbe ghelaten, ende ick sal geerne van hier gaen. Daer op sy al lacchende weder seyde: my dunckt vriendt dat ghy droomt. Dat gheseyt hebbende sloot sy de venstere ende ginck na haer kamere, waer door Andre zijns onghelucks nu al versekert zijnde sich by nae begaf om zijn toorn in rasernije te verkeren, ende nam voor hem met ghewelt weder te gekrijgen 't ghene hy door gheen schoone woorden verwerven en mochte. Daeromme nam hy eenen grooten Steen ende began met vele luyder slagen, dan hy te vooren gedaen hadde, weder aende deure te kloppen. De ghebueren die te voren ontwaeckt ende vanden bedde gheresen waren, dit ghedonder hoorende, meynden hem eenigh onverlaet te wesen, die dese woorden uyt spotternije sprac om dese goede Jofvrou te quellen: dies sylieden verdrietigh zijnde om 't groote rumoer dat hy maeckte, heur hoofden ter vensteren uyt staken, ende begonden alle met ghelijcker stemmen (niet anders dan de honden op de strate blaffen aende steerte van eenigh vreemde hondt die daer doore loopt) dit is een groote onbeleeftheydt tot deser uren aldus aender goede vrouwen deure te komen ende dese dwaesheden te roepen: dus gaet doch om Gods willen van hier fijn man ende laet ons slapen indient u belieft: hebdy met haer yet uytstaende komt morghen wederomme ende en quelt ons aldus de gantsche nachte niet. Door dese woorden wert mogelijck verstout een Roffiaen van mijn Joffrou die daer binnens huys ende van Andre ghesien noch ghehoort was: dewelcke ter versteren komende met een vreeselijcke, fieren ende grove stemme tot hem seyde: Wie is daer beneden? Door dese stemme beurde Andre zijn hooft opwaerts ende sach daer eenen Man: dewelcke (soo Andre vermercken konste) een groot blaeskake scheen te wesen, hebbende eenen dicken swerten baert om zijnen mondt: ende wreef zijn oogen gapende oft geenwende recht oft hy vaeckerigh vanden bedde waer ghekomen. Desen heeft Andre (niet sonder ancxte) gheantwoort: ick ben de Broeder van de Jofvrou vanden huyse. Maer des Roffiaen zijn woorden niet uythoorende sprack tot hem noch al veel strengher dan hy d'eerste maal ghedaen hadde, seggende: ick en weet niet waeromme ick late daer benemen te komen, om u met een ende houts so omme te doen springen dat ghy u niet meer verroeren en mocht: seght pijnlijcke ezel ende dronckaert als ghy zijt, dat ghy hier van alle dese nacht niemandt slapen en laet. Daer mede troc die 't hooft binnen ende sloot het venster toe. Sommige vanden ghebueren dies mans aert wel kennende spraken goetlijc tot Andre dien sy seyden: Om Godts willen fijn man gaet doch henen ter goeder uren, ende en laet u niet doorsteecken: gaet seker (seyt men u) het is u best: Daerom Andre vervaerdt zijnde van dies mans stemmen ende van sijn gesichte, oock mede beweegt zijnde door der gebueren raet, dewelcke (so hy meynde) ter goeder trouwen spraken, heeft zijnen wech genomen om na zijn herberge te keeren, door de selfde strate, die hy daeghs te voren dat meysken na getreden was, ende was de treurighste Man ter werelt om 't verlies van sijnen gelde, welcx wederkrijghen hy nu aen vertwijfelde. Hier en boven wast hem noch met allen verdrietigh dat hy soo leelijcken stancke aen zijn lichaem hadde: dies hy begheerende te komen aen de Zeekant om hem

[pagina B1r]
[p. B1r]

te wasschen, ter slinckerhandt verdoolt is: ende began opwaerts te gaen door de strate de Catellana genaemt is. Aldus nae 't hoochste vander stadt gaende, vernam hy by gheval twee mannen die hem teghen quamen met een Lanteeren inde hant: ende want hy beduchte dat het de wacht ofte ander quaet geboefte mochte zijn, heeft hy om hen te wijcken, sich selfs al lyfelick verborghen in een ouden vervallen muere die hy daer ontrendt hem vant. Aldaer zijn oock dese lieden in gecomen, niet anders dan oft sy daer met voordacht hadden willen gaen: de welcke daer een deel yseren ghereetschaps neder gelyt hebbende, dat selfde begonden te voorsien ende van veelreley dinghen daer onder te spreecken. Onder dit spreken seyde een van hen beyden: wat wil dit beduyden: ick riecke die leelijcxste stanck, die ick my laet beduncken van al mijn leven geroken te hebben. Dit ghesproken hebbende hief hy de Lanteerne wat om hooge ende sach daer den ellendigen Andre: daer door sy lieden al verwondert vraechden, wie is daer? Andre en sprack niet een woort. Maer sy lieden hem metten lichte naerder ghenaekende vraechden hem wat hy soo vuylijck begaet zijnde, daer maeckte. Doen heeft Andre henlieden van beginne ten eynde toe vertelt het ghene dat hem gheschiet was: Sylieden by gissinghe vermoedende waer hem dit ongeluck overvallen mochte hebben, seyden sonderlinge: dit en sal waerlijck nerghens anders geweest zyn dan ten huyse van Scarabon brantstoker; dies sy sich tot Andre keerden ende hem seyden. Al ist soo vrient, dat ghy u gelt verlooren, soo hebdy Gode noch al veele te dancken van dat goede gheluck dat ghy van boven neder zijt ghevallen, ende dat ghy niet weder binnen dat huys en mocht comen: want ghy meucht wel voorseecker weten dat zy u daer (so haest ghy in slape gheweest soude zijn) vermoort souden hebben, ende soudet also u leven met u ghelt verlooren hebben ghehadt. Maer wat baet u dit schreyen meer? ghy sout veel eer de Sterren vanden Hemel dan een penninc van dit gelt uyt heuren handen ghecrijghen. Ja ghy mocht noch wel doorsteken werden, waer dat die man verkoorde dat ghy daer immermeer af spraect. Als dit gheseydt was luysterden zy een weynich met malcanderen ende spraken doe weder tot hem. Hoordt vrient, wy zijn met u te lijden, indien ghy daeromme in ons geselschappe wilt wesen om yet te bedrijven dat wy voorghenomen hebben, ons duncket ghenoech seker te zijn, dat u al veel meer te deele sal werden, dan de waerde van 't gene dat ghy verloren hebt. Andre als gheheel vertwijfelt zijnde andtwoorde dat hy daer al bereyt toe waere. Nu was van dien selfden dage begraven den Aertbisschop van Napels genaemt Messire Philippus Minutolo met rijcken gewade ende met eenen Robijn aen sijn vingher die boven vijf hondert Ducaten weert was, den welcken dese twee voorghenomen hadde te gaen berooven ende gaven tselve Andre te kennen. Dese meer begeerlijck dan voordachtich zijnde begaf sich met henlieden opten weghe. Als sy nu nae de groote kercke ginghen ende Andre leelijcken stanck sprac een van hen beyden: souden wy geen middel connen gevinden dat sich dese man ergens, God geve waert oock ware, wat mochte wasschen, op dat hy soo villeynlijcken niet en stanc? Met allen wel, sprac d'ander wy zijn hier by eenen put, daer is gemeenlijck een bac met een groote eemer, laet ons daer gaen, wy sullen hem met een veech gewasschen hebben. Daer comende vonden sy de coorde wel, maer den eemer was daer af genomen. Dies zijn zy tsamen te rade gheworden hem aende coorde te binden ende inden put te laten sincken, op dat hy sich selfs daer alsoo soude mogen wasschen: ende ghewasschen zijnde soude hy de coorde schudden, soo mochten sy hem dan terstondt weder op trecken: ende hebben hem also daer inne

[pagina B1v]
[p. B1v]

gesoncken. Maer t'geviel so haest hy beneden inde put was, datter eenige vander wacht, so om dat het seer heet was, als om dat sy yemant nae gejaecht hadden dorstich na desen put quamen om te drincken: dies dese twee de wacht haest vernomen hebbende, terstont stillekens de vlucht namen. Die vander wacht die daer quamen om te drincken en vernamen dese niet: maer Andre die beneden inde put was ghewasschen zijnde began de coorde te schudden. Boven om den put stont de wacht die heur geweer ende mantels afgheleydt hebbende begonsten de coorde opwaerts te trecken ende meynde daer waer een eemer vol waters vast aen geweest. Als nu Andre sich selfs boven aenden mont vanden put sach begaf hy de coorde ende sloech sijn handen aen den cant van dien: het welcke de andere siende met soo schielijcken vervaernisse verschrickt zijn gheworden dat sy stracx wt ancxsten de coorde lieten gaen ende begonden so vele als sy mochte van daer te vlieden. Hier inne heeft sich Andre seere verwondert: de welcke, indien hy sich niet wel vast en hadde ghehouwen, aerselingh over weder inden gront vanden Put gevallen soude hebben, ende dat niet sonder sekere pericule vanden hals te breken oft te versmooren. Maer als hy dies niet tegenstaende daer wt gecomen was, ende dat gheweer daerom vant ligghen het welcke hy wel wiste van sijn gesellen aldaer niet ghebracht te wesen, so began hy sich noch meer te verwonderen. In desen ancxte niet wetende wat dit beduyde beclaechde hy sich vast zijns ongelucx, ende nam voor van daer te scheyden, sonder eenich van dien dinghen aen te roeren. Alsoo ginck hy van daer, sonder dat hy wiste waer: ende quam int gemoete van sijn twee ghesellen, die derwaerts quamen om hem uytten putte te trecken: de welcke hem siende met allen seere verwonderden, hem vragende wie hem daer uyt ghetoghen hadde. Andre antwoorde henlieden dat hy daer met allen niet af en wiste, ende vertelde henlieden by oordene hoe dat te wercke was gegaen, ende oock wat hy rontsom den put hadde gevonden. De ander dit verhoorende begonden hem al lacchende te vertellen waeromme sy van daer gevloden waren, ende wat het voor volc was die hem wten put gehaelt hadden. Voort zijn sy sonder meer spraecks te houden, alsoot nu al midnacht was, na de groote Kercke ghegaen: daer sy lichtelijck binnen quamen, ende gingen nae 't graf dat een Marberen tombe was van uytnemender grootheyt: de welcke niet tegenstaende haer wichtighe swaerheydt van henlieden met heur yseren ende ghereetschappe opgheheven wert soo verre dat daer een man mochte binnen comen: ende hebben die voorts also onder gestut. Als dit gedaen was, sprac een van henlieden wie salder nu binnen gaen: daer d'ander op seyde dat en sal ick niet zijn, noch ick mede niet sprac d'eerste, maer laet Andre daer in dalen: ick en sals oock neit doen sprack Andre. Doen keerden sy sich beyden tot Andre seggende: hoe dan? sout ghy daer niet binnen gaen? treedt ghy daer niet inne, wy sullen u met dees ysere bouten soo vele slaghen op 't hooft gheven, dat wy u daer doot zijnde in sullen doen dansen. Andre duchtende dat sy 't gene sy hem dreychden doen mochten ginc daer binnen, ende dacht int nederdalen by sich selven: dese twee doen my hier in gaen om my te bedrieghen: want ickt hun al gegeven sal hebben sullen sy gaen strijcken ende doen heur dingen ter wijlen ic besich sal zijn om wt te comen: ende also soude ick hier blijven sonder eenich dinc te behouden. Daeromme heeft hy voorgenomen sich selfs voor al te besorghen, eer dat hy daer weder wtgeholpen mocht werden: ende gedachtich zijnde den costelijcken rinc daer af hy henlieden hadde hooren spreken, heeft hy die (so haest hy daer binnen was) van des Aertsbisschops hant gestreken ende aende sijne gesteken. Alsoo heeft hy den staf, den mijter, ende

[pagina B2r]
[p. B2r]

de handtschoenen ghenomen, ende hem oock ten hemde toe ontcleet: alle twelcke hy zijn ghesellen doe wtghereyckt heeft, segghende dat daer niet met allen meer en was. Dees anderen seyde voor seecker dat de rinck daer moeste wesen ende dat hy wel over al soecken soude: maer hy antwoorde dat hy die niet en vandt, ende hem ghelatende als of hy ghesocht hadde, dede henlieden daer een weynich na vertoeven. Maer zy lieden aen d'ander zijde soo schalck wesende als hy, seyden hem altijt dat hy immers wel om soude soecken: ende namen, alst hun goet dochte, de stutten wech die den zarcke vander tomben op hielden: voorts van daer vluchtende, lieten zy den armen Andre daer binnen besloten. Yegelijck can licht bedencken hoe Andre te moede wert als hy dit vernam. Hy bestont dickmael met ten hoofde ende met zijn schouderen te versoecken oft hy den Zarck op beuren mochte: maer zijnen arbeydt was al te vergheefs. Dies hy door d'wterste droefheyt verwonnen zijnde, in swijme gevallen is op het doode lichame vanden aertbisschip, sulcx dat yemant diese doe beyde gesien hadde seer qualijc soude hebben connen onderkennen, welc van hun beyden meer doot was, te weten oft die Aertbisschop, oft Andre. Als hy nu weder tot sich selfs wat becomen was, began hy met allen bitterlijcken te schreyen: also hy ongetwijffelt wel sach dat hy sekerlijck in zijnen doot was geraect, hoet ooc van beyden gaen mochte: te weten dat hy daer sterven moste van honger ende vanden stancke onder de wormen des dooden lichaems, indien hem niemandt daer wt en verloste, oft dat hy gewislijck als een Kercrover gehangen moste werden, indien daer al schoon eenige quamen die hem daer vonden. In dese gedachten alsoo dootlijck bedruckt zijnde, hoorde hy volck, ende veel persoonen lancx de kercke gaen: de welcke (so hy dochte) daer quamen om tselve te doen dat hy met zijn gesellen nu al gedaen hadde, dies hem zijn ancxte noch vermeerdert is. Dese quamen aende tombe, opende die ende steldense op stutten: maer doe begonden zy oneens te werden wie van hen allen daer binnen soude gaen: het welck niemandt doen en wilde. Ten laetsten nae langhe twist sprack daer een ander henlieden, waerom sydy bevreest? sorchdy dat hy u eeten sal? de Dooden en eeten nimmermeer mensche, dus ben ic te vreden daer binnen te gaen. Dit gheseyt hebbende daelde achter waerts metten beenen eerst inde Tombe, ende leyde zijnen borste teghens den candt vant graf, soo dat zijn hooft daer buyten stack in meynige zijnde also daer beneden te zijgen. Andre die sich nu al opgherecht hadde, dit siende greep den dief by een van zijnen beenen, hem gelatende als of hy dien hadde willen nederwaerts trecken. De ander dat gevoelende began vreeslijck te crijten ende swang sich selfs verbaesdellijc opten cant vant graf: dies de anderen ancxtelijc vervaert zijnde, het graf open lieten staen, ende begonden te vluchten, niet anders dan oft sy hondert duyvelen achter tgat hadden ghehadt die hun nae jaechden. Andre dit siende wert buyten alle hope verblijt, hy spronc opten cant vant graf ende liep wt de kercke door den wech dien hy ingekomen was. Ende want den dagheraet nu al ghenaeckte is hy al dolende met desen Rinck aender handt by gevalle aenden straet ghecomen, ende gheraeckte in zijn herberghe. Daer vant hy zijn gheselschappe ende den Waert, die alle dien nacht met hem becommert hadden geweest: den wecken hy naectelijcken alle vertelde dat hem dien nacht gheschiet was. De Waert riet hem dat hy strackx wt Napels soude scheyden, het welck hy terstondt dede, ende quam wederomme tot Perouse: na dat hy also sijn vijfhondert ducaten aen een Rinck besteedt hadde: ende nochtans wtgetrocken was om Peerden te coopen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken