Verzameld werk. Deel 7. Toneel

(1989)–Cola Debrot– rechtenstatus



[pagina 65]
Derde bedrijf De spreekkamer van dokter Marchena. Een assistente beweegt zich tussen het karakteristiek ameublement. Het is een aantrekkelijke blonde jonge vrouw. Zij blijft met een urinebuis in de hand voor de instrumentenkast staan; zij kijkt naar de gestalte die zich in de kast spiegelt. miep Ik zie er werkelijk verrukkelijk uit. Die twee puntjes (zij tast naar haar eigen borsten) zouden menige rakker gelukkig maken. Wat een zonde dat dit alles tussen de urinebuizen moet verloren gaar. Ik zou werkelijk voelen voor het bizonder genot van de wederkerige genegenheid. Hoe heerlijk zou het zijn op kundige wijze bevrucht te worden. (Zij slaat met de vrije hand naar haar lippen) Wat een taal sla ik uit ... Dat komt van mijn werkkring ... Je ziet hier niets dan excrementen, je hoort hier niets dan intieme praatjes ... Wie klopt er nou weer? ... De mensen aan het spreekuur houden, is een helse taak ... Kom toch binnen, klopperd ... (Cijntje komt binnen) Ach mijnheer Cijntje, bent u terug? Dat is tenminste nog eens een schone verrassing. Waar is u al die tijd geweest? Ik heb in geen weken het genoegen mogen smaken uw urine te onderzoeken. cijntje Maar mejuffrouw Miep, ik mag toch wel aannemen dat de ernst van mijn rampspoed u bij geruchte heeft bereikt? miep Ik weet van niks, lieverd. cijntje Wat zegt u? miep Verontschuldig de familjare toon, ik dacht dat ik met een ander sprak. cijntje Voelt u zich onwel?
[pagina 66]
miep Ik ben de laatste tijd wel eens een beetje afwezig. cijntje Ik ben de laatste tijd ook altijd afwezig geweest, ik bedoel dan op een schip op zee of in vreemde landen. Ik werd verteerd door de vlam der liefde voor mejuffrouw Adela Darault, maar zij deelde mij mede dat zij haar hart reeds aan Arthur Morel had verpand, haar zuiver meisjeshart. miep Zij had dus een keuze gedaan tussen Cijntje met zijn centjes en Morel zonder zijn moreel. cijntje Is dat weer zo'n afwezige opmerking van u? miep Neen, dat is in de trant van het hupse bijdehandje. cijntje Zou Adela krankzinnig zijn? miep Zij heeft tenminste de nodige aantrekkelijkheid voor het mansvolk. cijntje Mejuffrouw Miep. Nu moetje eens naar mij luisteren. Morel en ik hebben ons hart verpand aan een krankzinnige. Je moet weten, hetzelfde antwoord heeft Adela ook aan Morel gegeven. Zij zei dat zij haar hart had verpand aan Cijntje. miep (peinzend) Haar zuiver meisjeshart ... cijntje Maar denkt u dat zo iemand nog wel bij haar verstand kan zijn? miep Liefdesteken, liefdesstreken. cijntje Is dat een spreekwoord? miep Helemaal vroeger is het er een geweest. Het krijgt de laatste tijd weer nieuw leven ingeblazen door de vrijpostige bemoeienissen van de Culturele Stichting. cijntje Ik heb ook eerst gedacht dat zij de koketterie beoefende, maar het is mij duidelijk geworden dat hier een geheim achter steekt. miep En is u toen op reis gegaan om achter het geheim van Adela te komen? cijntje Neen, om haar te vergeten. Of zij van Morel houdt of niet, ik begreep dat ik haar nimmer de mijne zal mogen noemen. Ik heb toen het voor de hand liggende middel gekozen om te vergeten. Ik heb een reis rondom Zuid-Amerika gemaakt. miep En u heeft haar toch niet kunnen vergeten?
[pagina 67]
cijntje Neen, het mocht niet baten. miep Dan moet u dokter Marchena raadplegen. Hij zal u wel het geheim van Frans Cijntje openbaren. cijntje Mijn geheim? miep Mannen met een ongelukkige liefde zijn egoïstische personen die in het zondig vrijgezellenleven willen volharden. cijntje U meent dus dat mijn ongelukkige liefde aan mijzelf te wijten is? miep Wis en waarachtig. U is een monster van egoïsme. Gewoonweg een verstokte vrijgezel. cijntje Is uw verwijt niet enigszins overdreven? miep Ik zal te zijner tijd een vuil puntdicht op u maken. cijntje (hevig ontsteld) U wilt toch niet zeggen dat u behoort tot de boosaardige anoniemelingen die hekeldichten in onze gemoedelijke gemeenschap rondstrooien? miep Ik zal binnenkort een bundel gepeperde gelegenheidsgedichten uitgeven op papier-maché. cijntje Heer in de hemel, in wat voor handen ben ik gevallen! miep Luister. Ik heb er laatst een gemaakt op de leden van de Rotary die elke week hun buik volproppen in het Hotel Americano. (Cijntje stopt zijn beide oren dicht terwijl Miep reciteert) Grote heren van de handel. Onbesproken levenswandel. Big shots van het gouvernement. Idealen u welbekend. cijntje (in de lach schietend) Neen maar, die is goed. Het is toch maar goed dat ik stiekem geluisterd heb. Waarom heeft u er nooit een gemaakt op de Olie. Ik wed dat u niet durft. Ja, op de Rotary dat gaat nog. Maar de Olie ... de Olie ... En daar ontslaat men de mensen zomaar zonder reden. Dat doen wij in de stad tenminste niet. miep Maak u niet bezorgd. Die krijgen ook hun deel. De Lorito mag voor de olie terugdeinzen, Miep doet dat niet.
[pagina 68]
Luistert u maar. Zoek je onheil voor vrouw en kroost wend je tot de Isla, vooral bij Droost. Maar wil je voorgoed verschimmelen wend je dan tot Van Grimmelen. cijntje (barst in lachen los) Nog eens, mijn schattebout, nog eentje, mijn lekkere meid! miep (reciteert verder) Onder de politieke meters telt men ook gouverneur Beters. Ik hoor al: pief poef paf. Wie scheidt het koren van het kaf? cijntje (lacht eerst mee, maar trekt zijn gezicht terstond weer in de plooi) Mejuffrouw Miep, ik heb mij in u vergist, ernstig in u vergist. Natuurlijk is het mij bekend, dat uw familie nauwelijks twee geslachten op ons eiland gevestigd is. Natuurlijk is het mij bekend dat uw heer vader nauwelijks onze dierbare taal sprak... miep Maar van de ‘coba mama’-techniek was hij uitnemend op de hoogte. cijntje (zonder acht te slaan op de niet terzake dienende opmerking) Natuurlijk is mij dat alles als oude Curaçaose koopman volkomen bekend. Maar u is zelf op Curaçao geboren, u is tenslotte een landskind. Van u hadden wij een andere houding mogen verwachten. Waarom beruchte gelegenheidsgedichten op onze samenleving maken? Waarom geen beminnelijke lofliederen gezongen? miep Lofliederen lofliederlijk. cijntje Mejuffrouw Miep, u is door de wol geverfd, u is een loeder. (Hij snelt heen) miep (in gepeins) De lieverd! Wat moet ik nu doen? Moet ik maar weer het gele vocht onderzoeken? Of zal ik weer eens mijn krachten beproeven op een puntdicht? Neen, laat ik liever mijn diepste gevoelens uitstorten in het be-
[pagina 69]
roemde sonnet van de urinebuis. (Zij ‘zegt’ daarop het navolgende gedicht:) In maannacht wacht haar de geliefde, het is er donker, vast niet pluis. Niemand verplicht haar, diepgegriefde, te drentelen met de urinebuis. Zij is te schoon om aan te vatten nachtlijk verlicht haar sterregruis, nimmer besmeurd met hete spatten uit de steeds bruisende urinebuis. Zo is het hier, zo is het ginder, Wij zwoegen maar, zij heeft geen hinder van het gedoe met de urinebuis. Maar het verschil wordt later minder. Zij hijgt zich dood, zij krijgt de kinders en levert vocht voor de urinebuis. (Vervolgens voert zij een felle dans uit waarbij de jurk hoog opgetild wordt. De blote benen dienen een verleidelijke indruk te maken op het publiek. Eensklaps staakt zij het dansen, dokter Marchena blijkt ongemerkt te zijn binnengekomen) dokter marchena Ik neem aan dat je de urines hebt nagekeken voordat je je aan het vuur van de dans hebt overgegeven. miep Ik ben ongelukkig, diep ongelukkig. (Zij valt wenend met haar hoofd tegen de schouder van dokter Marchena) dokter marchena Maar wat is er dan, mijn kind? Is er dan zoiets verschrikkelijks gebeurd? miep Ik ben in liefde ontvlamd voor Frans Cijntje. dokter marchena Hoe is het mogelijk? miep Ik zou hem toegang willen verlenen tot mijn heiligdom, tot het nachtwoud van mijn onderbewuste, tot de heuvels van mijn wellust.
[pagina 70]
dokter marchena Ga eens even rustig zitten en kom tot jezelf. Je begint je te onttrekken aan de ere-code van het maagdenleven. (Zij gaan zitten. Dokter Marchena aan het bureau. Miep op de stoel, bestemd voor de patiënten, naast Marchena) dokter marchena Het lijkt wel of iedereen van de liefde bevangen is op ons afgelegen eiland. miep En met zo weinig succes. dokter marchena Morel en Cijntje op Adela. Clementina op Morel en Miep op Cijntje en Adela op... miep Adela op wie? dokter marchena Ik mag het niet zeggen. Als mevrouw Darault het zou horen, zou ze dood blijven. miep Is het dan zoiets onoirbaars...? dokter marchena En het vreemde is dat mevrouw Darault het wel weet, maar het zichzelf niet wil bekennen. miep Wie is het dan? dokter marchena Zebedeus Silié! miep Een bastaard! dokter marchena Je moet wel bedenken, Miep, dat Zebedeus toch nog een vrij lichte kleur heeft. Er zijn velen die donkerder zijn dan hij, en toch nog voor Spanjaard doorgaan. miep En bovendien is het toch een zeer beschaafde jongeman. Hij heeft zich op velerlei gebied van kunst, wetenschap en politiek bekwaamd. dokter marchena En nog wel in de hoofdsteden van Europa en Amerika! miep Kunnen wij hem dan niet tot Spanjaard verheffen? dokter marchena Dat zou nog mogelijk zijn als hij niet een ander verschrikkelijk gebrek had. miep Een gebrek? (Dokter Marchena fluistert Miep iets in het oor) miep (lachend) Ik kan niet tegen fluisteringen in mijn oor, ik ga ervan lachen. Wat heeft u gezegd? dokter marchena Miep, die man heeft een ander ernstig gebrek. Die man maakt puntdichten op onze samenleving.
[pagina 71]
miep U bedoelt dat hij zich onttrokken heeft aan de beoefening van het loflied. dokter marchena Zo is het en niet anders. miep Nou dokter, dan moet ik direct naar hem toe. Dat is vast een man naar mijn hart. Niet is mij zo lief als het polemische gelegenheidsgedicht. dokter marchena Ik geloof dat een man met een fluwelen oogopslag je nog liever is. miep Onder ons gezegd, dokter Marchena, ik voel er niets voor mijn meisjesleven aan het gele vocht te wijden. U denkt toch niet dat ik levenslang veroordeeld wens te worden tot de maagdelijke sponde?

Vorige Volgende

Derde bedrijf