epitome

Etym: Gr. epi-temnein = snijden in, inkorten.

Uit de middeleeuwen daterende verzamelnaam voor samenvattingen en uittreksels van omvangrijke Latijnse teksten voor onderwijsdoeleinden, tot op grote hoogte synoniem met breviarium en digesta. Het maken van samenvattingen en het verzamelen van uittreksels uit langere werken was een populaire bezigheid in de hellenistische, laat-Romeinse en humanistische tijd. Zo beperkte de Romeinse geschiedschrijver Eutropius (4^de eeuw) zich in zijn Breviarium ab urbecondita (‘Kort overzicht vanaf de stichting van de stad’), geschreven in opdracht van keizer Valens, tot het samenvatten van de vroegere grote geschiedwerken. Een voorbeeld uit het humanisme is de Adagiorum epitome (1544), een uittrekselverzameling van Erasmus’ Adagia. Zie ook compendium en synopsis.

Lit: G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd 2 (1994), kol. 1316-1319.