Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Algemeen letterkundig lexicon (2012-....)

Informatie terzijde

Titelpagina van Algemeen letterkundig lexicon
Afbeelding van Algemeen letterkundig lexiconToon afbeelding van titelpagina van Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (5.97 MB)

Lexicon van de poëzie (8.51 MB)

Lexicon van de retorica (3.19 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (6.00 MB)

Lexicon van literaire genres (18.94 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (22.09 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (4.89 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (23.36 MB)

XML (11.77 MB)

tekstbestand



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–Anoniem Algemeen letterkundig lexicon–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

paronomasia

Etym: Gr. para-onomazein = zijdelings noemen, met een kleine wijziging noemen.

Op gedeeltelijke klankovereenkomst (paronymie) berustende woordspeling, waarbij woorden met verschillende betekenis maar bijna gelijke klankstructuur bij elkaar worden geplaatst (in variatie of gecontrasteerd). Bijv. ‘Liever blode Jan, dan dode Jan’. De grens tussen deze figuur en bepaalde andere tekstprocedés gebaseerd op klankherhaling (alliteratie, assonantie, annominatio en verwante vormen van rijm) is niet altijd even scherp te trekken, evenmin als met figuren als antanaclasis, figura etymologica of polyptoton.

Via het werk van R. Jakobson heeft de paronomasia een bijzondere betekenis gekregen in het structuralisme. Zij wordt er beschouwd als een van de duidelijkste manifestaties van de poëtische functie doordat klankequivalenties (‘paradigmatische’ overeenkomsten, gepercipieerd tegen de achtergrond van verschillen) zich enten op een reeks woorden in de lineair geordende uiting (‘syntagmatische’ relaties). Volgens Jakobson impliceert zulks dat twee dicht bij elkaar staande woorden die fonisch op elkaar gelijken, onvermijdelijk ook een semantische verbinding met elkaar aangaan. Zo vormt de paronomasia als het ware de linguïstische basis van het verschil tussen ‘poëtische’ en ‘gewone’ taal

Lit: H. Reckendorf, Über Paronomasia in den semitischen Sprachen (1909) • R. Jakobson, 'Linguistics and poetics' in T.A. Sebeok (red.), Style and language (1960), p.350-358; ook in W.J.M. Bronzwaer e.a. (red.), Tekstboek algemene literatuurwetenschap (1977), p. 96-106 en in B. van Heusden e.a. (red.), Tekstboek literaire cultuur (2001), p. 22-33. • J.M. Casanowicz, Paronomasia in the Old Testament (reprint, 1971) • G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 6 (2003), kol. 649-652.

paroniem paronymie zie paroniem
thematisch veld:

Moderne stilistiek en taalkunde
Klankaspecten: speciale effecten
Spel met taal

Retorische procedés en stijlfiguren: de klassieke traditie
Woord- en zinfiguren: herhaling
Woord- en zinfiguren: woordspeling

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken