rhyming slang

Rhyming slang is een manier om door op een rijm gebaseerde associatie neologismen te vormen die in principe enkel door ingewijden worden begrepen. Het procedé bestaat erin dat men een woord vervangt door een korte constructie van doorgaans twee of drie woorden waarvan het laatste rijmt met het vervangen woord.

Een klassiek voorbeeld is ‘apples and pears’ ter vervanging van ‘stairs’ op grond van de gelijke eindklank. Bijv. een zin als ‘I’m going up the apples and pears’ met de betekenis ‘ik ga de trap op’.

Gelijkaardige voorbeelden zijn ‘trouble and strife’ (voor ‘wife’), ‘baked bean’ (voor ‘queen’), ‘dog and bone’ (voor ‘phone’), ‘loaf of bread’ (voor ‘head’), ‘butcher’s hook’ (voor ‘look’), ‘bottle and glass’ (voor ‘arse’), enz.

Zoals de voorbeelden tonen, kan rhyming slang dienen als eufemisme voor een taboe-beladen woord, of om grappige contrasten tot stand te brengen. Het versterkt vooral ook het groepsgevoel bij de gebruikers ervan en maakt in veel gevallen als een soort geheimtaal de mededeling onverstaanbaar voor de buitenstaander (vandaar slang).

Dit laatste effect wordt versterkt in sommige variaties op het basisschema die de associatieve band nog indirecter maken. Zo wordt bijv. vaak het rijmende woord weggelaten: ‘I’m going up the apples’.

Men situeert het ontstaan van rhyming slang in het East End van London in de periode rond 1840 (toen nog een arme buurt); vandaar ook de alternatieve benaming Cockney rhyming slang. Doordat Londense personages zich in de dialogen van Britse soap operas (bijv. EastEnders) of sitcoms (bijv. Only fools and horses) wel eens bedienen van rhyming slang, hebben de media bredere bekendheid gegeven aan het fenomeen.

Lit: J. Ayto (red.), The Oxford dictionary of rhyming slang (2003) • S. Smith, The language of London: Cockney rhyming slang (2011) • http://www.cockneyrhymingslang.co.uk/.