Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Vaderlandsche poëzy. Deel 1 (1840)

Informatie terzijde

Titelpagina van Vaderlandsche poëzy. Deel 1
Afbeelding van Vaderlandsche poëzy. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Vaderlandsche poëzy. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.75 MB)

ebook (2.91 MB)

XML (0.25 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Vaderlandsche poëzy. Deel 1

(1840)–Prudens van Duyse–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 19]
[p. 19]

Legenden en Sagen.

 
Laat my in maatgedicht van de oude tijden melden.
 
 
 
bilderdijk.
[pagina 21]
[p. 21]


illustratie

Genoveva.

 
Brabands leeuw kan niet ontaerden.
 
 
 
willems, Maria van Braband.
 
Weg met vreemde fabelvonden,
 
Hoe vernuftig opgepronkt!
 
'k Zing voor 't land dat ik beminne,
 
Dat mijn gantsche ziel ontfonkt.
 
Belgie moet de stof my bieden,
 
Die ik schets in 't belgisch lied.
 
Koomt, o vaderlandsche harten:
 
Weigert my uwe aendacht niet.
 
 
 
Daevrend klonk de jagershoren
 
Door het eeuwenheugend bosch.
 
Paltsgraef Siegfried, met zijn ridders,
 
Ging op hert en ever los.
 
Siegfried, eens de trouwste minnaer,
 
Eens de zaligste echtgenoot,
 
Eens de zegenrijkste vader;
 
Nu voor zielevreugde dood.
 
 
[pagina 22]
[p. 22]
 
Ach, zijn lieve Genoveva -
 
Ach, haer zoontjen, beider beeld,
 
Tot een wreede dood verwezen!..
 
Overspeelster! bastertteelt!
 
Dit woog op den gade en vader
 
Zielverplettrend, doodend, neêr;
 
En de jacht, hoe bly en woelig,
 
Gaf aen de eenzaemheid hem weêr.
 
 
 
Ach, wat baet hem, dat de glorie
 
Grootsch zijn heldenhoofd omstraelt,
 
Na zoo vele zegepralen
 
Op den Sarasijn behaeld?
 
Zelfs die zalige oogenblikken,
 
Die hy naest zijn gade vond,
 
Slaen in 't stilherdenkend harte
 
Hem eene ongeneesbre wond.
 
 
 
Toen hy vloog voor zeven jaren
 
Naer het Christenhelden-pleit,
 
Had hy haer vertrouwd aen Golo,
 
Als zijn schat, zijn zaligheid.
 
Vruchtloos vlamt de ontaerde ridder
 
Om de schoone gemalin
 
Te verleiden, te bezoedlen;
 
En in haet verkeert zijn min.
 
 
 
Pas biedt zy den moederboezem
 
't Lachend zuigelingjen aen,
[pagina 23]
[p. 23]
 
Hy beschuldigt haer by Siegfried
 
Van 't ontuchtigste bestaen;
 
En hy stelt die helsche logen
 
Al de kleur der echtheid by:
 
Valsche brieven smeedt het monster;
 
En zijn haet is razerny.
 
 
 
‘Zy - de telg van Brabands hertog
 
(Gilt de Graef, woest opgevloôn)!
 
Brabands leeuw, zoo diep ontaerden!
 
Wraek op haer, en op haer zoon!’
 
Golo werd die wraek bevolen;
 
Zeker is zy streng volbracht,
 
En de Graef heeft gâ, noch kind meer,
 
Dat hem ter omarming wacht.
 
 
 
De eenzaemheid en 't jammer spookten
 
Rondom Siegfrieds legerkoets,
 
En, bestormd door eeuwge wroeging,
 
Dacht hy aen 't bevel des bloeds.
 
Licht was de eedle vrouw onschuldig...
 
En wat schuld woog op haer kroost?
 
Dit vervolgde bang zijn sponde,
 
Waer 't geluk hem had verpoost.
 
 
 
Golo, die een beul 't bevel gaf
 
Van het snood te storten bloed,
 
Zag zijns meesters sombre aendoening
 
Met een huiverig gemoed.
[pagina 24]
[p. 24]
 
Ridderspelen, feestvermaken,
 
Niets bleef by hem onbedacht,
 
Om die droefheid te verzetten;
 
Nu nog trok by hem ter jacht.
 
 
 
Maer de lieve Genoveva,
 
Maer heur zoontjen, beider beeld,
 
Tot een wreede dood verwezen!
 
Overspeelster! bastertteelt!
 
Dit woog op den gade en vader
 
Zielverplettrend, doodend, neêr;
 
En de jacht, hoe bly en woelig,
 
Gaf aen de eenzaemheid hem weêr.
 
 
 
En er springt een vlugge hinde
 
Uit het donker kreupelbosch.
 
Van de forschgespannen boogpees
 
Vliegt de pijl, al snorrend, los.
 
En de diepgetroffen hinde
 
Vlucht door 't overlooverd oord,
 
Van de brakken, van de jagers
 
Even driftig opgespoord.
 
 
 
In het diepe woud verschool er
 
Een vervallen hut van riet;
 
't Gras begroeide 't lage dakjen,
 
Licht eens kluizenaers gebied;
 
Daer in was het dier gevloden
 
Voor het dreigende geweld;
[pagina 25]
[p. 25]
 
't Needrig deurtjen was gesloten,
 
Als de stoet kwam aengesneld.
 
 
 
Siegfried klopt: een aerdig wichtjen
 
Biedt zich ter ontsluiting aen.
 
Zeven jaren kon het tellen:
 
Siegfried blijft verwonderd staen.
 
't Was of 't onvergeetbaer zoontjen
 
Dat hy doemde tot de dood,
 
Voor zijn vader kwam verschynen,
 
Opgestaen uit 's aerdrijks schoot.
 
 
 
't Zweemt naer de onvergeetbre vrouwe,
 
Die hy neêrstiet in het graf.
 
‘Knaepjen, zeg my of dit hutjen
 
Schuilplaets aen een hinde gaf?’
 
‘- Ja, zy vloog hier siddrend binnen:
 
Bloed... het plaschte t'allen kant
 
Uit de wonde, die mijn moeder
 
Thands vermaekt met teedre hand.’
 
 
 
Siegfried stapt in 't hutjen: et ‘Hemel!
 
Genoveva (roept hy uit)!’
 
‘- Siegfried (gilt zy), dierbre gade,
 
Dien ik weêr in de armen sluit!’
 
En de tranenstroom gudst neder,
 
Die haer dorre wang bespat.
 
Golo bleekt by 't treffend schouwspel,
 
Rilt en siddert als een blad.
 
 
[pagina 26]
[p. 26]
 
Siegfried scheurt zich uit heure armen,
 
Op dat hy zijn zoontjen prang'
 
Aen den opgetogen boezem,
 
Zoo verpynigd sedert lang.
 
Onverzadigd deelt zijn liefde
 
Tusschen haer en tusschen hem
 
Die zoo lang gemiste kussen,
 
En van vreugd bezwijkt zijn stem.
 
 
 
Zy ziet hem - alleen en 't wichtjen,
 
Dat zy de armen tegenstrekt
 
In bedwelmend zielsverrukken.
 
God! wien heeft ze daer ontdekt?
 
‘Red my, Siegfried, van het monster
 
(Gilt ze, en sluit hem dichter vast)!’
 
En van siddring hijgt heur boezem,
 
Als van folterdroom verrast.
 
 
 
‘Red uw zoontjen; red het, Siegfried,
 
‘Van die helsche waterslang.
 
(Tevens prest zy aen zijn boezem
 
Hunnen liefling, bleek en bang).
 
‘Dit 's den moorder myner onschuld,
 
Dit 's den breker onzer trouw,
 
Helsch vervolger van een wichtjen,
 
Helsch verdrukker eener vrouw!
 
 
 
Golo, eervergeten ridder!
 
Is uw liefdehaet voldaen?
[pagina 27]
[p. 27]
 
't Oog, waerdoor uw vlam ontfonkte,
 
Doofde thands in traen by traen.
 
Kommer teerde thands die wangen,
 
Ongerept van wulpsch bedrog.
 
Kent ge uw werk, o zoon des afgronds!
 
Kent gy Genoveva nog?
 
 
 
Zie die hinde, meer meêdoogend
 
Dan 't ontaerde menschenrot -
 
Als ik op hun hulp niet hoopte,
 
Als my niets meer bleef dan God,
 
Als mijn weggeslonken boezem
 
Voedzel weigerde aen mijn wicht -
 
Bood het, liefdrijk, lavend voedsel,
 
En volbracht den moederplicht.
 
 
 
Wie de beulen heeft bewogen,
 
Dien ge een vuigen moordlast gaeft;
 
Wie de dieren heeft bewogen;
 
Wie gespijsd heeft en gelaefd;
 
Wie me een veilge woon deed vinden
 
In dit bosch, vergeten graf,
 
De eeuwge Rechter zal my wreken.
 
Golo, sidder voor uw straf!’
 
 
 
Min verschriklijk brult de donder,
 
Dan die tael den booswicht trof.
 
Staemlend smeekt hy lijfsgenade,
 
Schandlijk kruipt hy in het stof.
[pagina 28]
[p. 28]
 
Siegfried trekt en zwiert den degen,
 
In ontembren toorn ontblaekt,
 
En hergeeft aen d'afgrond 't monster
 
Door den afgrond uitgebraekt.
 
 
 
Maer wie schetst de gade en moeder,
 
Zalig met haer man en zoon,
 
Uit een hel gevoerd ten hemel,
 
Uit een woud ten liefdethroon?
 
Maer wie schetst den gade en vader,
 
Die haer 't graf ontklimmen zag,
 
Zoo bevallig, zoo onschuldig
 
Als een zoete kinderlach?
 
 
 
De eedle vrouw wil, dat de hinde
 
't Sombre bosch met haer verlaet,
 
En by 't herbergzame dakjen,
 
Dat zoo welig gras beslaet,
 
Een kapel aen later dagen
 
Van heur warmen dank getuig';
 
Een kapel, waervoor de reizer,
 
Als voor een herinring, buig'.
 
 
 
Vloog de paltsgraef, met zijn ridders,
 
Weêr op hert en ever los,
 
Genoveva met haer zoontjen
 
Ging naer 't steeds geliefde bosch.
 
Een kapel rees daer godvruchtig,
 
Boorend door het groen, om hoog;
[pagina 29]
[p. 29]
 
En geen reizer, die niet, biddend,
 
Als voor een herinring, boog.
 
 
 
‘Brabands leeuw kan niet ontaerden
 
(Riep hy, in verrukking, uit)!
 
Brabands leeuw kan niet ontaerden,
 
In wat boei hem 't jammer sluit.
 
De onschuld moog den schedel bukken,
 
By des boozen zegeprael,
 
Eens wordt hem de kop verbryzeld
 
Door des Hemels bliksemstrael.’


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken