Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gheestelycke dichten (1622)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gheestelycke dichten
Afbeelding van Gheestelycke dichtenToon afbeelding van titelpagina van Gheestelycke dichten

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.04 MB)

ebook (3.49 MB)

XML (0.52 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gheestelycke dichten

(1622)–Willem van der Elst–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 24]
[p. 24]

Seste ghedicht.
Tot Religievsen.

 
DEn Religieusen staet met reden dient ghepresen,
 
Als Godes edel saet hier nederwaerts gheresen.
 
Sijn bloem-hof, sijn prieel vol alderley vermaeck,
 
Waer in te proeven is dat lecker is van smaeck.
 
Des gheests oprechte vreught hier binnen is te vanghen:
 
En, daer een' suyver' siel toe krijghen kan verlanghen,
 
Met overvloedt daer vindt. Het aldersoetst gheklanck
 
Van een volmaeckt musijck, en goddelijcken sanck.
 
De siel leeft daer in rust, verr' buyten 's werelts sorghen,
 
En houdt by haer den schat der deughden wel verborghen.
 
Daer is haer' spraeck met Godt van 's hemels saligh goet,
 
En tusschen-beyden proeft een druppel wonder soet.
 
Dus werdt-sy maer verweckt haer daer met te versaden,
 
En 's werelts valschen schijn en lusten te versmaden.
 
Daer leert den krancken mens sich selven kennen meest:
 
En met klaer' ooghen siet hoe dat alleen den gheest
 
Sijn' vreughden vindt in God: niet in dit al der traenen,
 
Waer in hy loopt verdoolt door 's werelts woeste baenen;
 
Alwaer de meeste vreught met droefheyt is versaemt:
 
Die achternaer den mens met bitterheden praemt.
 
Danckt Godt dan die daer zijt in sulcken staet gheseten,
 
Van een soo groote goet, vol rijckdoms onghemeten,
 
Dat uyt den hemel vloeyt: want 't is Gods rechterhandt
 
Die yder (wie het zy) daer in uyt jonste plant.
 
Een' gave groot voorwaer: die meerder is te achten
 
Dan al dat d'oogh hier siet van ghelt, van goet, van machten.
 
Veel meer, veel meer voorwaer als 't aerderijck verleent
 
Van silver, van fijn gout, van kostelijck ghesteent'.
 
Voorwaer 't is al veel meer als d'aerde kan bethoonen,
 
Al konst oock een' alleen de werelt heel bewoonen:
 
Want, die in 's werelts goet is eyghenaer gheërft,
 
Draeght daer van niet met hem, oock als hy rijcke sterft.
[pagina 25]
[p. 25]
 
Maer 't ander is een goet, 't welck Godt sijn' Wtverkoren
 
Ghenadelijcken gheeft: en nimmer gaet verloren
 
In menschen goedt van wil: die uyt oprechten gront
 
Godt dancken dagh en nacht, die sulcke gaven jont.
 
Doch soo dees aerdsche pleyn, niet is een recht verblijden,
 
Maer meer gheheeten wort een' woon-plaets om te strijden;
 
Waer eyghen vlees en bloet in maken groot ghetier,
 
En aendoen groot ghewelt door ons inwendich vier,
 
Bidt Broeders, bidt den Heer, dat hy u kom' verstercken
 
Met goddelijcke kracht: op dat ghy in dees percken
 
Ghetreden tot den kamp, meught vaste blijven staen:
 
Den vyandt die u soeckt, verpletten, en verslaen.
 
Maer, om dit wel te doen, en sekerlijck te winnen
 
In een' soo swaren strijdt; de saeck wilt wel voor-sinnen:
 
Want boven vlees en bloedt (een vyandt wonder sterck)Ga naar margenoot+
 
Den duyvel met sijn' macht komt stercker noch in 't perck.
 
Dus moet u wel versien van wapenen die blincken
 
Van uytverkoren deught: die allen vyandt krincken
 
En bringhen onder voet, hoe sterck hy gaet ten strijdt.
 
Doch eerst de lendenen schorst op: toont wie ghy zijt;
 
En treckt daer boven op 't pansier van goede seden:
 
Van onder tot op 'tsop vol van rechtveerdigheden.
 
Voorts doet schoon' schoenen aen van peys en liefde soet:
 
De rechte melodij' van binnen in 't ghemoet.
 
En houdt den stercken schilt van goedt gheloof daer tusschen,
 
Soo sult ghy kloeck en sterck, reyn konnen uytgheblusschen
 
Vw's vyands vierigh pijl. Daer naer op 't hooft vast set
 
Den helm der saligheyt; soo werdt hy meer verplet.
 
Ten lesten neemt het sweerdt des gheests, en vecht daer mede;
 
Soo woont ghy in uw' rust, en in wel soeten vrede.
 
Met sulck pansier en sweert, met sulcken helm en schilt,
 
Den vyandt treeckt van u soo verr' als ghy self wilt.
 
Dit moet den aenslagh zijn van die hem gaet begheven
 
Tot soo volmaeckten staet: en daer in soeckt te leven
 
Tot sijner sielen baet. In teecken dat by Godt
 
Wt gantscher herten mint, dit wesen moet sijn lot.
 
't En kan niet t'samen staen twee Heeren te ghelievenGa naar margenoot+
 
Heel van verscheyden sin. Het sal toch d'een misrieven
 
Dat wel den and'ren past: en wat den eersten prijst,
 
Den tweeden niet alsoo: maer andersins dat wijst.
[pagina 26]
[p. 26]
 
't Komt qualijck over-een, wel Gode te behaghen,
 
En na de werelt oock hem werelijck te draghen.
 
Godt minnen uytter hert: de werelt even wel,
 
Is averechte kans: veranderingh van 't spel.
 
't Is gheck en raserij, met werelijcke saken,
 
En t'samen oock met Godt hem even wel vermaken.
 
Dus is niet wijs beraen, die midden sijn Convent
 
Wat dat de werelt doet, hem daer met onderwent.
 
Voorwaer 'tis groot bedrogh, en quellingh in de sinnen,
 
De werelt ende Godt van pas te willen minnen.
 
O Gods Religieus! O edel Godes saet!
 
Alleen op uwen dienst, u hert en ooghen slaet.
 
Weest neerstigh op uw' hoe': en zijt altijt indachtigh
 
Den eedt dien g'hebt gedaen aen God met woorden krachtigh,
 
Niet voor ghesetten tijdt: maer, die soo langh ghy leeft,
 
Op sijnen eersten voet, de selve sterckheyt heeft.
 
G'hebt dry gheloften groot', belooft wel t'onderhouwen;
 
Pooght 't selve soo te doen, en wacht u van verflouwen:
 
Maer draeght u dagh op dagh ghehoorsaem ende stil,
 
En dinckt wel dat ghy hebt verloren uwen wil
 
Met eyghendom van goet. Voorts eerbaer weest in wercken,
 
In woorden, in ghepeyns: soo sal den Heer u stercken,
 
En seghenen uw' siel met eenen seghen groot,
 
Die gheenen vyandt wint, oock met den meesten stoot.
 
Gods alder-soetsten troost versoeten sal u lijden,
 
In elcken droeven strijdt: en eeuw'lijck u verblijden
 
Naer dese korte wijl. Hier voelen wy toch leet,
 
Maer naermaels blijde vreught, die af vaeght alle sweet.

Eer-dicht.
Tot den Eerw. en Godvrvchtigen Heer, Francoys vander Mevlen, Priester Religieus ende Prioor vande Carthuysers binnen de Stadt Brugghe.

 
O Godes heyligh saet! O licht van klaere lichten!
 
O Enghel opder aerd! O spieghel der ghesichten!
 
Wie sal den tael-man zijn om hier te spreken uyt,
 
Ooc met een konstigh Dicht uw' wercken van gewichten,
[pagina 27]
[p. 27]
 
Vw' ingheboren deught, het Goddelijck schoon fruyt,
 
Ghegroeyt in uwe siel? Wie sal met goet besluyt
 
Versegghen na den eysch, en na sijn' weerde loven,
 
't Goet leven dat ghy leyt? Want uwer deughden buyt,
 
Verkreghen inden strijdt hier in dees aerdsche hoven,
 
In 's vyants klaer aensien, gaet ons verstandt te boven.
 
Ghenoegh is't toch bekent, hoe ghy om siel-ghewin,
 
Zijt uyt des werelts baen ghevloghen, en verstoven,
 
Van uwe teere jeught. Ontsteken door de min'
 
Van 't saligh hemels goet, socht toch met vroegh beghin
 
Te volghen Bruno naer: te houden de manieren
 
Die hy door Godes gheest, verstandigh, en met sin,
 
Heeft inghestelt om Godt volmaeckter hier te vieren,
 
En d'edel siel daer-met veel schoonder te vercieren
 
Door 't pramen van het vlees, en van het gulsigh bloet,
 
Dat dickwijls teghen haer wilt opstaen ende tieren.
 
O Goddelijcken roep! O weert-ghepresen voet,
 
En reghel tot de deught, en tot het eeuwigh goet!
 
O Gods verkoren deel! gheset in dese weghen
 
Door sijn' ghesalfde handt: waer in met kloecken moet
 
Elck een soo wandels vast. O seghen boven seghen!
 
Dat ghy tot desen dagh veel stercker blijft gheneghen
 
De deught te volghen in: het lichaem met ghewelt
 
Te houden in den bant: te dwinghen metten deghen
 
Der goddelijcke vrees; waer door sijn' kracht versmelt,
 
En onder het ghebiedt des gheests oock wort ghestelt.
 
Hier toe en hoeven blijk, of woorden om te spreken:
 
G'hebt toch van 't eerste jaer de stappen al ghetelt
 
Die Bruno heeft gheset. V leven is ghebleken
 
Te wesen sonder gal, en suyver van ghebreken.
 
Dus wiert door yders stem en voys, al waerdy teer
 
Van jaeren en van kracht, by d'outste saen gheleken
 
In wijsheyt en in deught, en langh voor uwen keer
 
Moest Procurator zijn; tot dat gh'in meerder eer
 
Zijt naderhandt ghestelt, en hoogher opgheresen.
 
Want soo ghy menigh jaer te Lier hadt meer en meer
 
Dijn' kloecken gheest betoont daerin, oock is volpresen
 
Den handel van u werck. Elck toch verbaest aensagh
 
Den aenslagh dien ghy deedt: en hoe ghy soet van wesen,
 
Een-yder trockt tot u met vriendelijcken lach,
[pagina 28]
[p. 28]
 
Met wercken, en met spraeck: en tasten dagh op dagh
 
Vw' deughden dicht te saem: tot dat men sonder dralen
 
Door soo vermaerde faem (verr' buyten u ghewagh)
 
V quam uyt dat Convent tot Brugghe Prior halen,
 
Alwaer ghy nu ter tijt als in vergulde salen,
 
Door een goet leven blinckt: en toont dweers door de stadt
 
Tot vele mijlen toe in wijt-gheleghen palen
 
Den luyster uwer deught: en maeckt dat yder vat
 
De stralen uwer' son: die over-al seer plat
 
Des sondaers hert beschijnt. Dus mach met ware namen,
 
V noemen eenen gheur van goet en kost'lijck nat,
 
En een waerachtigh licht: het welck na 't wel-betamen,
 
Den mens licht hoe sijn' siel meot met de deught versamen.

Eer-dicht.
Tot den eerw. en Godvrvchtigen Heer Pieter Blondelivs, Priester Religieus ende Prioor vande Carmeliten in de stadt van Enghien
.

 
VVanneer een eerbaer mens met vrientschap overladen,
 
Gants op sijn onversiens wort met de doot verrast,
 
En moet terstont van hier, hoe qualijc hem dat past,
 
Beklaeght dan wel voor 't meest, dat hy, gelijc verraden,
 
Met haesten soo moet deur; en alle schoon' weldaden
 
Moet laten onbekent; mits wat hy roert, of tast,
 
Sijn achterstellen vindt alom ghenaghelt vast,
 
Die dickwijls sijnen vriendt oock aendoen groote schaden.
 
By tijde kom' ick dan in dit bequaem saisoen,
 
My quijten van mijn' schult, mijn' lasten eens voldoen
 
Met eere, niet met ghelt. G'hebt toch van kintsche daghen
 
De werelt gants veracht, ghesteken metten voet:
 
Verkosen daer ghy woont, God voor u beste goet:
 
Alom u sonder ghelt ghewilligh arm ghedraghen.
 
Ia als een' klaere sterr', elck een ter deught ghelicht:
 
Door reyne suyverheyt uw' broeders all' ghesticht:
 
Gheleeft in peys en vre': recht, sonder eenigh klaghen,
[pagina 29]
[p. 29]
 
V God gheoffert op ghehoorsaem ende stil:
 
Als goet Religieus volbrocht een-anders wil:
 
En in 't schoon hemel-goet ghenomen u behaghen.
 
Dees deughden allegaer, seer kostelijck ghewrocht,
 
V hebben met goet recht tot hoogher staet ghebrocht:
 
Doen klimmen tot op 'tsop: een Over-hooft doen wesen
 
In 't klooster van Enghien. Alwaer ghy heden leeft
 
Ghekleedt met 't bruylof-kleedt dat schoonen luyster gheeft,
 
En dat den mens alleen maeckt hoogh en weerdt ghepresen.
 
Neemt dan dit Dicht in danck, al is't wat rou en grof,
 
Tot quijtingh mijner schult. Het spreeckt toch uwen lof
 
Wt een goet-jonstigh hert: en willet daer voor lesen.

Eer-dicht.
Tot synen Heer Neve, Frater Symon Robyns, Priester Religieus van het klooster vande Bogaerden binnen de stadt Brvssele.

 
MIjn Neve, Heer Robijns, hoe soud' ick konnen laten
 
Mijn' groetenis te doen aen u: te noemen hier
 
De woonplaets uwer vreught; daer ghy door god'lijck vier,
 
Wiert vroegh ghedreven toe om 's werelts dienst te haten,
 
Tot winningh van meer goets in gheestelijcke staten:
 
Die uwe siel versocht verr' buyten sijnen swier,
 
Verr' buyten sijn ghebiet, en al sijn tot ghetier.
 
Siet, dit was uwen roep: en soo ghy wel konst vaten,
 
Uw's vaders blijschap oock: die, als een deughtsaem mens,
 
Altijt heeft desen staet ghehadt in sijnen wens:
 
En niet soo seer ghesocht als God te moghen jonnen
 
Een soon Religieus in 't klooster daer ghy woont.
 
Dus desen goeden roep met een goedt leven kroont:
 
Ghy sult toch met Gods hulp ghemackelijck dat konnen.
margenoot+
Ephes. 6.
margenoot+
Matth. 6.
Luc. 16.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken