De lof der zotheid

Hoofdstuk XLVI
De Zotheid schenkt aan alle menschen haar zegeningen.

Ook is het bezit van geen goed aangenaam zonder iemand, die het met ons deelt. Immers wie weet niet, hoe klein het aantal wijzen is, zoo er al één in de wereld gevonden wordt? Toch weten de Grieken er uit zooveel eeuwen in 't geheel zeven¹⁹⁸⁾ op te tellen, maar ik mag sterven, als iemand bij een nauwkeuriger onderzoek onder hen wel een half- - of laat ik liever zeggen - een kwartwijze kan vinden.

Zeker staat onder de vele lofwaardige eigenschappen van Bacchus deze terecht het hoogst, dat hij de muizenissen wegspoelt, maar dit geschiedt slechts voor een korte poos, want zoodra iemand zijn roes heeft uitgeslapen, komen de beslommeringen aanstonds met een wit vierspan¹⁹⁹⁾, zooals men zegt, aanrennen. Hoeveel rijker en krachtiger is niet mijn gave, waardoor ik den geest in een voortdurenden roes doe verkeeren en hem volop vreugde en genot en opgewondenheid schenk en wel, zonder dat het eenige moeite kost. Want ik onthoud niemand ter wereld mijn weldaden, terwijl de overige goden aan verschillende menschen verschillende voorrechten schenken. Niet overal wast edele en zachte wijn²⁰⁰⁾ om de zorgen te verdrijven en rijke hoop in de aderen te storten. Hoe weinigen viel

198) De bekende zeven wijzen van Griekenland, beroemde staatslieden, ± 600 v. Chr.

199) Witte paarden golden voor snel.

200) De gave van Bacchus.

[p. 92]

een bevallige gestalte, de gave van Venus, ten deel. Nog zeldzamer is Mercurius' geschenk, de welsprekendheid.



Niet bijzonder talrijk zijn zij, die schatten aan Hercules'²⁰¹⁾ gunst te danken hebben. De Homerische Jupiter geeft niet den eersten den besten de heerschappij. Vaak is Mars geen van beide legers gunstig. Niet weinigen gaan bedroefd weg van Apollo's drievoet²⁰²⁾. Dikwijls bliksemt Saturnus' zoon²⁰³⁾. Phoebus²⁰⁴⁾ zendt nu en dan door zijn schichten dood en verderf. Neptunus vernietigt meer levens dan hij redt. Om nu niet uit te weiden over wezens als die Veiovis²⁰⁵⁾, Pluto²⁰⁶⁾, Ate²⁰⁷⁾, Poena²⁰⁸⁾, Febris²⁰⁹⁾ en andere van dit slag, geen goden maar beulen, - ik, Zotheid, ben de eenige, wier zegeningen ten allen tijde allen zonder onderscheid omvatten.

201) Aan Hercules dankte men buitenkansjes.

202) De priesteres van Apollo placht zittend op een drievoet orakels te geven.

203) Jupiter.

204) Apollo.

205) Romeinsche god, wien men een verderfelijken invloed toeschreef.

206) God van de onderwereld.

207) De Verblinding, die in het ongeluk stort (zie hoofdst. XV). Holbein illustreert hier den commentaar van Listrius, waarin verteld wordt, hoe, volgens Homerus, Zeus Ate bij de haren greep en uit den hemel slingerde.

208) Straffende Gerechtigheid.

209) Koorts.