Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw (1991)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw
Afbeelding van Het Nederlandse lied in de Gouden EeuwToon afbeelding van titelpagina van Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.34 MB)

Scans (22.45 MB)

XML (0.92 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde

Subgenre

studie
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

(1991)–Louis Peter Grijp–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

De terugverwijzende wijsaanduiding

De terugverwijzende wijsaanduiding noemt geen lied bij name, maar verwijst naar de melodie van het lied dat er aan voorafgaat. Formules zijn:

Op de voorgaande wijze
Op dezelfde wijs
Stem als voren

Ook verwijzingen naar liederen die niet direct ervoor, maar elders (doorgaans verder terug) in het boek zijn opgenomen, zou men in deze categorie kunnen plaatsen: dit zijn terugverwijzende wijsaanduidingen op afstand. Er wordt dan een pagina- of een folionummer of een andere plaatsbepaling opgegeven. Coornhert noemt bijvoorbeeld eenvoudigweg het nummer van een vorig lied:

xviij.
Op de wyze: als voor het viij.

xxiiij.
Stem als voor het achtsteGa naar eind279.

Meestal geeft men er in zulke gevallen een wijsnaam bij. Men heeft dan de keus uit de oorspronkelijke wijsaanduiding en het eigen lied. Starter bijvoorbeeld geeft zijn lied ‘Wreede Cupido, gevleugelde Wicht’ de wijsaanduiding ‘Stemme: What if a daye, or a Moneth, or a yeare, &c. Fol: 77’. Op p. 77 vinden we inderdaad een lied op dezelfde melodie. De wijsaanduiding is wederom ‘What if a daye’, het lied in kwestie is Starters bekende liedtekst ‘Suyvere, schoone, vermaecklijcke Maegd’ (zie afbeelding, verwijzing A). De noten staan erbij, waaraan deze verwijzing ‘op afstand’ haar zin ontleent. Starter verwijst ook elders terug naar deze melodie: op p. 108 zet hij boven ‘Of in een dagh, in een maand, in een jaer’ als wijsaanduiding ‘Suyvere, schoone, vermaecklycke, Maegd. Fol. 77’. Hij verwijst hier dus naar zijn eigen contrafact, niet naar de oorspronkelijke Engelse tekst (verwijzing B)Ga naar eind280. Deze verwijzing naar een eigen lied is een voorbeeld van een interne wijsaanduiding, een verwijzing die binnen het boek in kwestie blijft.

[pagina 191]
[p. 191]


illustratie

We vinden terugwijzende wijsaanduidingen ‘op afstand’ voornamelijk in liedbundels van één auteur met muziek: behalve bij Starter bij Stalpart van der Wiele, Theodotus, De Swaen en Pers. Als regel lijkt te worden verwezen naar de oorspronkelijke melodie (methode A), zoals door Pers en door Stalpart in zijn Guldejaers feestdaghen. Opmerkelijk is dat Stalpart juist consequent voor methode B, het verwijzen naar het eigen lied, kiest in zijn andere grote bundel, Extractum catholicum. Bij Theodotus en Starter komen beide mogelijkheden voor en De Swaen, verzot op meervoudige wijsaanduidingen, geeft bij voorkeur beide soorten verwijzing tegelijkertijd.

eind279
Liedboeck, nummers 18 en 24. Als bijzonderheid is te vermelden dat de strofevormen duidelijk maken dat niet het achtste, maar het tiende lied bedoeld is (‘Het Godlick woord het levend hemels brode’, wijsaanduiding ‘alzoot beghint’). Wellens (1612) geeft een lied in vrijwel dezelfde vorm op de wijs ‘In een prieel vol ruyckende Roosen’.
eind280
Dat ‘Of in een dagh, in een maend, in een jaer’ een bewerking is van ‘What if a Daye, or a moneth, or a yeare’ maakt de keuze voor methode B des te opvallender.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken